Filipinak, erdian

Aste honetan akordio garrantzitsua lortu dute estatubatuarrek Manilan: Lloyd Austin, Ameriketako Estatu Batuetako Defentsa idazkaria Filipinetan izan da, eta ostegunean Hego Asiako herrialderako sarbidea lortu zuen militarrentzat: Filipinetako lau base militarren ateak irekiak izango dituzte estatubatuarrek, eta horrela lehen ilaran jarraituko dituzte txinatarren mugimenduak, Taiwandik gertu.

Pekinen erantzuna

Manilako agintariek ziurtatu dute Ameriketako estatubatuarrek ez dutela inolako base militarrik izango; aldi baterako egonaldiak egingo dituzten talde txikiak bidaliko dituzte, besterik ez.

Baina horrek ez du Pekin konbentzitzen, eta ostegunean bertan Atzerri Ministerioko bozeramaile Mao Ningek salatu zuen akordioaren atzean, behin gehiago ere, Ameriketako Estatu Batuen pentsaera inperialista dagoela. Maoren hitzetan, akordio honek arriskuan jarriko du eskualdeko bakea. Bide batez, Asiako herrialdeei deialdi bat egin zien: ez dezatela manipulatu ditzaten onartu, ez dezatela onartu Washingtonek bere helburu propioak lortzeko panpina bezala erabil ditzala.

Ez du onera egiten Txina eta Ameriketako Estatu Batuen arteko harremanak: merkataritza gerra dago alde batetik, eta aste honetan ere Joe Bidenek iragarri du, besteak beste, Huawei bezalako enpresa txinatarrentzat esportazioak debekatzeko proiektua aurrera bultzatuko duela, gogor eraso eginez Txinako puntako teknologien sektoreari. Kasu horretan, hori egiteko argudio bezala espioitza erabili dute estatubatuarrek: Huaweik Alderdi Komunistarentzat espioitza egiten duela salatzen dute; aspaldiko akusazioa da, eta bai enpresak bai alderdiak erabat ukatu dutena.

Eta ostiralean bertan ere izan da bi potentzien artean beste talka bat: Ameriketako Estatu Batuen gainetik pasa den globo aerostato bat dela eta, Washingtonek Pekini berriz espioitza leporatu dio, eta Pekinek, aldiz, ziurtatu du globoa zibila dela, eta helburu zientifikoekin lanean ari zela kondizio meteorologikoen ondorioz desbideratu zen arte. Aldiz, bat nahikoa ez, eta bigarren bat detektatu dute Latinoamerikako aire eremuan. Emaitza izan da Antony Blinken Estatu idazkariak Pekinera gaur aurreikusten zuen bidaia bertan behera utzi duela.

Taiwan

Merkataritza gerra alde batetik, eta, batez ere, Taiwan bestetik. Ameriketako Estatu Batuek Taiwanen independentzia bultzatzeko ezer ez dutela egingo behin eta berriz ziurtatu duten arren, azken urtean eman diren pausoek ez dute berdina erakusten: 2022ko udan Nancy Pelosik Taipeira egindako bidaia ofizialarekin hasi, eta irla autonomoari armak saltzeko akordioak etorri dira atzetik. Erantzun bezala, Txinako armadak Taiwanetik oso gertu ariketa militarrak sarriago eta era oldarkorrago batean egiten ditu.

Orain, Austinek Manilan itxi duen akordioarekin, soldadu estatubatuarrak Taiwandik 300 kilometro ingurura egongo dira. Ez dirudi tentsioa baretzeko bidean doanik.

Iraganeko kapitulu hori

Soldadu estatubatuarrentzat sinatu den sarbide horrek haserrea sortu du ez Pekinen bakarrik, baita Filipinetan ere. Ostegunean Manilan hainbat protestatan talde ezkertiarrek kanpora atera dituzte «USA go home!» dioten pankartak.

Herritarrek salatu dute horrelako akordioekin tentsioak okerrera egitea besterik ez dela lortzen, eta Filipinetako agintariek estatubatuarrei ateak irekiz lortuko dutena herria bi potentzia handien arteko gatazkaren erdian harrapatuta uztea dela.

Washingtonek ziurtatzen du beraien presentzia militarra beharrezkoa dela Hego Asiako herrialdeak Txinaren inperialismotik babesteko, baina Filipinetan badute iraganean estatubatuarren presentzia militar handiak markatutako kapitulu bat, eta askok ez dute iragan horretara itzuli nahi. Bongbong Marcos diktadorearen garaian soldadu estatubatuarren presentzia handia izan zen, herritarrek, protesten artean, 1992an militarrak Filipinetatik kanporatu zituzten arte.

Ba orain, justu azken hauteskundeetan Marcos diktadorearen semea bera presidente hautatu dutenean, berriz ireki zaie atea, eta herrialdeko talde ezkertiarrek iraganeko kapitulu hori gertuago ikusten dute orain. Iragan horretatik gertuago, eta batez ere, bi potentzia handiren gatazkaren erdian daude orain Filipinetako herritarrak.