Diruaren hotsa

'El avaro'

Konpainia: Atalaya. Egilea: Moliere. Zuzendaritza: Ricardo Injesta. Musika: Luis Navarro. Argiak: Alejandro Conesa. Antzezleak: Garazi Aldasoro, Selu Fernandez, Carmen Gallardo, Enmanuel Garcia, Silvia Garzón, Lidia Mauduit, Maria Sanz, Raul Vera. Lekua: Eibarko Coliseo antzokia. Eguna: Martxoak 17.

Aurtengo dFeria egunak amaituta, eta antzerki betekada gorabehera, ez dut dudarik egin Bilbora bueltan Eibarren geldialdi bat egiteko Atalaya taldearen El avaro (Zekena) ikusteko. Sevillako (Espainia) konpainiaren ezaugarrietariko bat da klasikoen eszenaratzea gaurkotzea, espresionismo garaikidearen bidetik, Bertolt Brechten eta Kurt Weillen bidea etengabe gaurkotuz eta eguneratuz.

Poz handiz hartu dut Moliereren obra bat eszenaratu izanagatik, frantziar egilearen testuak tantaka ikusten direlako gurean —agian gehiago Iparraldean, baina hala ere, ez dut uste—. Espero zen bezala, nolabaiteko gaurkotasun ideologikoa gehitu dio zuzendariak jatorrizkoari. Egia esan, erraza zuen oraingo honetan dramaturgoak, zikoizkeriaren kontua kapitalismoaren muina bera delako; baina nago zuku emankorragoa atera ziezaiokeela esku-laburraren portaerari, testuaren moldaketa ausartago batzuen bidez. Izan ere, pankarta bertikaletan ikusi dugu orain dela 400 urteko zekenaren eta gaurko kapitalismo basatiaren balizko lotura —miseria, zekenkeria, etxe kaleratzeak...—, baina hori hasieran besterik ez da izan, eta gainontzeko guztia jatorrizko obraren eszenaratze gaurkotuaren bidez ibili da.

Atalayaren ohiko hautuari jarraituz, elementu fisiko bakarrarekin egituratu da eremu eszenikoa, eta kasu honetan zazpi ate mugikor izan dira agertokiaren jaun eta jabe. Haiekin irudikatu dira zekenaren etxeko igarobideak, gelak, diruaren ezkutalekua, sukaldariaren lan-mahaia, Belisaren etxeko atea eta beste hainbeste leku; eta haien diseinu arin eta irristakorra dela eta, joko eszeniko itzela eman dute beren desplazamendu koreografiatuekin.

Pantomima kutsu nabarmena eta musikal forma izan du eszenaratzeak, eta Carmen Gallardo izan da balio segurua zekenaren rolean. Baina beste talde askotan ohikoa denaren kontrara, Gallardoren liga berean jokatu dute beste antzezle guztiek, beren rolak saltinbanki eran interpretatuz askotan, zuzeneko musika eta abestiak lagun, kabaret itxuran noizean behin, argien diseinu landuan bilduta eta jantzi eder bezain koloretsuak jantzita. Zentzumenerako luxu bat, benetan.

Eta gero, izenen kontu ia subliminala etorri da, pertsonaia batzuk Froilan, Leonor, Florentino, Cayetana eta Mariano deitu direlako, eta amaieran nora eta Abu Dabira joan zaigulako gure miserablea diruz betetako kutxa astuna kateekin arrastaka eramanez.