Etorkinen Administrazio Atxikitze Zentroetako iazko datuak atera berri ditu etorkinak laguntzen dituen CIMADE elkarteak. Hendaiako zentroko kopuruak eta gertakariak zehaztu ditu. 219 pertsona atxiki zituen hetsirik Frantziako Estatuko administrazioak Hendaiako zentroan iaz. Horietarik 84 libratu zituen, hondarrean; 54 kanporatuak izan ziren beste herrialde batera. Batez beste, 27 egunez atxikiak izan ziren bertan egon zirenak; urte bat lehenago, hamasei egun ziren. «Gehiegikeriak» salatu ditu.
COVID-19ak baldintzatu zuen azkar Hendaiako zentroko egoera iaz, eta kinka gaiztotu. «2021. urte osoan zabalik egon da zentroa; alta, pertsonen kutsatze arriskua biziki handia izanik», deitoratu du CIMADEk bere txostenean. Atxikitze zentrora sartzeko, ontsalaz, gaitzaren sintomarik ez zutela bermatzen zuen mediku agiria behar zuten atxilotuek. Argirik ez zutenak, «usaian, emazteentzat antolatua den gunean bakanduak ziren mediku bat ikus arte».
Gaitza ibilki zelako, urte hastapenean atxikitze zentroa %75 baizik ez zen betea. Uztailerako %85era emendatua zuen administrazioak. Irailaren lehenean, muga horiek kendu zituen, eta «betetze tasa emendatze bakoitza (uztailean eta irailean) bortizkeria garaiak izan dira», jakinarazi du CIMADEk.
Abenduan, COVID-19an positibo eman zuten zentroko polizia frankok. Zenbait egun barne, «24 atxikietarik hamasei kutsatu ziren». Gehiago dena, positibo eta negatibo zirenak ez zituzten bereizi, elkarteak dioenez. «Izurritearen kudeaketa eskas horren ondorioz, CIMADEko taldea zentrotik atera zen».
Bisita mugatuak
Pandemiaren arrazoia baliatuz, PAF mugetako Frantziako Poliziak eta atxikitze zentroko zuzendaritzak egoiliarrei egin bisitak mugatu dituzte.
Duela bi urte arte, CIMADEko laguntzaileak binaka joaten ziren etorkinen kontakizunen entzutera. Pertsona bakarrera mugatu zaie pandemiarekin, baina geroztik hertsatzea ez dute kendu. CIMADEko Julie Aufaurek adierazi du berriz ere bi laguneko bisitetara itzultzea galdegina dutela, «ikusita ez dela gehiago osasun neurri beharturik». Arazoa da, gainera, lehen bezala, bisitak Poliziaren presentziarekin egitera behartzen dituztela, «batere intimitaterik utzi gabe». Pandemia aitzineko molderat itzultzeko eskaera egina du elkarteak, «biziki bakartuak diren horiek den mendreneko duintasuna berreskura dezaten», erran du Aufaurek.
Etsimendu ekintzak
Pandemiarekin, muga batzuk hetsirik izanez, horra arte baino aise epe luzeagoan egon dira etorkinak atxikirik.
«Badu urteak etsimendu ekintzak areagotzen direla», dio CIMADEk txostenean: «Mutilazioak, bere buruaz beste egite saiakerak, heriotzak». 2021eko apirilean, gizon batek bere ezpainak josi zituen protesta gisa. «Lau egunez egon da ezpainak josirik, epe horretan jan eta edan gabe».
CIMADEk egoera salatu du bere azterketan: «Atzerritarren kontrako administrazio gehiegikerien politikak, oinarrizko eskubideak zangopilatuz, dramak ekartzen ditu».
