Tangoak eta apaizaren teklak

Iñaki Alberdi

Baten bati akaso arrotza irudituko zaio musika klasikoari eskainitako jaialdi batek soilik akordeoiak hartutako agertokia proposatzea. Izan ere, folkloreari estuki lotuta egon den instrumentu bat izan da, bai Euskal Herrian, baita Europan zehar eta Latinoamerikan ere. Azken hamarkadetan, aldiz, instrumentuak eskaintzen dituen aukera guztiak zabaltzeko lan ugari garatu dira, sorkuntza berriak zein obra klasikoen transkripzioak. Iñaki Alberdik urteak daramatza bide horiek miatzen, eta badaki ibilbideak marratzen.

Suite diakronikoa oso izen aproposa da larunbatean San Telmo museoan aurkeztu zuen programarako: Antonio Solerren bost klabe sonata eta Astor Piazzollaren hainbat tango elkarri lotu zitzaizkion bi mendeko txirikordan, Alberdik berak egindako transkripzioetan. Soler konpositorea, organista eta apaiza zen, XVIII. mendekoa, Jose de Nebra eta Domenico Scarlattiren ikaslea, baita Gabriel Borboikoa infantearen irakaslea ere. Piazzolla, XX. mendeko bandoneon jotzaile eta konpositorea, Nadia Boulangerren ikaslea. Denboran hain bereizita egon arren, nolabaiteko naturaltasunez hartzen zen dantzen segida.

Solerren sonatetan taconeoaren eta fandangoaren aztarnak entzun daitezke maiz, eta ongi tartekatzen ziren Piazzollaren erritmo sinkopatuekin. Esaterako, 25. sonata-ren dantza motiboak osagarri oso aproposa izan ziren Contrabajísimo tangoak sortzen duen astindurarentzat. 45. sonata-n, bestetik, akordeoiaren soinuak aise mantendu zuen klabearen jatorrizko bultzada eta taupada, eta argentinarraren Ave Maria ederrean fraseatze eta zentzu musikalaren eredua eraiki zuen Alberdik.

J. S. Bachen 2. Partita-ren txakona ezagunak giltzarri lanak egin zituen. Teknika finduaren eta zorroztasunaren erakustaldia da obra hau, akordeoiarentzat egindako transkripzioan batzuetan sakontasuna irabazten duena, besteetan gehiegizko zama. Azken bisak, Rolling River abestiaren moldaketak, programaren eitea aldatu, eta itxiera lasaia eman zion. Historiarekin dantza egin ahal izateko pausoak ikastea baino ez dago.