EH Bilduk, EAJk eta Elkarrekin Podemosek akordioa egin dute, eta, bertan jaso dutenez, Espainiako Konstituzioak erreformak behar ditu nazioen erabakitzeko eskubidea ahalbidetzeko. Baita forma politikoa aldatu eta errepublika jasotzeko ere. Gaur aurkeztu dute hitzarmena Gasteizko Legebiltzarrean, eta Espainiako Estatuaren izaera plurinazionala aitortzeko beharra azpimarratu dute.
EH Bilduren Eusko Legebiltzarreko eledun Maddalen Iriartek adierazi duenez, ezin dira «Madrilera begira ibili» etorkizunean hartu behar dituzten erabaki estrategikoei dagokienez. «Herri honi beharrezkoak zaizkio estatu egiturak eta subjektu politikoaren errekonozimendua». Era berean, premiazkotzat jo du erabakitzeko gaitasuna duen subjektu politikoa izatea, modu horretara urgenteak diren politika publikoak norbere «beharren eta errealitatearen arabera» heltzeko eta erantzuteko. «Guk, noski, euskal errepublikaren aldeko hautua egiten dugu».
Miren Gorrotxategi Elkarrekin Podemosen Legebiltzarreko bozeramaileak esan du Espainiako Estatuak nazio aniztasuna onartu behar duela, eta erabakitzeko eskubidea ordenamendu juridikoan txertatu. EAJko eledun Joseba Egibarrek, berriz, akordioa «aurrerapausoa» dela uste du, eta adierazi du apustua egin dutela estatuaren forma aldatzeko baldintzak sortzeko. Erabakitzeko eskubidea defendatu du: «Elkarbizitza nahi dugu, ez inoren menpe bizitzea».
Gure Eskuk Legebiltzarrean egindako balorazioaren arabera, akordioa pauso garrantzitsua da «erabakitzeko borondateari bide emateko». Hala ere, adierazi du ez dela nahikoa, eta lanean jarraitzeko beharra nabarmendu du. Josu Etxaburu Gure Eskuko bozeramailea: «Hegoaldeari dagokionez, ezinbestekoa da Espainiako Estatua estatu plurinazionala dela onartzea, eta bertan dauden herriek euren etorkizuna erabakitzeko eskubidea izatea. Gaurko pauso hau hasiera baino ez da».
Etxaburuk azpimarratu du ezinbestekoa dela erabakitzeko prozesua irudikatzeko zilegitasun demokratikoa duten plazak sortu eta eskaintzea. Herritarren parte hartzea bideratu behar dela dio: «Libreki erabakitzea posible egingo duen prozesua abian jartzea behar du herri honek». Erronka hori kolektiboa dela uste du.
