NBE Nazio Batuen Erakundeak Ukrainara bidalitako adituen arabera, Errusiak «askotariko gerra krimenak» egin ditu herrialdeko hainbat eskualdetan. Ia urtebete iraun duen ikerketaren berri eman dute gaur, eta nabarmendu nahikoa ebidentzia dituztela Kremlineko agintariak jopuntuan jartzeko. Azken txostenean jaso dutenez, krimen horien artean daude nahita egindako homizidioak, tortura sistematikoa eta, besteak beste, adingabeen deportazioa.
«Batzordeak ondorioztatu du Errusiako indar armatuek erasoak egin dituztela jendea zegoen eremuetan, gutxietsiz, antza, zibilen sufrikarioa eta mina», azpimarratu dute. «Eraso neurrigabeak izan ziren». Hiru pertsonak osatu dute batzordea —Norvegiako Erik Mosek, Bosnia eta Herzegovinako Jasminka Dzumhurrek eta Kolonbiako Pablo de Greiffek—, eta, lana ontzeko, zortzi aldiz bidaiatu zuten Ukrainara; 56 hiritara joan ziren, eta 600 bat pertsona elkarrizketatu zituzten; gainera, txikitutako tokiak ere bisitatu zituzten. Datorren astean aurkeztuko diote txostena NBEren Giza Eskubideen Batzordeari.
Ikusi gehiago:Errusiak AEBen dronea uretaratu zueneko bideoa argitaratu dute
Dokumentuan nabarmendu dutenez, Errusiako indarrek Ukrainan aurrera egin ahala, ugarituz joan ziren gerrarekin zerikusirik ez zuten zibilen hilketak. Beste batzuk, ordea, atxilotu egin zituzten, eta atxikitze zentroetara eraman. Eta leku horietan torturak egin ziren, «ukraineraz hitz egiteagatik» edo, esaterako, «Errusiako ereserkiaren hitzak ez gogoratzeagatik». Orduan, besteak beste, deskarga elektrikoak jasan zituzten, edo sabaitik zintzilikatu, «loroaren jarrera» hartuz. Zentroetatik kanpo sarekadak egitean, Errusiako soldaduek sexu indarkeria baliatu zuten emakumezkoen eta gizonezkoen kontra egiteko, edo hori erabiltzearekin mehatxatu zituzten.
Adingabeen deportazioari dagokionez, ikerketarako elkarrizketatutako lekuko batzuek adierazi dute adinez txikienek beren familiekiko harremana behin betiko galdu dutela «beharbada».
Txostena osatu duen batzordeak azpimarratu du, aldi berean, gizateriaren kontrako krimentzat hartu beharko liratekeela Errusiako indarrek iazko urritik aurrera Ukrainako energia azpiegituren aurka egindako erasoak. Horiek ehunka mila pertsona utzi zituzten berogailurik eta argindarrik gabe udazkeneko eta neguko hilabeterik hotzenetan.
Genozidiorik ez
Horiek guztiak horrela, gertatutakoa NZA Nazioarteko Zigor Auzitegiak ikertzeko modukoa dela uste dute NBEk Ukrainara bidalitako adituek. Aintzat hartu behar da, hain zuzen, The New York Times egunkariak herenegun kaleratutako informazio baten arabera auzitegi horren asmoa dela Errusiako funtzionarioen kontrako bi auzibide irekitzea, adingabeak bahitzeagatik eta energia azpiegiturei nahita eraso egiteagatik gerra krimenak leporatuta.
Volodimir Zelenski Ukrainako presidenteak berak egotzi izan dio Errusiari Donbassen «genozidioa» egitea. Baina ikerketaren egileek jakinarazi dute ez dutela halakorik egiaztatu. Erantsi dute, ordea, horrekin lotuta, «zenbait alderdik» zalantzak eragin ditzaketela.
Ukrainako indarrek urratutako giza eskubideak eta gehiegikeriak ere aztertu dituzte NBEren adituek, eta adierazi «urraketa gutxi batzuk» egin direla, zeintzuetan Errusiako soldaduak torturatuak edo tirokatuak izan ziren.
