Etxera!

Hainbat herri ekimeni esker, gaur ospatzen dugu, eta 34 urteko oinaze eta heriotzaren ondoren, sakabanaketa amaitzea lortu dela. Bai Sarek bai Etxerat-ek arrakastaren zati handi bat dute, eta hori mobilizatzen aritu den jendeari dagokio, atsedenik gabe eta irmotasunez aritu dena. Zerumugan beste urrats bat geratzen zaigu: preso guztiak aske geratzea eta etxera itzultzea.

Espetxean dozenaka urte daramatzatenez gain, kontuan izan behar da, etxera itzul daitezen, auzitegi berezietan kondenatu zituztela, eta kasu gehienetan torturen bidez lortutako informazio, deklarazio eta frogekin.

Tristea da Espainiako auzitegien irudia, instrukzio epaitegi batzuetatik, auzitegitik pasatuz Auzitegi Nazionala eta Auzitegi Gorena, Konstituzio Auzitegira iritsi arte, zeintzuei Giza Eskubideen Europako Auzitegiak zeregina zuzendu eta koloreak atera baitizkie torturaren gaian askotan.

Hego Euskal Herriko kasuan, torturari buruzko zenbait txostenen arabera, 5.379 pertsona torturatu dira.

Puntu honetara iritsita, ezinbestean ondorioztatu behar da tortura salaketak izan diren prozesuetan Espainian emandako kondenak, argi eta garbi uler daitezkeen arrazoiengatik inkomunikazio-egoeran abiarazitako aitorpenak froga gisa erabiliz, ortodoxia juridiko hertsiari dagokionez, erabateko deuseztasunik gabeak direla, eta hori, azkenean, torturaren ondoren benetan frogatuta geratzen dena ez delako torturatuaren erruduntasuna, baizik eta haren erruduntasunaren froga objektiborik ez egotea.

Inori ez dio ihes egiten inputatuak, bere aldartean beldur kontrolaezinak edo zuzenean eragindako oinazeak eragindako muturreko pairamenak sortzen duen abandonu-egoera batean dagoenean, aurreikus daitekeela egin gabeko egitateak aitortu edo hirugarren errugabeak inkulpatzea.

Auzitegi Nazionaleko fiskalen etengabeko parte-hartzeak, zeinen kutsu kolonialaz inork ez baitu zalantzarik egiten, gradu-aurrerapenei helduz, behartzen gaitu jendeari jakinaraztera nola idatzi ziren zigorrak. Beraz, irtenbide bakarra da torturapean lortutako informazio, adierazpen eta frogetan oinarritutako zigorrak betetzen dituzten pertsona guztiak berehala aske uztea.

Orain arteko gertakari guztiei eragiten dieten egitateak ikertu gabe daude, etatorturatutako 5.379 pertsona behar bezala dokumentatu dira, kasu guztietan egia, justizia eta ordaina lortzeko.