Albistea entzun

Ondarea

Bertan behera utzi dute Iruña-Veleian proba gehiago eskatzeko gose greba, 99 egunen ostean

Arabako Foru Aldundiak aztarnategiarentzako hurrengo urteetarako plana diseinatzeko prozesua jarriko du abian, eta Jose Mari Lejardik kultur diputatuarekin izandako bilkuraren ostean hartu du protesta eteteko erabakia

Gose greba bertan behera utzi dutela esateko antolatutako prentsaurekoa
Gose greba bertan behera utzi dutela esateko antolatutako prentsaurekoa Raug Bogajo/Foku Tamaina handiagoan ikusi

Iñigo Astiz -

2020ko urriak 29

Amaitu du gose greba Jose Mari Lejardi Gabixola-k. Guztira, 99 egun pasatu ditu ezer jan gabe Iruña-Veleiako aztarnategiko piezei proba gehiago egiteko eskatuz, eta gaur eman du amaitutzat protesta. Datozen hilabeteetan da Arabako Aldundia aztarnategirako hurrengo plana prestatzen hastekoa, eta ikerketa arkeologikoei berrekitea da asmoa. Hain zuzen ere, Ana del Val kultur diputatuarekin izandako bilkuran plan berriari buruzko azalpenak entzun ondoren erabaki du Lejardik protesta etetea. «Egoera berrian konfiantza eduki arren, beti egongo gara erne». Ohar baten bidez zabaldu dituzte erabakiari buruzko nondik norakoak grebalariak eta hareki bat egin dutenek. «Borroka adoretsuari esker, osasuna eta bizitza arriskuan jarriz, Iruña-Veleia desagertzea nahi dutenak garaituak izan dira».

Uztailaren 23an bost pertsonak hasi zuten greba, baina Lejardi izan da ordutik grebari modu jarraituan eutsi dion bakarra. Voxekin salbu, Eusko Legebiltzarrean ordezkaritza duten alderdi politikoetako ordezkariekin eta beste hainbat eragilerekin bilerak egiten aritu dira azken asteetan. Grebalarien hitzetan, talde guztiek onartu diete Iruña-Veleiako auzia zientziaren bidez ebatzi behar dela. Nahiz eta, zehaztu dutenez, inork ez duen «lehen urratsa» egin nahi izan. Aldundiko kultur diputatuarekin izandako bilkurak desblokeatu du egoera, ordea. Grebalariek esandakoaren arabera, plangintza «arrazoituagoa» egin nahi duelako aldundiak aztarnategirako, eta aztertu ez diren grafitoak gorde eta aztertzeko asmoa adierazi dietelako. Indusketak zuzentzeko arkeologo independente bat kontratatzeko asmoa duela ere helarazi zietela diote grebalariek.

Aztarnategirako plan berria

Berez, 2020an amaitzen da orain arte aztarnategiko lanak gidatu dituen plana, eta berria martxan jartzea da aldundiaren asmoa. Koronabirusak moteldu egin du prozesua, ordea.

Aldundiko iturriek BERRIAri baieztatu diote bilkura egin egin zela, eta esan dute herritarren eskariak jasotzeko asmoa dutela eta, ondorioz, Lejardik helarazitako eskariak ere kontuan hartuko dituztela. Aldundiak berez, abendurako aztertu nahi zituen aztarnategia gidatu duen 2010-2020 kanpainari buruzko ondorioak, baina atzeratuta dago gaia, pandemiaren eraginez, eta behin eztabaida hori eduki eta gero hasiko dira hurrengo plana diseinatzeko urratsak egiten. Oraingoz, ez dago planak izango dituen nondik norakoei buruzko zehaztasun gehiago, baina, edonola ere, aldundiko iturriek nabarmendu dutenez, Iruña-Veleiako aztarnategiaren «ondare balio ikaragarria» sustatzea izango dute helburu.

Kritikak EHUri

2006an aurkeztu zituen Lurmen enpresak Iruña-Velaiako aztarnategian topatutako piezak, eta ordutik dator soka. Euskararen, kristautasunaren hedapenari eta antzinateari buruzko ordura arteko ikuspegia eraldatzen zuten aurkikuntzek, eta berehala mesfidantza sortu zuten hainbat zirkulu akademikotan. Eliseo Gilen enpresari aztarnategiaren ustiaketa kentzea erabaki zuen Arabako Aldundiak 2008an, gaia aztertzeko batzorde zientifiko bat antolatu ostean. Salaketa ere jarri zuen aldundiak Gilen eta beste bi kolaboratzaileren aurka, eta, Gasteizko Zigor Epaitegiak bi urte eta hiru hilabeteko kartzela zigorra ezarri dio Gili, iruzur egin, dokumentuak faltsutu eta ondarea hondatzeagatik.

Denbora honetan guztian Iruña-Veleiari buruzko arreta piztuta mantentzeko egin den lana nabarmendu dute grebalariek. Haien hitzetan, «bultzada erabakigarria» izan dira 99 eguneko gose greba eta herritarrek egindako «interpelazio kanpaina indartsua». Aldundiak Lurmen kanporatu ostean Euskal Herriko Unibertsitateak aztarnategiaren egindako lana ere kritikatu dute. Hondeamakina batekin hamabost egunez 1,5 metroko sakoneran «legez kanpo» egindako zulaketa da 12 urtean egin duten «gauza nabarmen bakarra».

 

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

Musika estilo askotara zabaldu da trikitia azken urteotan. Irudian, Neomak taldearen kontzertu bat, Durangon (Bizkaia). ©RAUL BOGAJO / FOKU

INFERNURAINOKO SUSTRAIAK DITU

Olatz Enzunza Mallona

Euskal kulturan errotuta dauden musika tresnetako bat da trikitia. Euskal Herriko plazetan zein musika eskoletan bizi-bizirik dago oraindik ere, eta, tradizioa alde batera utzi gabe, musika estilo gehienetara ere zabaldu da azken hamarkadetan. Transmisioan dago gaur egun kezkarik handiena.
 ©IRATXE ETXEANDIA

«Trikitiaren errealitatea ez dator bat gizarteak irudikatzen duenarekin»

Olatz Enzunza Mallona

Trikitiaren ibilbidea eta iruditeria kolektiboa ari da ikertzen Gontzal Carrasco bere doktoretza tesian. Tradizioaz gainera, instrumentuaren «beste errealitate batzuk» erakusteko beharra dagoela nabaritu du.

 ©ANE GARCIA
Duvravka Ugresic, Bartzelonan, 2011n. ©ORIOL CLAVERA

Bueltarik gabeko erbestearen letrak

Andoni Imaz

Historiaren eta politikaren koordenatuetatik irakurri ohi da Dubravka Ugresic hil berriaren lana; izan ere, gai horiek erabat blaitzen dituzte Jugoslavia ohia desegin ondoren handik ihes egin zuen idazle kroaziarraren nobelak eta saiakerak.

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...

Izan BERRIAlaguna

Zure babes ekonomikoa ezinbestekoa zaigu euskarazko kazetaritza independente eta kalitatezkoa egiten segitzeko.