Maiatzaren Lehena

Aldarrikapen egun seinalatua da, oraindik ere, egutegian. Maiatzaren Lehena 1889an ezarri zuen Parisen Bigarren Internazionalak, Chicagoko (AEB) martiriak omentzeko asmoz. 1886ko maiatzaren 1ean grebara deitu zuten behargin anarkista batzuek Chicagon, zortzi orduko lanaldia eskatzeko. Herrialde osoan 12.000 fabrika geldiaraztea lortu zuten, eta Detroiten 11.000 lagunek egin zuen manifestazioa zortzi orduak eskatzeko. Egun berean, 11.000 langile atera ziren kalera New Yorken, eta hirian 40.000 beharginek egin zuten greba. Chicago izan zen hiri gogorrena: ia osorik gerarazi zuten hiria, 80.000 lagun inguru batu ziren grebara eta Poliziak inon baino gogorrago erantzun zien grebalariei. Egunetik egunera giroa berotuz joan zen Chicagon, eta maiatzaren 4an Haymarketeko matxinada gertatu zen. Poliziak indarrez disolbatu nahi izan zuen manifestazio baketsu bat, eta norbaitek lehergailu bat bota zien. Matxinadako zortzi anarkista atxilotu zituzten, erasoarekin zerikusirik ez zutenak, eta itxurakeriazko epaiketa baten ostean bosti heriotza zigorra ezarri zieten eta hiru kartzelara bidali zituzten. Haiek omentzeko erabaki zen Maiatzaren Lehena sortzea.