EITB eta bizikidetza

Ion Parot espetxetik irten zen urriaren 13an, 32 urte giltzapetuta igaro eta gero. Zigor bera bete zuen Jakes Esnalek, hura ere irailean kartzelatik irten baino lehen. Besteak beste, Foro Sozial Iraunkorrak erabakia txalotu zuen: «positibotzat» jo zuen, horren aldeko adostasun «instituzional, politiko eta sozial handia» zegoelako eta «gizatasunez eta zentzuz hartutako erabakia» zelako. Foro Soziala bada nor: bere barnean biltzen ditu hamazazpi eragile, tartean ELA, LAB eta CCOO sindikatuak. Iparraldean, berriz, Ipar Euskal Herriko instituzio komunaren rola da espetxealdi luzeen aurkako jarrerak daukan adostasunaren adierazle bat. Horrela josi da «zentzu komun» bat gatazkaren ondorioen konponbidean: biktimen aitortza eta erreparazioa, batetik, eta gizalegezko espetxe politika bat, bestetik.

Ikusi gehiago: EITBko Administrazio Kontseiluan ez dago adostasunik zentsura kasuaz

Biak, ordea, bateraezinak direla dekretatu du Andoni Aldekoa EITBko zuzendari nagusiak. 32 urteko espetxealdi bati buruzko bertsoa «Terrorismoaren Biktimei Aitorpena eta Erreparazioa egiteko Legearen printzipioen eta artikuluen aurka» doala, eta baita «EITBk Euskadiren bizikidetzan lagundu dezakeen eragile izateko hartu duen konpromisoaren aurka ere». Herri honetako eragile politiko eta sindikalen gehiengoa bat etor daiteke espetxealdi baten gehiegizko luzeran, baina ez esan hori kanta batean, hori aipatu besterik egiten ez duen bertso batek «biktimak zauritu eta haien mina berpiztu» dezakeelako. Ez dakigu biktimak zauritu dituen, baina Aldekoak erabaki du baietz —«nik neuk hartu nuen hura erretiratzeko erabakia»—.

Arzallusen bertsoarena adibidea da, baina galderak uzten ditu airean: zer eskumen du irrati telebista publikoko arduradunak bizikidetzari zentzu propio bat emateko eta elkarbizitza denaren edo ez denaren epaile bilakatzeko? Zilegi da hitz egitea espetxe politika bidegabeaz, hori biktimekiko eraso bat izan gabe? Zer bizikidetza eraikitzen da espetxe politikaren gehiegikeriak tabu edo ezkutatzeko gai bilakatuta? Pertsona bakarrari al dagokio hori erabakitzea? Zer aurrekari jartzen du Arzallusen bertsoa erretiratzeak? Zer egingo luke ETBk Bertso Txapelketa Nagusiko zuzenekoan finalista batek Arzallusen bertsoa erreproduzitu edo antzeko bat kantatuko balu? Eta, batez ere, zer neurri hartuko dira kamiseta, bertso edo dena delako batzuk prebentzioz ez isilarazteko?