Bakeari ekarpena egiten dioten kontakizunak

Nerea Bilbatua eta Eneko Calle
2022ko maiatzaren 28a
00:00
Entzun
Jakina da, bizikidetza demokratikoa sendotzeko helburuarekin, Foro Sozial Iraunkorrak elkarrizketarako espazio publiko zein pribatuak sustatu dituela indarkeria-garaian gertatutakoaren kontakizunaren inguruan. Topaketa horiek memoria kritiko inklusiboa eraikitzeko oinarriak finkatzeko ekarpen bat izan nahi dute. Jarraian aipatuko dugun elkarrizketarako espazio diskretu horietako batek garrantzi berezia hartu du.

2019. urtearen amaieran, Foro Sozialak, Conciliation Resources GKE britainiarraren laguntzarekin, 11 pertsonako talde baten arteko elkarrizketa eta topaketa diskretuak jarri zituen martxan. Parte hartu dute, besteak beste, ETAko kide izan ziren pertsonek, urte haietako edota gaur egungo bakearen aldeko aktibistek, sindikalistek, feministek, akademikoek eta garai hartan erantzukizun instituzionalak zituzten pertsonek.

Espazioaren izaera diskretua dela eta, prozesua dinamizatzen izan dugun esperientzian baino ezin da oinarritu artikulu hau. Izan ere, prozesua joan den apirilaren 30ean amaitu ondoren, ikasitakoaren itzulketa xume bat egitea dagokigu. Parte hartu duten pertsonei zor diegu, baita gizarte osoari ere. Espero dugu gogoeta honek horrelako prozesu gehiago aurrera eramaten laguntzea.

Kontakizunaren inguruko prozesua baldintzatu duten bi elementu egon dira: lehena, COVID-19aren pandemian egin dela eta baldintza horretara egokitu behar izan dela; eta, bigarrena, testuinguru historiko eta sozial desberdin batean gertatu dela, ETA desegin ondoren eta indarkeria zikloaren ondorio batzuen konponbidean aurrerapausoak eman ondoren.

Prozesua diseinatzean, hasiera-hasieratik oso kontuan izan genuen, batetik, parte hartzen zuten pertsonen artean konfiantzazko espazioak sortzeko beharra, eta, bestetik, prozesuak pertsona horiei laguntzea (pluralak, bizi-ibilbide askotarikoak eta ikuspuntu desberdinak dituztenak, batzuetan kontrajarriak) beren kontakizun indibidualetatik kontakizun kolektibo, dinamiko eta konplexuagoetara igarotzen.

Prozesuan, gure ikaskuntzarik garrantzitsuenetako bat errelatoa edo kontakizuna da. Etengabe eraikitzen eta elkarrekin sortzen den tresna bat da, egoteko eta bizitzeko modu komunaren inguruan, aniztasuna eta desadostasuna onartzean zentratuta, betiere aitortza edo abiapuntu komun batetik: bizitzaren eta giza duintasunaren balioa, eta giza eskubideekiko errespetua.

Baina, askotariko kontakizunak behar direla adostu arren, badira oraindik denbora gehiago behar duten gai batzuk, bai eta erantzunak aurkitzeko prozesu sakonagoak eta luzeagoak ere. Prozesu horrek erakutsi du oraindik badauzkagula desegin beharreko korapiloak, eta horiek desegiteko denbora gehiago beharko dela. Mikro mailan erakutsi digu hitz egiteko, partekatzeko, entzuteko eta enpatia sortzeko espazioen beharra dagoela, eta intimotasunaren eta espazio txikien garrantzia erakutsi digu. Makro mailan, kontakizunaren, memoriaren eta historiaren arteko elkarrizketa gehiago behar dela erakutsi digu.

Prozesuak, halaber, prozesua bera zaintzea eta pertsonak eta taldea zaintzea funtsezkoa dela egiaztatu du. Baita espazio ez-formalen garrantzia ere, taldearen ekosistematik kanpo gertatzen den guztiarena. Ildo horretan, balioa eman nahi diegu prozesuari esker eraikitzen joan diren konfiantzazko harremanei eta konplizitateei, ziur baikaude etorkizun hurbilean fruituak ematen jarraituko dutela.

Zalantzarik gabe, ezinezkoa da prozesuan zehar sortutako aberastasun izugarria artikulu honen espazio mugatuan jasotzea. Beharbada, hau ez zen izan unerik onena horrelako ekimen bat garatzeko, hasieratik hainbat faktorerengatik baldintzatua egon delako. Hala ere, argi geratu da euskal gizarteak elkarrizketarako espazio formalak eta informalak bultzatzen jarraitu behar duela, elkarrizketa publikorako baldintzak sortuz, memoria kritiko inklusiboaren oinarriak ezartzen lagunduko duten termino eraikitzaileetan.

Aldi berean, uste dugu bizikidetza eraikitzeak guztioi eragiten digula, baita erakunde publikoei eta ordezkatzen gaituzten alderdi politikoei ere. Politika publikoak diseinatu behar dituzte, giza eskubideak errespetatuz eta sufrimendua helburu politikoekin erabili gabe, biktima guztiak aintzat har ditzaten, desberdinen arteko elkarrizketarako espazioak eta prozesuak eratuz gatazkak konpontzeko tresna gisa, gatazkak beti egongo baitira, eta gizarte zibilaren ekimenak, oraingoak eta iraganekoak, aintzat har ditzaten, bizikidetzaren eraikuntza sustatzeko. Historia kolektiboa eraikitzeke dago.

Amaitzeko, eskerrak eman nahi dizkiegu beren bizitzako pasarte batzuk gurekin partekatu dituzten eta beren esperientziak entzun, eztabaidatu eta partekatu dituzten pertsonei. Prozesu honek egiaztatu du posible dela hitz egitea eta elkarrizketa bat mantentzea, eta eraikitzaileak diren ahalegin guztiak, txikiak izanda ere, baliagarriak direla. Azken batean, hurrengo belaunaldientzat oraina baino etorkizun hobea eraikitzeko borondateak bultzatu du prozesu hau, eta etorkizunean etor daitezkeenak ere.
Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.