Sturgeonek iradoki du ezingo dutela aurten egin bigarren erreferenduma

Brexit-aren atarian, Nicola Sturgeon Eskoziako lehen ministroak independentziazale askoren animoak baretu ditu, batez ere bigarren erreferendumari begira. Pazientzia eskatu die horiei, eta lehenengoz iradoki die egutegia betetzeko aukera gutxi daudela: aurten ezingo dutela bigarren independentzia erreferendumik egin. «Ez dago bidezidorrik».

Auzi horretaz aritzen den bakoitzean, Eskoziako lehen ministroak diskurtso gogorrak egiten ditu, eta atzoko kasua ez zen desberdina izan forma aldetik. Baina, edukiaren aldetik, bidalitako mezuaren aldetik, sumatu zen aldaketarik Sturgeonen hitzetan, arreta independentismoaren oinarria handitzean jarri baitzuten: «Independentziarako kausa irabaztean eta eraikitzean jarri behar dugu arreta. Hori beharrezkoa da erreferenduma irabazteko, baita galdeketa bat segurtatzeko ere».

Eskoziako lehen ministroak data bat du buruan: datorren urteko maiatzaren 6a, Eskoziako Parlamenturako bozen eguna. Adierazpen horiekin, agintariak agerian utzi zuen helburua izango dela independentistek gehiengoa berriz lortzea, eta, posible bada, egungo kopurua handitzea; Eskoziako Alderdi Nazionalak (SNP) 62 diputatu ditu, eta Eskoziako Alderdi Berdeak, sei —denera, 129 ordezkaritik 68—. Hain justu, Eskoziako Parlamentua asteon agertu da bigarren independentzia erreferenduma egitearen alde, alderdi horien botoekin.

Jarrera edo bide orri horren atzean «legezko erreferendum bat» lortzeko asmoa dago, baina Eskoziako lehen ministroak atzo ez zuen baztertu loteslea ez den kontsulta bat antolatzea independentziari buruz, Boris Johnson Erresuma Batuko lehen ministroak ezezkoari eusten badio: «Oinarri hori duen proposamen bat eginez gero, auzitegietara eramango lukete. Legezkoa dela ebatziko balute, ez litzateke erreferendum ilegal bat izango, gure aurkariek dioten bezala. Ez dut aukera hori baztertzen, baina zintzoa izan behar dut: emaitza lausoa izango litzateke, bermerik gabekoa».

Berez, Eskoziako Parlamentuak eta gobernuak ez dute eskumenik independentziari buruzko galdeketarik antolatzeko Londresi eskatu beharko liokete—, baina ikusteko dago zer gertatuko litzatekeen Sturgeonek atzo aipaturikoaren gisakoekin , testuinguru horretan ez baitira inoiz izan. Hori bai, Eskoziako lehen ministroaren lehentasuna da galdeketa lotesle bat negoziatzea Erresuma Batuko Gobernuarekin: «Independentzia lortzeko, erreferendum batek legezkoa eta zilegia izan behar du, edonoiz dela ere».

Oraingoz, eta datorren urteko bozen emaitzen zain, honako hauek izango dira hurrengo pausoak: hauteskunde batzordeari eskatzea berriz ebalua dezala 2014ko erreferendumaren galdera; independentziarako argudioak «eguneratzea»; eta Yes (Bai) kanpaina berria abiatzea, besteak beste.

EBko bandera, zintzilik

Erresuma Batuaren irteera da, Sturgeonen iritziz, independentziaz erreferenduma berriz egiteko arrazoi nagusia, «aldaketa materialak» izan direlakoan. Eskoziarrek ezezkoa eman zioten independentziari baietz bozkatuta Europako Batasunetik (EBn) aterako zirelako, eta, 2016ko brexit-aren galdeketan eskoziar gehienek EBn geratzearen alde egin arren, gaurko 00:00etatik aurrera Eskozia ez dago talde komunitarioan.

Irteera gauzatu den arren, EBko banderak zintzilik jarraituko du Eskoziako erakundeen egoitzetan, estatu kide izan nahi duten keinu gisara.