Trumpen ustez «gertu» dago Ukrainarako akordioa, lurraldetasunaren «arantza» gorabehera

Donald Trump AEB Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak kargua hartu aurretik esan zuen kapaz zela Ukrainako inbasioa egun bakarrean amaitzeko. Ez zuen lortu, ordea, eta Etxe Zurira heldu zenetik urtebete betetzear den honetan, Moskuren eta Kieven arteko adostasuna «inoiz baino gertuago» dago, Trumpen arabera. Volodimir Zelenski Ukrainako presidentearekin bildu zen atzo arratsaldean AEBetako lehendakaria, Mar-a-Lagoko (Florida, AEB) luxuzko bere oporlekuan, eta bart emandako prentsaurrekoan, ziurtatu du akordioa ixtear daudela, nahiz eta lurraldetasunari buruzko zenbait auzi «arantzatsu» zintzilik dauden oraindik: «Baina hurreratzen ari gara».

Ez batek ez besteak ez dute Donbass eremuari buruzko xehetasunik aipatu. Hori da, hein batean, ados jartzea eragozten duten eztabaidagaietako bat. Aldeetako bakoitzak bere proposamenak egin ditu: Errusiaren asmoa da eremu horretako bi eskualdeak, Donetsk eta Luhansk, bere esku geratzea —Luhansk guztiz kontrolatzen du—; Ukraina, berriz, prest dago tropak ateratzeko Donetsken kontrolpean duen gunetik —%20 ingururi eusten dio—, gune desmilitarizatu hori esparru ekonomiko berezi bat bihurtzearen truke. Auzi hori oraindik ez dute «konpondu», Trumpek esan duenez.

Hala eta guztiz ere, iragarri du Errusiaren eta Ukrainaren delegazioetako kideek «lantalde bat» osatuko dutela AEBetakoekin batera, eta prest daudela akordioa «datozen asteotan» egiteko: «Uste dut agudo amaitu dezakegula. Bestela, luzaro jarraituko du horrela. Baditugu, bai, akordioaren gakoak, eta bi herrialdeak gogotsu daude. Elkarrizketen azken faseetan gaude». Kievek eta Moskuk nork bere aldetik negoziatu izan dute Washington bitartekariarekin, eta Trumpek ez du baztertu hirurak batera biltzeko aukera: « hala dagokionean» gertatuko da hori.

Zelenskirekin bildu baino lehen, Trumpek Vladimir Putin Errusiako presidentearekin hitz egin zuen telefonoz. Ez Errusiak eta ez AEBek ez dute su etenik nahi, «gatazka luzatu» egingo bailuke horrek, Juri Uxakov Putinen aholkulariak gaur esan duenez. Erantsi du nahiago dutela inbasioa amaitzeko akordioa egitea: «Eta, batez ere, Donbassi buruzko Kieven erabaki politiko eta ausarta. Fronteko egoera kontuan hartuta, zentzua edukiko luke Kieveko erregimenak berandu baino lehen erabaki hori hartzeak». «Laster» berriz hitz egingo dutela jakinarazi du gaur Dmitri Peskov Kremlineko bozeramaileak, egunero egin ohi duen prentsaurrekoan. Baztertu egin du Putinen eta Zelenskiren arteko dei bat egiteko aukera.

Bilera osteko prentsaurrekoan, Zelenskik eskertu egin dio Trumpi urte honetan egindako «lan gogorra», eta berretsi du gutxi geratzen dela Errusiak 2022ko otsailean abiatutako inbasioa amaitzeko: espero du sortuko duten lantalde horrek «erabakiak» hartzea urtarrilean, Donbassi, su etenari eta segurtasun bermeei buruz —NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundeko kide ez izanda ere, aliatu izatearen pareko segurtasun bermeak nahi ditu Ukrainak—.

Ukrainak aurkeztutako hogei puntuko planean zehaztutako segurtasun bermeak adostu dituztela adierazi du Zelenskik; Trumpek, berriz, erantsi du segurtasun bermeen «%95» adostu dituztela: «Baina ez zait gustatzen ehunekoez hitz egitea. Esango nuke urratsak egin ditugula, bai gaur eta bai azken hilabetean».

Etxe Zuriko maizterrak ziurtatu du Kievek Europaren segurtasun berme «sendoak» jasoko dituela, eta hango aliatuak «oso inplikatuta» egongo direla, nahiz eta Washingtonek gidatu dituen gatazkako aldeen arteko negoziazioak. Hain zuzen ere, bizpahiru orduz bildu dira Trump, Zelenski eta bi delegazioetako arduradunak, eta Europako zenbait agintarirekin ere hitz egin dute.

Emmanuel Macron Frantziako presidenteak gaur sare sozialetan iragarri du Ukrainaren aliatuak «urtarrilaren hasieran» bilduko direla, segurtasun bermeak emateko konpromisoaz eta norbere «ekarpenez» eztabaidatzeko: «Funtsezkoak izango dira bake justua eta iraunkorra lortzeko». Gutxi gorabehera 30 herrialdek osatzen dute boluntarioen koalizioa deritzona, gehienbat Europako herrialdeek.