Atxurra kobazuloko ondare arkeologikoaren eta artistikoaren ikerketarako diziplinarteko proiektuaren zati bat aurreratu dute Bizkaiko Euskara eta Kulturako diputatu Lorea Bilbaok eta Diego Garate arkeologoak. Ikertzaileen esanetan, Atxurra kobazuloa “bereziki esanguratsua” da bertan aurkitutako irudi eta giza jarduera frogatzen duten frogen kopuruagatik. 113 irudi aurkitu dituzte; Euskal Herriko kobazulo batean aurkitutako kopuru handiena. Baita 500dik gora ikatz hondakin eta irudien grabaketarako erabilitako silexeko zenbait pieza ere.
Atxurra kobazuloko irudiak 2015eko irailaren 25ean aurkitu zituzten Garatek eta Iñaki Intxaurbe espeleologoak. Kobazuloa Jose Migel Barandiaranek ikertu zuen lehendabizikoz, baina ez zuen irudirik aurkitu. Bizkaiko Foru Aldundiak, Jose Migel Barandiaranek ikertutako kobazuloak berraztertzeko programaren barnean, Garate gonbidatu zuen Atxurrako kobazuloaren ikerketarekin jarraitzeko. Ikerketa 2015ean abiatu zuten, eta 2020 arte iraungo du.
Teknologia berrien aplikazioari esker, ikertzaileek 113 animaliaren irudiak aurkitu dituzte. Funtsean, bisonteak eta zaldiak ageri dira, eta neurri txikiagoan ahuntzak, uroak, oreinak eta beste animalia batzuk. Irudiak kobazuloaren sarreratik 230 metrora eta 330 metrora daude. Egun, Euskal Herrian irudikapen gehien duen kobazuloa da Berriatukoa.
Arte galeria eta lantegia
Horma irudiez gain, irudiak egiteko hainbat elementu aurkitu dituzte. Alde batetik, grabatuak egiteko erabilitako bi dozena silexeko pieza. Bestalde, irudiak marraztu zein irudiak aurkitzen diren gelak argiztatzeko erabilitako bostehun ikatz hondakin. Artea sortu eta artelanak argiztatzeko hiru argiztapen mota identifikatu dituzte. Garatek azaldu duenez, kobazuloan aurkitutakoak erakusten du Atxurrako “arte galeria eta arte lantegia zela”.
Aurkikuntza esanguratsuak egin badituzte ere, ikerketa oraindik ez da bukatu. Hurrengo bi urteetan, aurkikuntzetan sakondu, eta ikertzen jarraituko dutela jakinarazi du Garatek. Horrez gain, datazio erradiokarbonikoak baliatuz, Atxurra kobazuloko arte paleolitikoari lotutako kronologia osatu nahi dute.
Hilaren 17tik 29ra, Atxurran aurkitu dituzten tresnak ikusteko aukera egongo da Bilboko Arkeologia Museoan.
