Albistea entzun

Koronabirusa. EKONOMIA PENTSALDIAN

Nork zelatatuko ditu zelatariak?

Silvia Gambarte - Abokatu laboralista

2021eko maiatzak 21

Maiatzaren 12an, 9/2021 Errege Dekretua argitaratu zuten BOE Espainiako Aldizkari Ofizialean: rider-en legea deiturikoa. Lege horren bitartez, bi aldaketa egin dira Langileen Estatutuan: alde batetik, zehazten da plataforma digitalentzat lan egiten duten banatzaileak (rider direlakoak) soldatapeko langileak direla, eta, bertzalde, legeak nahitaezkotzat jotzen du langile batzordeari «algoritmoen eta adimen artifizialeko sistemen oinarri diren parametro, arau eta instrukzioen» berri ematea «baldin eta lan baldintzei, lana lortzeari eta hura ez galtzeari dagozkien erabakiak baldintzatzen badituzte, bai eta profil profesionalen edukia ere».

Lege honek argi eta inongo zalantzarik gabe ezartzen du langileok, rider direlakoak, soldatapeko langileak direla. Ez da gauza berria, Langileen Estatutuko 1.1 artikuluak jadaneko deskribatzen baitu zer den soldatapeko langile bat, eta, gainera, 2020an, Auzitegi Gorenak adierazi zuen banatzaileok soldatapeko langileak zirela. Nolanahi ere, enpresek langile autonomoaren kontzeptua modu iruzurtian aplikatzen jarraitzen dute, eta milaka rider-i ez diete enpresako langile gisa alta eman oraindik.

Segur aski, hedabideetan oihartzunik txikiena duen alderdia da legearen berrikuntzarik handiena. Hauxe da abangoardian kokatzen gaituena: lege horren arabera, nahitaezkoa da langile batzordeari jakinaraztea lan arloko erabakietan eragiten duen algoritmo edo adimen artifizialik ba ote den, bai eta algoritmo hori nola aplikatzen den ere.

Gailu elektronikoz eta aplikazioz jositako gizarte honetan, gero eta errazagoa da jendea zelatatzea. Jadaneko enpresa anitzek erabiltzen dituzte sistema horiek langileak kaleratzeko, produktibitatea neurtzeko, zereginak berriz banatzeko edo lan ibilbideak aldatzeko. Enpresen kontrola gero eta zorrotzagoa da, langileak egiten duen guziaren berri izan behar dutelako adimen artifiziala martxan jar dadin. Zorionez, oraindik ezin dute urratu langileen intimitatea.

Mundua guztiz digitalizatuta dago, eta, beraz, erabakiak jada ez dituzte pertsonek hartzen; makinek erabakitzen dute gure ordez; zeroek eta batek ordezkatuko dituzte pertsonen arteko harremanak; sentimenduak, enpatia eta maitasuna desagertu eginen dira. Indibidualismoa are gehiago zabalduko da. Akatsik txikiena ere ametitzen ez duen sistema baterantz goaz. Izan ere, akats txiki horrek zu kaleratzeko erranen dio algoritmoari. Eta, hori gertatzen den bitartean, qui custodiet ipsos custodes? Hau da, nork zelatatuko ditu zelatariak?

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

Mugimendu feministak deitutako elkarretaratzea, atzo, Gasteizen. ©ARGAZKILARIA

Ertzaintzak urtarriletik zekien bikotekideak urruntze agindua urratzen zuela

Edurne Begiristain Arantxa Iraola

Erkorekak esan du Ertzaintza maiatzaren 18tik ari zela biktimak zenbateko arriskua zuen «aztertzen». Mugimendu feministak «neurri integralak» galdegin ditu
Apirilaren amaieran Ankerkeriari Stop plataformak egindako mobilizazioa, Gasteizen. ©JAGOBA MANTEROLA / FOKU

«Anakronismoa eta krudelkeria» salatzeko, kalera irtetera deitu dute

Mikel Elkoroberezibar Beloki

Ankerkeriari Stop plataformak «agerraldi masibo bat» egingo du igandean Amurrion, Barbadori eta Zelaiari elkartasuna erakusteko
Gasteizko Udalak gaur eguerdian deitutako protesta ©Jaizki Fontaneda/ Foku

Ertzaintzak urtarriletik zekien emakumearen bikotekide ohiak urruntze agindua urratzen zuela

Edurne Begiristain

Josu Erkorekak esan du urtarrilean hasi zuela Ertzaintzak ikerketa, bikotekide ohiak urruntze agindua hautsi zuenean, eta maiatzaren 18tik biktimaren arrisku maila aztertzen ari zela.

Suhiltzaile batzuk, artxiboko irudi batean. ©IÑIGO URIZ / FOKU

Oposizioak euskaraz egiteko aukerarik ez die eskaini Arkautik suhiltzaileei

Mikel Elkoroberezibar Beloki

Arartekoak ebatzi du oposizioetako partaideen hizkuntza eskubideak «urratu» zituztela, eta ELA sindikatuak auzi eske bat jarri du epaitegietan.

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...

Izan BERRIAlaguna

Zure babes ekonomikoa ezinbestekoa zaigu euskarazko kazetaritza independente eta kalitatezkoa egiten segitzeko.