Albistea entzun

KRITIKA. Zinema

Euskal tragedia batzuk

<em>Hil kanpaiak</em> filmaren fotograma bat; lehen planoan, Itziar Ituño aktorea.
Hil kanpaiak filmaren fotograma bat; lehen planoan, Itziar Ituño aktorea. BERRIA Tamaina handiagoan ikusi

Gontzal Agote -

2020ko azaroak 24

'Hil kanpaiak'

Zuzendaria: Imanol Rayo. Aktore taldea: Itziar Ituño, Eneko Sagardoi, Yon Gonzalez, Asier Hernandez, Iñigo Aranburu, Dorleta Urretabizkaia, Josean Bengoetxea, Kandido Uranga, Patricia Lopez Arnaiz, Andres Gertrudix, Itxaso Arana. Herrialdea: Euskal Herria. Iraupena: 95 minutu.

Zoriak —nahitaez euskaldunok horren menpe bizi baikara— aukera bihurria eskaini digu egunotan: thriller itxurako bi proposamen paralelo, ikus-entzunezko garaikidearen barruan gure egoeraren neurgailu moduko bat. Telebistan bata, zineman bestea, generoak uzten dituen zirrikituetatik ahots pertsonalagoa erakusten duten bi zinemagileren eskutik.

Honako hau ez da, baina, alderaketa bat; hortaz, handira joko dugu. Oinarri izan duen eleberritik tiraka, Imanol Rayo outsider-a generoaren mozorropean ageri zaigu. Adierazpiderik klasikoenean, gainera, hezur batzuen agerpena baita Hil kanpaiak-en (ustezko) motorra.

Dena den, laster geldituko da argi gutxienekoa dela norenak diren hezurrak, zergatik zeuden soro horretan. Filmak orduan erakutsiko du bere benetako izaera: ikusi behar duguna euskal tragedia bat da, hizki larriz, gure tragedia ugarien matrioxka moduko bat. Euskal thriller geza nahi duenak, jo dezala Redondo eta enparauengana.

Handinahia da asmoa, halako apustu batek arrisku franko baitakartza harekin. Alabaina, Rayo ataka zailetik ongi baino hobeto aterako da, sintesi gaitasun ikaragarria erakutsiko baitu film osoan zehar. Gauza asko kontatzen ditu Hil kanpaiak-ek, eta, ertz ugari —antropologikoak, historikoak, sozialak...— ukitu arren, ez da inguru-mingurutan galduko; gardena eta iluna izaten badaki.

Sintesi txalogarri horretarako, ezinbestekoa da elipsiaren erabilera. Kontatzen zaiguna bezain inportantea da ikusten ez duguna. Horregatik da horren inportantea eremuz kanpokoaren erabilera, maila narratiboan zein estilistikoan.

Gauza asko, baina poliki kontatuta, patxadaz, pertsonaiei behar bezainbesteko denbora emanez, eta begiradak, isiluneak eta lehen planoak kontatzen ari den horretarako ezinbesteko arma bihurtuz. Hori da neurria.

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

Euskadiko Orkestrako antolatzaile zein musikariak, gaur, Miramongo egoitzan (Donostia). ©Jon Urbe

«Anbizio handiko» bira bat egingo du Euskadiko Orkestrak, Polonian

Miren Mujika Telleria

Varsovian, Wrocklawn, Krakovian eta Katowicen kontzertu bana eskainiko du Euskadiko Orkestrak datorren astean, Beethoven jaialdian

Evaristo Paramos, La Polla Records taldeko abeslaria, artxiboko argazki batean. ©Javier Lizon / EFE

Baliogabetu egin dute La Polla Recordsen kontzertuen harira Last Tourri jarritako isuna

Berria

Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak 6.000 euroko isuna jarri zion promotoreari, Gasteizko Buesa aretoan emandako bi kontzertuetan COVID ziurtagiria ez eskatzeagatik eta publikoak musukoa ez erabiltzeagatik

<em>sarea / sarea / sarea / ileordea</em> (2022). ©IÑIGO URIZ / FOKU

'Estratuarteak', artikulazio garaikideak

Uxue Rey Gorraiz

Nora Aurrekoetxea, Miren Doiz eta Marina Gonzalezen eskulturak bildu dituzte ‘Estratuarteak’ erakusketan, Oteiza museoan. Ekainaren 4ra arte daude ikusgai.

Geure Gelatk liburu azokaren aurkezpena, gaur goizean, Azkoitian (Gipuzkoa). ©Maxixatzen

Mariasun Landa omenduko dute gaur Geure Gelatik azokan

Itziar Ugarte Irizar

Azkoitiko Maxixatzen elkarteak antolatzen du emakume idazleen liburu azoka, eta gaur arratsaldean irekiko ditu ateak. Liburu aurkezpenak, jendaurreko irakurketak eta beste egongo dira bihar iluntzera bitartean.

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...