Bildarratzek berretsi du hizkuntza ereduei eutsiko dietela

Joan den astean hasi zen Hezkuntza Lege proiektuaren inguruko eztabaida Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean, eta atzo jarraitu zuen: agerraldiak egin zituzten Jokin Bildarratz Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak, Manuel Lezertua EAEko arartekoak eta Gure Platera Gure Aukera taldeko Eneko Viñuelak eta Ainhoa Narbaizak. Euskara, segregazioa, publikotasuna... Askotariko gaiak izan zituen hizpide Bildarratzek, eta behin eta berriz gogorarazi zuen ideia bat: hezkuntza itunean adostutakoa jaso dute lege proiektuan. Heldu zien polemikei ere. Besteak beste, aipatu zuen hizkuntza ereduek bere hartan jarraituko dutela: «Juridikoki baiezta dezakegu hizkuntza ereduek indarrean segitzen dutela».

Euskara eta hezkuntza sistemako beste hizkuntzak. Horixe izan da Bildarratzen hitzaldiko gaietako bat. Nabarmendu du ituna islatu dutela lege testuan. Hizkuntza ereduei bere hartan eutsiko zaiela esatearekin batera, adierazi du hiru gako dituela lege proiektuak. Bat: «Familiek aukeratu ahal izango dute zein eredutan hezi nahi dituzten seme-alabak». Bi: ikastetxe bakoitzak bere hizkuntza proiektua egingo du. Eta hiru: irteera profila zehaztu dute, derrigorrezko hezkuntza amaitzean ikasleek izan beharko duten hizkuntza maila —gutxienez B2 euskaraz eta gazteleraz, eta B1 atzerriko hizkuntzan—.

Sailburuaren hitzetan, hizkuntza ereduak «tresna bat» izango dira irteera profil hori lortzeko. Baina ez bakarra: uste du ikastetxeek «malgutasuna» izango dutela beste baliabide batzuk ere erabiltzeko. Bi adibide jarri ditu. Batetik, gaztelera nagusi den inguru bateko A ereduko ikasgela bat —gazteleraz ematen dituzte irakasgai guztiak, euskara eta ingelesa izan ezik—: «Erabaki dezake eskola orduen %80 gazteleraz ematea, baina, aldi berean, umeak barnetegi batera eramatea hiru egun pasatzera, edo eskolaz kanpoko ekintza guztiak edo jangela euskaraz antolatzea, euskara hobeto ikasteko. Aukera asko egon daitezke». Bestetik, D ereduko ikastetxe bat —eskola guztiak euskaraz ematen dituzte, gaztelera eta ingelesa izan ezik—: «Ez dira gutxi —eta espero dugu gero eta gehiago izatea— eremu batzuk hirugarren hizkuntzan ematea erabakitzen duten ikastetxeak; adibidez, ingelesez».

Halaber, Euskararen eta Hizkuntzen Ikaskuntzarako Institutua ere aipatu du: «Ez du gastu handiagoa eragingo, sailaren berrantolaketa bat izango delako; sailean daukagun jendeak osatuko du institutua».

Inklusioa ardatz

Segregazioa da beste gai nagusietako bat. Nabarmendu du lege proiektuak inklusioa eta ekitatea dituela ardatz, eta jasota daudela segregazioaren kontrako konpromisoak. Horri lotuta, ziurtatu dute sare publikoaren alde egiten duela: «Ukaezina da hezkuntza publikoa lehentasuna dela Eusko Jaurlaritzarentzat». Horren erakusgarri, sailburuak esan du lege proiektuan jasota dagoela 800 milioi euroko inbertsioa egitea 2030erako.

Alderdien artean, berriz, askotariko erantzunak eragin dituzte Bildarratzen hitzek. EAJ, PSE-EE eta EH Bildu izan dira baikorrenak; Elkarrekin Podemos-IU eta PP kontra agertu dira, ordea.

EH Bilduko legebiltzarkide Ikoitz Arreseri, esaterako, testua abiapuntu egokia iruditzen zaio, zuzenketak aurkeztuko dizkioten arren: «Lege proiektuak jasotzen ditu akordioaren oinarri nagusiak; beraz, balekoa da tramite parlamentarioari behar bezala ekiteko». Bide bertsutik jo du EAJko Leixuri Arrizabalagak: «Bete-betean jasotzen du apirilaren 7an legebiltzarrean lau talde handik adostu genuen hezkuntza akordioa. Ez dago ikusi nahi ez duena baino itsuagorik».

PSE-EEko legebiltzarkide Maria Jesus San Josek adierazi du «zalantza batzuk» badituztela; Elkarrekin Podemos-IUko ordezkari Isabel Gonzalezek, berriz, nabarmendu du «oso kritikoak» direla lege proiektuarekin. Horretarako dituzten arrazoiak ere plazaratu ditu. Adibidez, esan du eskola publikoarekin hartutako konpromisoa «eskasa» dela, eta testuak «babestu» egin duela «ituntze unibertsala».

Lezertua, herritarren kexez

Arartekoak hasieratik argi utzi du bere eginbeharra ez dela eztabaida politikoan sartzea, eta herritarren kexez hitz egitera joan dela legebiltzarrera. Esaterako, adierazi du zenbait pertsonari kezka eragin diela hizkuntzen trataerak; bereziki, seme-alabak A ereduan matrikulatu dituztenak aipatu ditu: «Arartekoa aspaldidanik ohartarazten ari da hizkuntza ereduen sistema berrikusi behar dela». Halaber, eskola segregazioaz ere aritu da: «Arartekoak irizten dio pauso garrantzitsua dela argiki segregazioaz hitz egitea».