Joan den astelehenean, aitaren hiletara joateko baimena zuen Aitor Esnaola euskal presoak. Espainiako Auzitegi Nazionalak onartu egin zion eskaria, eta, beraz, Zaballako kartzelara ekarri zuten Legorretako (Gipuzkoa) presoa, baimen hori betetzeko. Eusko Jaurlaritzaren eta Ertzaintzaren esku geratu zen, beraz. Esnaolaren lagunek gutun batean salatu dutenez, ordea, "aitaren hileta elizkizunetara ekarri ez eta auto barnean gatibu bost orduz izan zuten loturik herriko bazter batean. Eusko Jaurlaritzak eta bere Ertzaintzak ez zituzten Aitorren eskubideak bermatzeko behar ziren neurriak behar bezala hartu eta, ondorioz, Aitor bost minutuz bakarrik egon zen bere senitartekoekin".
Esnaolaren lagunek gogora ekarri dute, "Madrilek inposatzen duen sakabanaketak sortzen duen egoera diskriminatzailearen aurrean, eta preso baten senitarteko baten heriotzaren aurrean", Eusko Jaurlaritzari eta Ertzaintzari dagokiela "edozein diskriminazio egoera ahalik eta gehiena murriztea". Erakunde horiek, ordea, "errespetu eskasa" erakutsi dute gutuna zabaldu duten lagunen esanetan: "[Eusko Jaurlaritzak] Politika diskriminatzaile horren ondoriorik lazgarrienak agerian utzi ditu beste behin ere".
Esnaola 2011ko apirilean atxilotu zuten, Legorretan, Igor anaiarekin batera —Lander Etxeberria ere atxilotu zuten operazio hartan—; torturak salatu zituzten atxilotuek. Gaur egun, Ocañako espetxean (Toledo, Espainia) ari da Esnaola zigorra betetzen. Martxoaren amaieran, aita gaixo zuen dagoeneko, eta hura ikustera ekarri zuten Legorretara. Baserritik beherako bidean, artalde bat jarri zitzaien aurrean ertzainei, eta, sirena piztu arren, haien atzetik egin behar izan zuten herrigunerako bidea.
Aitor Esnaola
— Aitor Ibero (@aitoribero1) 2019(e)ko ekainaren 2(a)
Legorreta
...elkartasunaz ez dakite!
Maitasunaz ez dakite!
Debeku eta zigorrekin ere ezin maitasuna tapatu
Sentimentuez ez dakite!
...ezta ardiak bezain beste pic.twitter.com/TgO7DGE9Fm
Astelehenean, aitaren hiletara joateko baimena zuen arren, Ertzaintzak ez zion utzi, eta bost minutuz bakarrik egon ahal izan zen senideekin. Aitorri bi aldiz eraso diote sakabanaketarekin", salatu dute haren lagunek: "Lehenengoan, Madrilek inposatzen duen sakabanaketarekin; bigarrengoan, EAJk eta Eusko Jaurlaritzak sakabanaketa amaitzeko ezer gutxi eginez. Gure maitasunik sentikorrena Aitorrentzat zein bere senide guztientzat".