Albistea entzun

'Herriko tabernen' auzia. Epaiketa

Beste garai batekoak

Iazko urritik aurtengo martxora arte iraun du HB, EH eta Batasunaren aurkako auziak.

Tesiak eta eskaerak aldatu zituen amaieran fiskaltzak
Permach eta Etxeberria, Madrilen, iazko urrian, epaiketa hasi aurretik.
Permach eta Etxeberria, Madrilen, iazko urrian, epaiketa hasi aurretik. M. JARA / ARP

Hodei Iruretagoiena -

2014ko uztailak 31

Auzia hasi zutenetik hamaika urte baino gehiagora ekin zioten ahozko epaiketari, iazko urriaren 17an —Aieteko Konferentziaren bigarren urtemugan—: 36 auzipetu, eta 110 herriko taberna baino gehiago. «Talde terroristako kide» izatea edo hari laguntzea egotzita, zortzi eta hamabi urte arteko zigor eskaerak: 322 denera. Eta 110 elkarteak bahitzeko eskaera. Lehen egunean, nahiko lan izan zuten Espainiako Auzitegi Nazionaleko aretoa moldatzen, guztiak sartu ahal izateko.

AUZIPETUEN DEKLARAZIOAK

Honako hau zen hasierako akusazioa, Marcelo Azkarraga fiskalaren hitzetan: «HBk herrikoen instrumentalizazio politikoa eta finantzarioa egin zuen», ETAren aginduz. Beraz, taberna eta elkarte horiek ETAri diruz lagundu zietela. Auzipetuen deklarazioak etorri ziren aurrena: ETArekin lotura izatea ukatu zuten. Rufi Etxeberriak azaldu zuen, esaterako, «jarduera politikoan» ibili zela soilik, eta HBk eta Batasunak beren kabuz hartzen zituztela erabakiak. 1997ko Suitzako negoziazioak nahiz 2006koak ekarri zituen gogora: ETA eta Espainiako Gobernua mahai batean bildu zirela, eta HB-Batasunekoak bestean, PSE-EErekin. Hau da, gobernuak berak bereizten zituela ETA eta HB edo Batasuna.

HISTORIAREN LEKUKOAK

Auzipetuei banan-banan egotzitako egitateak baino gehiago, kasik ezker abertzalearen historia —HBren sorreratik hasita— izan zen epaigai. Lekuko gisa polizia perituak eraman zituen akusazioak, antzeko makroepaiketetan ezagun egin diren 19.242 eta 18.350 zenbakidunak tartean. Akusazioen tesia defendatu zuten: ETAk HB kontrolatzen zuela, zuzenean edo HASIren, KASen edo Ekinen bidez. Bestelako azalpena eman zuten defentsaren lekukoek, besteak beste, sorrera hartan aritutako Francisco Letamendiak, Patxi Zabaletak eta Miguel Castellsek: lau alderdik sortu zutela HB —HASIk, LAIAk, ESBk eta ANVk— eta ez zeudela ETAren menpe.

'HERRIKO TABERNAK'

Azken batean, ETAk kontrolatzen zuela HB eta erakunde armatua herriko tabernen bidez finantzatzen zutela. Hori zen akusazioen hasierako tesia. Bigarren zati horretan, Udaletxe proiektuak izeneko ustezko dokumentua zen oinarri nagusietakoa, 18/98 auzian ere erabilia. Hor «ETAren enpresa handiak» izendatzen zirela diote; tartean, AEK. Auzitegiek aspaldi errugabetzat jo arren, epaiketan «ETAren enpresa handi» izendatu zuen fiskalak AEK ere. Defentsak zalantzan jarri izan du dokumentu horren balioa, besteak beste, ez delako inon aipatzen. Diru kontuak ere argudiatu zituzten, adieraziz herriko tabernek nahiko lan badutela beren burua finantzatzeko.

FISKALAREN TESI ALDAKETA

Fiskalaren azken ondorioetan etorri zen ezustekoa. Buelta eman zien hamabi urtetako tesiei: adierazi zuen HBko kide izateagatik epaitu behar zirela auzipetuak. «Orain HBren inguruan erabaki behar da», esan zuen Vicente Gonzalez Mota fiskalak. Antzera egin zuen Azkarragak ere herriko tabernekin: argudiatu zutela ETA finantzatzen, «lotura ezkutatzea» zelako «estrategia». «Ez da ETA finantzatzeari buruzko auzi bat, guztiz kontrakoa baizik; ETAren auzi bat da, beren burua finantza dezaten [erakunde «sateliteek»: HBk, Jarraik, Amnistiaren Aldeko Batzordeek]. Hala, oinarrizko akusazioari eutsi arren —«erakunde terroristako kide» izatea edo hari laguntzea—, arindu egin zituzten zigor eskaerak, «luzamendu bidegabeagatik». Bederatzi auzipeturi, gainera, karguak erretiratu zizkien fiskalak.

DEFENTSAREN ERANTZUNA

Iñigo Iruin abokatuak erantzun zion fiskalari: «Erakunde terroristako kide izatea leporatzeko, erakunde terrorista batek egon behar du». Eta, adibidez, Segi edo Ekin bezala, HB ez du inork hala izendatu. Hori jakin arren, abokatuen iritziz, KAS edo Ekineko «militantzia bikoitza» frogatu ezin izan zutelako aldatu zituzten argudioak akusazioek. Gainera, Auzitegi Gorenak 2003an eten zituen Batasunaren jarduerak, bide administratibotik. Administratiboki existitzen ez bada, bide penaletik ere ezin dira epaitu HB, EH eta Batasuna.

AUZIPETUEN SALAKETA

Auzipetuek salatu zuten «legez kanporatzearen helburu politikoari» erantzuteko abiatu zela auzia: «Orain beste garai batean gaude, bakea, askatasuna eta demokrazia lortzeko prozesuan».

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

Geroa Baiko Uxue Barkos, PSNko lehendakarigaia, Maria Txibite, entzuten. ©IÑIGO URIZ / FOKU

Parlamentuko lehendakaria Geroa Baikoa izango da

Joxerra Senar

Barkosen arabera, sozialistek ontzat jo dute mahaiko kide bat EH Bildukoa izatea. Txibitek goraipatu du PSNk «eskuzabal» jokatu duela
Juan Karlos Izagirre eta Maddalen Iriarte, EH Bilduko Donostiako alkategaia eta Gipuzkoako ahaldungai nagusia, Arnaldo Otegirekin, hauteskundeen emaitzak ezagutu berritan. ©JAVIER ETXEZARRETA / EFE

Hegemonia aztertzen

Xabier Martin

Maiatzaren 28ko bozek areagotu egin dute Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan handitzen ari den alderdi abertzaleen nagusitasuna. Gizartea aldatzen ari da, edo alderdiak, edo biak. Bozen emaitzek badute lotura aldaketa soziologikoekin, baina haiek ez dute dena azaltzen.

Lau urtez gobernatu du EAJk Guardian. ©Juanan Ruiz / Foku

Atzera ere EAJk gobernatuko du Guardian

Jon O. Urain

Raul Garcia alkategai jeltzaleak ziurtatu du hautagaitza aurkeztuko duela, eta EH Bilduk babestu egingo du. PPk irabazi zuen herri horretan.

Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburua, gaur, Busturian egindako prentsaurrekoan. ©IREKIA

Erkorekak gaitzetsi egin ditu Ertzainak Borrokan-en «jarrera anker eta desegokiak»

Mikel Elkoroberezibar Beloki

Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak plataforma «asindikalari» leporatu dio Ertzaintzako sindikatuak negoziazio mahaitik altxatzera «behartu»« izana. Plataformak negoziazioetan parte hartu nahi du.

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...

Izan BERRIAlaguna

Zure babes ekonomikoa ezinbestekoa zaigu euskarazko kazetaritza independente eta kalitatezkoa egiten segitzeko.