Bielorrusiako 40 goi agintariri zigorrak ezartzea onartu zuen EB Europako Batasunak urriaren 2an, eta, gaur, zigor horiek berresteaz gain, goi agintari gehiagori ere zigor horiek hedatzea adostu dute 27 estatukideek. Agintari zigortu horien artean dago Alexander Lukaxenko Bielorrusiako presidentea.
Alemaniak proposatu du zigorrak areagotzeko, eta gainerakoen baiezkoa lortu du, Atzerri Gaietarako Europako Kontseiluaren bilkuran.
Kontseiluak adierazpen batean jaso du zer jarrera duen EB Europako Batasunak herrialde haren krisi politikoaren inguruan. Batasunak orain arte egin dituen salaketak berretsi ditu oharrean, eta gaineratu du «prestasun» osoa duela «neurri murriztaile» gehiago hartzeko Bielorrusiako «erakunde eta goi kargudunen kontra, Alexandr Lukaxenko [Bielorrusiako presidentea] barne».
Bileraren ostean, Josep Borrel EBko diplomaziaburuak hedabideei adierazi die Bielorrusiako estatuburuari zigorrak ezarriko dizkiola batasunak. Borrellen esanetan, Bielorrusiako agintariek ez dute «inolako keinurik» egin herrialdeko krisi politikoaren aurrean elkarrizketa sustatzeko. Beraz, lehen zigorrak ezarri eta hamar egunera, jarrera gogortzea erabaki du EBk. Beraz, zigorrak prestatzeko lanak hasiko dituzte Kontseiluko lantaldeek, eta egun gutxiren buruan Bielorrusiarentzako bigarren zigor sorta prest izatea espero da.
EBk berriz baztertu ditu abuztuaren 9an Bielorrusian egin ziren bozen emaitzak. «Hauteskundeak ez ziren libreak izan, ezta garbiak ere», jaso du adierazpen idatzian. Lukaxenkoren presidentetzak «zilegitasun demokratiko gabeziak» dituela nabarmendu du. Horrez gain, Kontseiluak gaitzetsi egin du Lukaxenkoren gobernuak «manifestari baketsuen kontra» erabili duen «indarkeria», eta «arbitrarioki atxilotutako» pertsonak aske uzteko exijitu du; horien artean, «preso politikoak».
Bielorrusiako berrogei norbanakoren kontrako zigor neurriak hartu zituen EBk urriaren 2an, «presidentetzarako hauteskunde iruzurrezkoen eta protesta baketsuen aurkako indarkeriazko erantzunaren arduradun» izatea egotzita.
Bielorrusiako agintariekin duen elkarlana apalduko duela ere iragarri du Europak, eta herrialde horretara bideratutako finantza laguntza egokituko duela. Aldiz, Bielorrusiako herritarrentzako eta gizarte zibilarentzako «babesa handitu» egin nahi du. Bide horretan, «finantza baliabideak» ematea hitzeman du «indarkeriaren biktimentzat, gizarte zibileko erakundeentzat eta hedabide independenteentzat».
Kontseiluaren esanetan, EB prest dago Bielorrusiarekiko elkarlana areagotzeko, baldin eta herrialdeko erakundeek «demokraziaren printzipioak, zuzenbide estatua eta giza eskubideak» errespetatzen badituzte. Europak «errepresioa eta abusuak» eteteko eskatu dio Minski, eta hauteskunde «askeak» eta «garbiak» antolatzeko eskatu dio, «ESLA Europako Segurtasun Lankidetzako Antolakundearen ikuskaritzapean». EB prest agertu da «trantsizio demokratiko baketsu bat» babesteko.
Zazpiehun atxilotu
Azken asteetako igandeetan bezala, protesta jendetsuak izan ziren atzo ere Bielorrusiako hainbat hiritan, Lukaxenkok dimititzea eta hauteskundeak berriz egitea exijitzeko. Bielorrusiako Barne ministerioak jakinarazi duenez, zazpiehunlagun baino gehiago atxilotu zituzten.
Protestak abuztuaren 9an lehertu ziren. Egun horretan egin ziren hauteskundeetako emaitzak iruzurra izan zirela salatzera irten ziren milaka herritar kalera. Ordutik, protestek indarra galdu dute, baina oposizioak hasierako eskariei eutsi die: bozak berriz egiteko, manifestarien kontrako indarkeriaren arduradunak zigortzeko eta atxilotuak aske uzteko eskatzen diote gobernuari.
Barne Ministerioaren arabera, 11.000 manifestari izan ziren atzo Bielorrusiako hainbat hiritan egin ziren mobilizazioetan. Manifestari kopuruak behera egin duela adierazi arren, «indarkeria handiagoa» izan zela nabarmendu zuen.
Lukaxenkok Bielorrusiako Konstituzioa aldatzea proposatu du, krisiari irtenbidea emateko, nahiz eta aurreratu duen ez duela murriztuko presidenteari egun dagozkion eskumenak.
