Baionako Hotel Monbar famatuaren aitzinean elkartu dira EH Baiko kideak, gaur arratsaldean. Promotore pribatu batek erosi du eraikina, eta bertan hamar etxebizitza egiteko proiektua du. EH Baiko kideek jakin ahal izan dutenez, 6.500 euroan salduko da metro karratua; gela bakarreko T1 gisako apartamendu baten prezioa 200.000 eurokoa izanen da. «Prezio hauek ez datoz bat auzo honen errealitatearekin», salatu dute. «Ez badugu ezer egiten, laster bertakoek ezingo dute etxebizitzarik aurkitu auzo honetan».
Euskal Hirigune Elkargoa lantzen ari den BTP Bizilekuen Tokiko Programari egiten dio erreferentzia zuzenean. Iazko udazkenetik aurtengo urte hasiera arte herriko etxeen ekarpenak jaso ondotik, apirilaren 10ean bozkatuko dute plana, Elkargoaren batzarrean. Ondoren, Frantziako Estatuaren eta Akitania Berria eskualdearen iritziak jasoko dituzte, heldu den udazkenean behin betiko bozka emateko. Orain arte landutakoak izanen dituen ondorio sozial eta ekologikoak azpimarratuta, dokumentua lantzeko denbora gehiago hartu behar dela iritzi dio EH Baik, eta beharrezkotzat jo du herritarren parte hartzea sustatzea. Apirilaren 10ean, planaren kontra edo zuri bozkatzera deitu dute. «Planaren alde bozkatzen dutenak gutxiengoan izatea keinu garrantzitsua litzateke», azpimarratu du Peio Etxeberri Aintxart EH Baiko kideak.
Planaren oinarrian da arazoa, EH Bairen iritziz. Azken hamar urteetako bilakaera kontuan hartuta, ondoko urteetan urtero 2.600 etxebizitza eraiki beharko direla aurreikusi dute; 2026rako 51.000 bigarren etxebizitza izanen direla kalkulatu dute. Etxebizitzen ekoizpena eta eraikuntza desberdindu behar direla erran du Etxeberri-Aintxartek: «Bada aski etxe Ipar Euskal Herrian: etxe hutsak baliatu behar dira, eta zaharrak arraberritu». Gaur egun, etxebizitzen %21 inguru dira bigarren etxeak; %7,3 hutsak dira, eta anitzetan AirBnB eta antzeko plataformen bidez epe laburrerako alokatzeko baliatuak dira.
BTPak bigarren etxebizitzen kopurua mugatu behar lukeela uste du EH Baik. Era berean, bizitegi sozialak lehenetsi behar direla erran dute, gaur egun Ipar Euskal Herrian bizi diren herritarren %70 halako bizitegi bat lortzeko irizpideetan sartzen direla kontsideratuta.
Herritarren iritzia
Bizitegien arloan estrategia orokor bat behar dela uste dute EH Baiko kideek, eta azpimarratu dute hau ez dela izanen azken borroka: «Ez gara ados orientabideekin, eta badakigu etxebizitzaren merkatu libreak planak ezarritako kopuruak gaindituko dituela». Prest agertu dira egoerari erantzuteko, eta tokiko hautetsien erantzukizuna azpimarratu dute.
Orain arteko prozesu guzian herritarren iritzia galdetu eta plana herritarrei helarazi ez izana ere deitoratu dute. «Gure baliabideekin eztabaida biziaraziko dugu», adierazi du Nikolas Blain EH Baiko kideak. «Anbizio handiagoko dokumentu bat landu behar da; ausartak izan behar dugu».
