Bukatu da covid-19 birusak munduan eragindako larrialdi egoera. Hala erabaki du Osasunaren Mundu Erakundeak gaur.
Tedros Adhanom Ghebreyesus OMEko buruak egin du adierazpen ofiziala: «Atzo, Larrialdi Batzordeak 15. bilkura egin zuen, eta gomendatu zidan nazioarteko osasun larrialdia amaitutzat emateko». Gomendioa onartu duela gaineratu du.
Hiru urte dira nazioarteko erakundeak larrialdia deklaratu zuenetik. Ghebreyesusek esan duenez, litekeena da birusak 20 milioi pertsona hil izana denbora honetan.
Pandemiaren eboluzioa ilustratzeko, osasun agintariek esan dute 2021eko urtarrilean 100.000 pertsona hiltzen ari zirela astero. Pandemiaren gailurra izan zen hori. Geroztik kurbak behera egin du, oso nabarmen, eta joan zen astean, apirilaren 24an, kopuru hori 3.500 pertsonakoa zela.
Bistan denez, epidemiologian erabiltzen diren kontzeptuez ari dira honetan. Jendeak kutsatzen jarraitzen du, eta hiltzen. Izan ere, birusa arriskutsua izaten jarraitzen duela adierazi du OMEko buruak, eta balitekeela larrialdia berriz deklaratzea, egoera berriz okertuz gero.
2020. urteko urtarrilean deklaratu zuen OMEk nazioarteko osasun larrialdia. Egoera hori deklaratzen du OMEk osasun arrisku bat nazioartean zabaltzen denean, eta hainbat estaturen koordinazioa eskatzen duenean. Behin behinekoak dira larrialdiok, eta bat plazaratzen denetik, batzorde batek hiru hilabetetik behin aztertzen du egoera.
Azken urteotan, hainbat larrialdi deklaratu dituzte: 2009an H1N1 birusak eragindako zerriaren gripearen pandemiarengatik. 2014an polioarengatik, ebolarengatik 2013an eta 2018an, eta zika birusarengatik 2015ean.
Ghebreyesusek ohartarazpena egin die munduko agintariei: «Orain, herrialde batek egin dezakeen okerrena hau da: albiste hau erabiltzea eraikitako sistemak desegiteko, edo jendeari esan ez dagoela zertan kezkatu Covid-19arengatik».
Eskatu du «koordinazio eta konfiantza ezan» oinarrituriko «akatsak» berriz ez egiteko. «COVIDak mundua aldatu du, eta geu ere aldatu gaitu; horregatik, ez dugu itzuli behar lehenagoko egoerara. Bestela, ez genuke irakasgaia ikasiko».
Ikasitakoa gogoratzeko eta elkartasunez ezartzeko sistema bat eraikitzeko lanean aurrera jarraitzeko eskatu die munduko buruzagiei Mike Ryan OMEren Osasun Larrialdietarako zuzendariak.
Izan ere, itun bat negoziatzen ari dira, eta akordioa egin nahi dute 2024ko maiatzerako. Besteak beste, pandemia bati erantzuteko produktuak sortzeko eta banatzeko munduko sistema bat eraikitzea proposatzen du itunaren zirriborroak, besteak beste.
