EAJren oniritzia du Sanchezek

«Dezepzioa» baina oniritzia. Bi hitzetan laburbildu liteke EAJk Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidentegaiaren inbestiduraren aurrean duen jarrera. Atzo, jeltzaleen eta PSOEren ordezkaritzak batzartu ziren inbestidurari buruz mintzatzeko, eta EAJren posizioa laburbildu zuen Andoni Ortuzar Euzkadi Buru Batzarreko lehendakariak: neurri «ausartagoak» espero ditu, baina jeltzaleak ez dira «oztopo» izango Sanchez presidente izendatzeko.

Bilera PSOEren egoitza nagusian egin zuten, Madrilgo Ferraz kalean, 18:00 pasatxotik 20:25 ingurura; EAJren izenean, Ortuzarrek eta Aitor Esteban diputatuak hartu zuten parte; PSOErenean, Sanchezek, Jose Luis Abalos Antolakuntza idazkariak eta Idoia Mendia PSE-EEko idazkari nagusiak. Bilera osteko agerraldian, Ortuzarrek nabarmendu zuen EAJk «dezepzioz» hartu duela PSOEk herenegun aurkeztutako proposamena; batetik, «proposamen ausartagoa» espero zutelako, baina, bestetik, «kezka» sortu die ikusteak 370 neurrien artean erkidegoen eskumenak diren hainbat daudela: «Dokumentua ez zen EAJ konbentzitzeko, Podemos limurtzeko baizik».

Edozein gisara, Ortuzarrek azaldu zuen EAJk «arduraz» jokatuko duela, eta PSOEri eta Podemosi eskatu zien ados jartzeko, baina baita jabetzeko ere ez dutela gehiengoa eta beste alderdi batzuk beharrezkoak direla: «Negoziatzera eser daitezela eta pentsa dezatela adosten dutenak euskal autogobernuarekiko errespetuzkoa izan behar duela».

EAJk «lehenbailehen» nahi du gobernua osatzea, bozak berriro egitea «porrot izugarria» litzatekeela eta «panorama politiko zailagoa» sortuko lukeela iritzita. Sanchezek Ortuzarri esan zion ez duela hauteskunderik nahi, eta «dena» egingo duela bozak saihesteko. Irailaren 23rako presidenterik izendatu ezean, azaroaren 10ean egin beharko lirateke Espainiako Gorteetarako bozak.

Abalosek, berriz, azaldu zuen «bilera atsegina» izan zutela EAJrekin; «aliatu estrategikotzat» jo zituen: «[Espainiaren] gobernabidearekin engaiatuta daude». Bileran, «euskal agendari» errepasoa egin zioten —ez zuen zehaztu zer gai landu zituzten—, eta Abalosek ziurtatu zuen PSOEk ez duela hauteskundeak berriro egiterik nahi: «Gu oso itxaropentsu gaude egin dugun proposamenarekin; horrela, lehentasuna eman nahi izan diogulako politikari». Era berean, Abalosek adierazi zuen PSOEren proposamena «zabalik» dagoela eta egungo estatutuekiko konpromisoa duela, eta, beraz, ez duela asmorik erkidegoen eskumenak urratzeko.

EAJkoekin ez ezik, PSOEko ordezkariak Kantabriako PRCko eta Kataluniako ERCko kideekin ere batzartu ziren atzo, eta horiek jada esana dute onartu egingo dutela Sanchezen inbestidura. «Guregatik ez da izango», nabarmendu zuen bileraren ostean Gabriel Rufian ERCko diputatuak.

Ezta EH Bildurengatik ere. Sanchez ez da indar subiranistako ordezkariekin batzartu, baina Mertxe Aizpurua diputatuak atzo berretsi zuen EH Bilduren lehentasuna dela «eskuinari bidea moztea», eta, horretarako, «indar progresistei eta ezkerrekoei» eskatu zien gobernuaren xehetasunak adosteko. Aizpuruaren arabera, PSOEk 370 neurriz osatu duen agiria «bete gabeko promesen bilduma» bat da, «marketin operazio bat», «hauteskunde programa bat, eta ez hainbeste inbestidura akordio baterako dokumentu bat». Gainera, kritikatu zuen 370 neurri horietan ez dela Euskal Herriari buruzko erreferentziarik egiten, eta EH Bildu ez «mespretxatzeko» eskatu zion Sanchezi: «Gurekin hitz egin nahi izan edo ez, kontuan hartu beharko gaitu gobernu aurrerakoi bat osatzeko».

PSOEko eta Podemoseko negoziatzaileak gaur arratsaldean batzartuko dira inbestidurari, programari eta gobernu egiturari buruz hitz egiteko. Beste indar batzuen oniritzia jasota, PSOEk presio egin nahi dio Podemosi Sanchezen inbestidura babestu dezan, baina bi alderdiek katramilatuta jarraitzen dute. Atzo, Adriana Lastra PSOEko bozeramaileak esan zuen ez dagoela «konfiantzarik» bi indarrek koalizio bat osatzeko, eta beste erakunde batzuetan karguak eskaintzeaz mintzatu zen Carmen Calvo Espainiako Gobernuko jarduneko presidenteordea: esaterako, CIS Ikerketa Soziologikoen Kabinetean, Balore Merkatuaren Espainiako Batzordean edo Arartekoan.

Edukien garrantzia

Sanchezek gobernua osatzeko aukeraz baikorrago mintzatu zen Maria Txibite Nafarroako Gobernuko lehendakaria. Efe berri agentziari atzo eginiko adierazpenetan, esan zuen akordiorako tartea dagoela Sanchezek «keinuak» egin eta gero: «Garrantzitsuena ez da nor dagoen gobernuan, zer egin nahi dugun baizik». Ildo horretan, Nafarroako Gobernua osatzeko elkarrizketak jarri zituen adibide gisara: «Dena negoziatu dugu, baita desadostasunak nola kudeatuko ditugun ere». Halere, ezinbesteko jo zuen gobernukide diren edo gobernu programa adosten duten alderdien artean «konfiantza» izatea.

Uxue Barkos Geroa Baiko parlamentariak, ordea, «hauteskunde programaren» tankera hartu dio Sanchezen testuari: «Negoziazioak hasi zirenetik ikusi duguna hauteskunde programen lehia bat da». Edukiari erreparatuta, agiria beste hainbeste iruditu zitzaion Ione Belarra Unidas Podemoseko diputatu eta bozeramaileari ere: «Lehen bistadizoan, PSOEren proposamenak hauteskunde programa bat dirudi».