Albistea entzun

Indarkeria matxista

Irungo alardea, indarkeria matxistaren agertoki

Udalak biolentzia matxistari buruz egindako galdetegi batean, hiriko hainbat emakumek aitortu dute bortxa hori jasan dutela alarde parekidean parte hartzeagatik
<b>Irungo Udalak atzo aurkeztu zuen txostena, prentsaurreko batean.</b>
Irungo Udalak atzo aurkeztu zuen txostena, prentsaurreko batean. GORKA RUBIO / FOKU Tamaina handiagoan ikusi

Jone Arruabarrena -

2022ko urtarrilak 27 - Irun

Irungo Udalak (Gipuzkoa) herriko emakumeei indarkeria matxistari buruz egindako inkesta bat kaleratu zuen atzo. Jasan duten indarkeriaren gainean galdetu zaie Irungo 400 emakumeri. Alardearen inguruko galdera zehatzik egin ez zitzaien arren, beste genero indarkeria molde bat atera du argitara lanak: Irungo emakumeek alarde berdinzalean parte hartzeagatik pairatzen dutena.

Gipuzkoako hiririk handienetan bigarrena da Irun: 62.933 biztanle ditu. Emakumeak soilik kantinera gisa hartu izan dute parte hiriko festetako alardean duela 25 urte arte, baina 1996an hainbat emakume batu ziren alarde berdinzaleago bat egiteko asmoz. Orduz geroztik, gatazka ugari izan dira alarde baztertzailearen eta parekidearen artean.

BERRIAk txostena eskuratu ahal izan du, eta, hor azaltzen denez, galdeketa egin zaien emakume batzuek salatu dute indarkeria matxista pairatu dutela alardeak direla eta, eta, eraso horiek kolektiboan eta publikoki salatu dituzten arren, udalak jarrera «arduragabea» izan duela. Inkestan ez zegoen alardearen inguruko galderarik. Azken galdera irekia zen, norberak nahi zuena konta zezan jasandako indarkeriaren inguruan, eta zenbaitek zuzenean alardeekin lotu dute herrian jasaten duten indarkeria.

Hala ere, txostenean ohartarazi dute litekeena dela emaitzak ezberdinak izatea San Martzial festen inguruan zuzenean galdetuz gero: «Zifra dezente altuagoa izango litzatekeelakoan gaude», adierazi dute azterlanean metodologiaren inguruan.

Azterlanaren arabera, «alardearen testuinguruan pairatu dituzte indarkeria edo eraso bortitzenak elkarrizketatuetako hainbatek: bulkadak, txistuak, irainak, balantzak, ur basokadak eta basoak jaurtitzea, kolpeak, mehatxuak». Horrez gain, txostenean ageri da emakumeak «ezkutuan» jantzi eta atera izan direla erasook eragozteko, eta askok «kalez eta arropaz» aldatu behar izan dutela «beren burua babesteko».

Ikerketaren arabera, komunitatean «oso errotuta» dagoen indarkeria forma da Irungo emakumeek alardearen testuinguruan jasaten dutena, eta «edozein egunetan lagunduko lukeen inguruko jendeak» egun horietan «bizkarra» ematen die erasoak jasaten dituzten emakumeei. Izan ere, azterlanean azaltzen denez, erasotzaileak «udalerriko ezagun edo bizilagunak» izaten dira kasu horietan. Bildutako testigantzek gogor kritikatu dute udalak izandako jarrera, ikerlanean ageri denez: «Eraso horiek publikoki eta kolektiboan salatu dituzten arren, udalaren jarrera erabat arduragabea izan dela salatu dute». Txostenak ohartarazi du egoera ikusita «premiazkoa» dela udalak «esku hartzea» eraso horiek bukatzeko.

Udalak, bere aldetik, adierazi du V. berdintasun plana prestatzen ari dela, eta ohartarazi du «inkestak erakutsitako errealitatea» plan horretan «jasota» geratuko dela. Azaldu duenez, txostena Emakundera, Foru Aldundira eta Espainiako Berdintasun Ministeriora ere bidali dute.

Alardetik harago

Alardearen auziaz gain, Irunen indarkeria matxistari dagokionez emakumeek bizi duten egoera erakusten du dokumentuak. Jaso dutenez, Irungo emakumeen %17,8k aitortu dute indarkeria matxistaren biktima direla edo izan direla, eta %75, 1ek erantzun dute jazarpen edo beldur egoerak bizi izan dituztela espazio publikoan.

Biktima izan diren emakumeentzako arreta zerbitzua

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

Euskaltzaleen Topagunearen Mintza Eguna, 2018an, Hondarribian. / ©Jon Urbe, Foku

Euskaldunen erdiak baino gehiago eremu erdaldunetan bizi dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan

Arantxa Iraola-Irati Urdalleta Lete

VII. Inkesta Soziolinguistikoa aurkeztu du Eusko Jaurlaritzak, eta 1991tik hona euskarak izan duen joera «iraunkorra» nabarmendu du. Araba, Bizkai eta Gipuzkoan egun duela 30 urte baino 261.000 euskaldun gehiago daude. 16 eta 24 urtekoen artean 1991tik %25etik %75era igo da euskaldun kopurua. Biztanleen %21,9k erabiltzen dute egun euskara erdara bezain beste edo gehiago. Eremu euskaldunetan behera egin du erabilerak.

Sindikatu guztietako ordezkariek gaur goizean egindako agerraldia, Iruñean. ©LAB

Nafarroako lehendakariarekin zuzenean negoziatzeko eskaera egin dute hezkuntzako sindikatuek

Jone Arruabarrena

Salatu dute Hezkuntza Sailak «jarrera arduragabea» izan duela negoziazioetan. Apirilaren 3rako greba deialdia zutik dago oraindik.

Bingen Zupiria, artxiboko irudi batean ©Endika Portillo / FOKU

Eusko Jaurlaritzak nabarmendu du handitu egin dela euskararen erabilera eta ezagutza

Irati Urdalleta Lete

Bingen Zupiria Kultura eta Hizkuntza Politika sailburuak VII. Inkesta Soziolinguistikoaren balorazioa egin du.

Alemaniako bidaia agentziek erabilitako iragarkia. ©BERRIA

Donostiaren irudiarekin Nafarroako publizitatea egin dute Alemaniako hainbat bidaia agentziak

Julen Otaegi Leonet

Maria Txibite Nafarroako presidenteak argitu du kanpainak ez duela zerikusirik gobernuarekin. «Legezko ekintzak» har ditzaketela esan du, Nafarroako Gobernuaren menpeko logotipoak baimenik gabe erabiltzeagatik. 

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...

Izan BERRIAlaguna

Zure babes ekonomikoa ezinbestekoa zaigu euskarazko kazetaritza independente eta kalitatezkoa egiten segitzeko.