Naturarekiko zaletasuna sustatzeko liburua dela nabarmendu du. Hiru osagai ditu: lurra, ura eta airea. Osagai bakoitza bina idazleren testuek janzten dute, prosaz nahiz poesiaz, eta Joseba del Villaren argazkiek egiten dute gainerakoa. «Idazleak benetako protagonistak dira. Haiena da liburuaren meritua, eta haiena bezainbeste argazkilariarena. Argazkiak ere poesia dira».
Esther Larrañaga Ingurumen sailburuaren Geroa gaur izeneko agurraren ondotik, Andoni Egañaren hitzaurrea dator. Lurrari Toti Martinez de Lezeak eta Patziku Perurenak idatzi diote, urari Edorta Jimenezek eta Miren Agur Meabek, eta aireari Unai Elorriagak eta Itxaro Bordak. Arantxa Urretabizkaiaren gibelsolasak ixten du liburuak marrazten duen zikloa.
Bederatzi hilabete behar izan zuen liburuak jaiotzeko. Ekainaren 5ean, Nazioarteko Ingurumen Egunean ikusi zuen argia. Edizio mugatua izan du, bi mila alekoa, eta udal liburutegi gehienetan aurki daiteke. Liburua «amu» bat dela zehaztu du Gartziak. «Literatura zalea naturara inguratu nahi izan dugu, eta natura zalea, berriz, literaturara». Argazkilariaren begiratuak, diseinatzailearen ikuspuntuak eta lan talde osoaren konpromisoak eman diote arnasa Lua-ri.
Lua, HerrIaren arnasa
Testuak: Andoni Egaña, Miren Agur Meabe, Itxaro Borda, Unai Elorriaga, Arantxa Urretabizkaia, Patziku Perurena eta Toti Martinez de Lezea.
Argazkiak: Joseba del Villaren artxiboa.
Itzulpenak: Frantsesera (Edurne Alegria) eta ingelesera (Amaia Gabantxo).
Koordinazioa: Karmele Olabarrieta (Kultur Atelier).
Diseinua eta maketazioa: Oihana Pagola (Didart).
Orrialdeak: 152.
Argitaratzailea: IHOBE, Ingurume Jarduketarako Sozietate Publikoa. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Saila.
Lurra
Ama Lur bizi-iturria
Testua: Toti Martinez de Lezea
Itzulpena: Edurne Alegria
(...) Gure arbasoek ez zizkiguten marmol-lan ederrik utzi, ezta finki landutako bolizko kutxatilarik, miniaturaz margotutako kodizerik, egundoko musika edo literatur lanik, museoak beteko zituzten artelanik ere ez. Irauteko ahalmena utzi ziguten eta gure hizkuntza eta kultura zaindu zituzten, baserri munduan nabarmenki oinarritutako kultura, Lurrean, Ama Lurrean, Lur Aman, Amarin errotutakoa. (...)
Lurra bihotz
Poesia: Patziku Perurena
Eta halare, barre egin zaio maiz
lur muttur bat maiten duenari.
Baina, nora doake, gizajoa,
lur muttur baten minik gabe,
lurrez lur, lur oso ukatuz
noraezean harro doana,
beste lur pittin bat izatera ez bada?
ura
Uraren misterioa
Testua: Edorta Jimenez
(...) Ura hain funtsezkoa izanik, bizi bera izanik, nola ez dugun maite eta, arego, nola gorrotatzen dugun, berau da uraren egungo misterioa. Zeren eta bideetako iturriak desagerraraztea, ibiak euron azalak berun koloreraino satsaz zikintzea eta ubide porlanez janztea, itsasoa olioaren ortzadar-jolasekin maskaratzea eta halako beste makina bat kontu, ura gorrotatzea ez bada, zer da? (...)
II. Uraren denbora
Poesia: Miren Agur Meabe
Hodeia, izotza, xirripa, turrusta, olatua, lainoa, istila.
Uraren hizkuntza.
Sustraia, ihia, goroldioa, iratzea, lorea, nenufarea, alga.
Uraren hizki-mizkia.
Larba, txoria, tximeleta, inurria, otsoa, arraina, gizakia.
Uraren ideia.
Odola, gernua, hazia, amniosa, izerdia, malkoa, adurra.
Uraren hieroglifoa.
aIrea
Airearen bila
Testua: Unai Elorriaga
Jendearen %87,2k sekula ez dio bere buruari galdetu zer den airea. Kanadako unibertsitate batean egin zen ikerketa hori, 1993an. Baina badago beste datu bat: jendearen %87,3k ez daki zelakoa den Kanadako unibertsitate bat. Bitxia da zenbakien antzekotasuna...
Neuk ere ez dakit nolakoa den Kanadako unibertsitate bat. Hala ere, egia da Kanadako unibertsitate horrek niri buruz dioena... Hau da, sekula ez diot nire buruari galdetu zer den airea.
Pentsatzen hasi naiz beraz: zerk osatzen du airea? Oxigenoak behintzat bai. Hori behintzat badakit. Baina hori da, zoritxarrez, aireari buruz dakidan guztia. Horregatik jo dut entziklopediara. Zer da oxigenoa? (...)
Zorion aire
Poesia: Itxaro Borda
(...)
Zorion aire bat
Hedatzen da arpegietan,
Begien hondoan, amodiozko
Hitz ahantzietan,
Izadi osoa
Hats hartze bakunaren
Kemenaz
Gorputzen bailitzan,
Behin eta berriz,
Aldi oroz.
Gu ere airatuko gara,
Hautsaren seinalea kopetan
Aire xoxo baten gisara,
Sahats baten
Azkeneko arratsaldea
Oroituz.
