Areciboko (Puerto Rico) behategiko irrati-teleskopioaren 900 tonako plataforma hondoratu egin da gaur, han goiza zenean. Ikono bihurtu da 60 urteko egitura, espazioaren ezagutzan eginiko lanarengatik; besteak beste, estralurtarren bilaketan izan duen eginkizunarengatik.
Irrati-teleskopioaren plataforma, diskoaren kontra amilduta.Dennis Vazquez
«Lagunok, samin handiz jakinarazten dizuet Areciboko Behategiaren plataforma erori egin berri dela», idatzi du Twitterren Deborah Martorell meteorologoak, behategiko lankideak aipatuta. Zientzialariak zabalduriko argazkian, egitura zegoen tokia agertzen da, haren arrastorik gabe, hauts zantzuak airean. Egitura azpiko disko erraldoiaren gainera erori da.
Amigos es con profundo pesar comunicarles que acaba de colapsar la plataforma del Observatorio de Arecibo. pic.twitter.com/stJScy2Old
— Deborah Martorell (@DeborahTiempo) December 1, 2020
Egitura arazoak zituen plataformak. Abuztuan kable laguntzaile bat hautsi zen, eta 30 metroko zulo bat sortu zuen azpiko diskoan. Azaroaren 6an, hari eusten zion altzairuzko kableetako bat hautsi egin zen. Isasias ekaitz tropikalak Puerto Rico astindu ondoren zabaldu zuten berriz, baina ez zuten argitu fenomenoak eragina izan ote zuen ezbeharrean. Kalteak konpontzeko ahalegina egin zuten, baina ingeniariek ikusi zuten konponduta ere egitura kolokan egongo zela luzera begira. Horregatik, azaroaren 19an, teleskopioaren arduradunek iragarri zuten egitura desmuntatu egingo zutela, «erortzeko arriskua» zegoelako, Zientzien Fundazio Nazionaleko zuzendari Sethuraman Panchanathanek azaldu zuenez.
Hau da hondoratu den egitura.Mario Roberto Duran Ortiz
Puerto Ricoko iparraldean dago behategia, eta erreferentzia izan da mundu osoko zientzia komunitatearentzat. Izan ere,besteak beste, Lurraren inguruan orbitatzen duten asteroideen bila aritu dira teleskopio erraldoiari esker, planeta arriskuan jar baitezakete. Horrez gain, espazio urruneko objektuak, pulsarrak eta irrati uhinak aurkitu eta behatu dituzte hamarkada luzez.
Adimen Estralurtarraren Bilaketa egitasmoaren tresna nagusietako bat izan da egitura. Esne Bidea galaxian zibilizazio baten zeinuen bila aritu dira han jasotako uhinak aztertuta. Hainbat filmetan agertu da, besteak beste GoldenEye (1995), Species (1995), eta Contact (1997), baita The X-Files telesailean ere.
