San Juan Xar Txiki: auzoagatik, auzotik eta auzoarentzat

Duela aste batzuk, Donibane auzoko bizilagunok jakin genuen Iruñeko Udalak, haur eta nerabeekin lan egiten duten beste auzo batzuetako talde komunitarioei zuzendutako jazarpen-ildo beretik, oraingoan San Juan Xar Txiki auzo-proiektua itotzen jarraitzea erabaki zuela, eta, beraz, alde hori ez ezik, auzoan erreferentzia handia duen San Juan Xar auzo-elkartea ere bizirik irauteko arrisku larrian jarri zuela. Aurreko asteetan San Jorge/Sanduzelain gertatu zen Umetxearekin, baina lehenago Ermitagañako, Buztintxuriko, Mendillorriko eta abarretako elkarteak ere kaltetu ziren. Orain, dirudienez, Donibaneko elkarte-sareari tokatu zaio baliabide ekonomikoak mugatzea.

Seme-alabarik gabe ere, asko izan ginen 2016an proiektu honi zerotik forma emateko lanean hasi ginenak, eta horregatik dakigu, ilusio handiko orduak izan zirelako, San Juan Xar Txiki, auzoko elkarte sarearen alaba, Donibaneko eragile publiko, kolektibo eta elkarteekin San Juan Xarrek duen harreman estuaren ondorioz sortu zela. Eta, bereziki, Auzo Unitatearekin izandako harreman horren ondorioz, auzoko haur eta nerabeen prebentzio- eta komunitate-ekintza landuko zuen proiektu bati forma emateko ideia sortu zen. Funtsean, auzoaren egoera soziodemografikoari buruz aldez aurretik egindako diagnostiko baten bidez, lan egin beharreko gabezia batzuk ikusten genituelako. Horregatik, honako helburu hauek finkatu ditugu: ehun kolektiborako topaguneak sortzea, auzokideen eta ezberdinen arteko harremanak eta integrazioa indartzea eta sustatzea, eta azken helburua lortu ahal izatea: auzoa dinamizatzea eta pairatzen duen biztanleriaren zahartzeari aurre egitea, eta, aldi berean, txikiek harremanak izateko eta hazteko espazioak sortzen saiatzea. Talde- eta elkarte-lan horren ondorioz, ilusio handiz lortu zen bi erakundeen arteko lankidetza horren muina piztu zuen txinparta sortzea. Hau auzoko foro batean sortu zen eta horrela abiatu zen San Juan Xar Txiki.

Askok hasiera honetan parte hartzeko pribilegioa izan genuen proiektuari forma emanez, haren diseinua mila aldiz birpentsatuz diru-laguntzak garaiz eta behar bezala jaso ahal izateko, beste auzo batzuetan antzeko proiektuekin abiarazitako beste kolektibo batzuekin ikasteko ordu asko emanez, lehen boluntarioak erakartzeko eta motibatzeko pedagogia egiteko lan zailarekin, auzoko umeek zituzten beharren arabera garatu beharreko edukiak finkatzeko bilera eternal haiek gogoratu genituen, eta horrela hasi zen ibilbidea. Hasieran, eskola-laguntza ematen zen, ikasteko eta zereginak egiteko saioekin, eta ikastetxeko betebeharrekin osatzen ziren. Ikastetxe desberdinetako txikiak etortzen ziren. Ondoren, udan eta Gabonetan lehenengo hiri-kanpaldiak sortu ziren. Txiki kopuruak gora egin zuen, eta beharretara eta behar ziren baliabideetara egokitutako lokal bat bilatu behar izan zen.

Denbora tarte horretan, gutako asko ere aita edo ama izan ginen, eta hortik aurrera, agertoki berri horretatik, lortu dugunaren eta auzoan eskura dugunaren balioa intentsitate handiagoz baloratu ahal izan dugu. Azken urteotan, gure seme-alabekin ikusi eta gozatu ahal izan dugu auzoan proiektua finkatzen eta integratzen, garatu dituen lan-ildo desberdinekin. Gaur egun, haur ugari ikus ditzakegu ludotekan gozatzen, xake-eskolekin elkarreraginean, poliekintzekin harremanetan, lokaleko urtebetetze ospakizunetan disfrutatzen, hiriko kanpaldietan gozatzen, auzoan zehar egiten dituzten jarduerez betetako ibilaldiekin, sormen tailerretan irudimenari hauspoa ematen... eta, noski, lerdea erortzen zaigu ikusiz nola San Juan Xar Txikik gure seme-alabak auzoan antolatzen diren jardueretan integratu nahi dituen, hala nola Orantzaroan, inauterietan, auzoko egunean edo festetan. Eta hori guztia asmo argi batekin: Donibanen bizi diren txikien aniztasunak auzo sentimendua garatu eta horren parte senti daitezen. Egindako lana ikusi ahal izatea, pultsua mantenduz eta San Juan Xar Txiki altxatuz, gaur egun sortu dena izan arte, benetan pozgarria eta inbidiagarria da. Zorionak auzolanetik lan nekaezin hori egiten jarraitzen duten pertsona horiei guztiei.

Auzoko gurasooi kezka handia sortzen digu Iruñeko Udalak azkenaldian egiten ari duenak, lortu nahi diren diru-laguntzen zenbatekoak gero eta gehiago murriztuz, oztopo administratiboak sortuz edo San Juan Xar Txikik bere jarduerak garatzeko erabiltzen duen lokalaren alokairua bere gain hartzeari uko eginez. Harridura sortzen digu horrelako erabakietara iristeak, hain zuzen ere, urte hauetan auzo-sareak egindako lanaren helburua auzo jasangarri bat lortzea denean, gure txikientzako eta gure adinekoentzako kalitatezko zerbitzu publikoekin, aniztasuna, errespetua, aukera-berdintasuna eta bizikidetza bultzatzeko. Ez da inola ere ulertzen haur eta nerabeen elkarteek egiten duten lana ahultzeko interes hori, San Juan Xar Txikiren kasuan bezala, eta agerikoa iruditzen zaigu elkarte horiek azken urteotan jasan duten jazarpena.

San Juan Xar Txiki auzo-proiektu baliagarria da, fidagarria, kalitatezkoa, auzoa egituratzen duena, muskulatura ematen diona eta txikien bizia sortzen duena, beharrezkoa den birsorkuntza sustatuz. Erabaki horiek oso ondorio argia dute: auzo-guneak ahultzea eta auzoko haur eta nerabeentzako jarduerak egitea eragoztea.

Gure adinekoak izan ziren auzo-elkarteetan egindako lanarekin auzoentzako zerbitzu publikoak eta kolektiboak demokratizatzen lagundu zutenak, sustatu zutenak sareko lana, auzotarren integrazioa, elkartzeko eta elkartasunerako guneak, aniztasunaren errespetua eta balorazioa, hazkunde pertsonala eta kolektiboa adinekoengan zein gure haurrengan... eta auzo-elkarte horiek dira gauza bera sustatzen jarraitu behar dutenak, baldintza beretan eta inolako trabarik gabe.

Horregatik guztiagatik, Navarra Sumako Udalak hartutako erabakia erabat gaitzetsi eta publikoki salatu nahi dugu, eta apirilaren 22rako antolatu den jaieguneko mobilizaziora jende guztia animatu nahi dugu.

Txikien Irria, Donibane Bizia! San Juan Xar Txiki aurrera!