74 urterekin hil da Joan Mari Irigoien idazlea (Altza, Donostia, 1948), baina urteetan ondutako literatur obra ez da nolanahi iraungiko. «Obra miresgarria ekarri zion euskal literaturari eta bizipoza zabaldu zuen beti ingurukoen artean», adierazi du arestian Elkar argitaletxeak, idazlearen heriotzaren berri izan bezain pronto, «atsekabez». Irigoienek argitaletxe horretan lanean eman zituen hogei urtetik gora, eta, hain zuzen ere, haren gerizpean plazaratu zituen lan gehienak.
Atsekabez jakinarazten dugu Joan Mari Irigoien, idazlea eta argitaletxeko lankide ohia, hil berri dela, 74 urte zituela, endekapenezko gaixoaldi luze baten ondorioz.
— Elkar Argitaletxea (@ElkarArgitaletx) May 17, 2023
Obra miresgarria ekarri zion euskal literaturari eta bizipoza zabaldu zuen beti ingurukoen artean.
Gugan bego. pic.twitter.com/TmWD2nPCV0
Literatur munduan «konplize» izandako kideak ere hasiak dira erreakzioak plazaratzen. Euskal Idazleen Elkarteko kideek Irigoien «idazle handia eta pertsona hobea» zela nabarmendu dute. Hala nola Mariasun Landa; kariñoz agurtu du «adiskidea». Halaber, Karmele Jaio idazleak eskerrak eman dizkio, irudi bat oroituz: «Mendi-tontor eguzkitsuari begira gogoratuko zaitut beti. Eskerrik asko, Joan Mari Irigoien. Agur eta ohore». Julen Gabiriak ere Irigoienen «eskuzabaltasun infinitua» ekarri du gogora.
Joan Mari Irigoien hil da. Idazle handia eta pertsona hobea joan zaigu. Euskal letrak doluan ditugu. Gugan bego bera, gugan beude bere lanak. Besarkadarik handiena etxekoei. pic.twitter.com/d4WR4SiXrp
— Euskal Idazleen Elkartea EIE (@IdazleElkartea) May 17, 2023
Berandu gabiltza, Joan Mari, eta aurrez esatekoak zirenak hemen idatzita gainera: ez da pulamentua. Baina, idatziz jarrita ere, ezin ganoraz eskertu zure eskuzabaltasun infinitua, konpromiso etengabea, umorezko ukendua, zure literatura. Laster arte, Joan Mari: eskerrik asko beti.
— Julen Gabiria (@gabiriakopa) May 17, 2023
Don Inorrez musikariak, berriz, Irigoienen Zorionaren zutabeak poemarekin sortutako kantu argitaratu gabe bat jarri du Twitterren: Denborak ez zuen nora.
'Zorionaren zutabeak'
— Don Inorrez (@DonInorrez) May 17, 2023
Buruan zeneraman koroak
ez zuen oraindik arantzarik.
Bizitza dantza bat zen
eta neska mehe xarmant bat,
bi eskuk eutsitako
ostadarraren markoan.
Denborak ez zuen nora.
Joan Mari Irigoien (Erein, 1991) https://t.co/JDOc86zCOT
Ikusi gehiago: Joan Mari Irigoien idazlea hil da
Izatez, Elkar argitaletxeak eta kultur sektoreko kideek zabaldutako mezuaren tankera antzekoa dute Altzako idazleari eskainitako mezu gehien-gehienek. Horietan guztietan, miresmena eta esker ona dira nagusi. Berdin da mezuok instituzioek, erakundeek, edo norbanakoek idatziak izan. Adibidez, Irigoien «euskaltzain urgazlea, idazle aparta eta gizon ona» zela azpimarratu du Euskaltzaindiak, Realak klubaren bigarren taldean eginiko urteak ekarri ditu gogora; «maisu» bat zela nabarmendu du Athleticek Twitterren. Paul Bilbaok aitortu du gaztetatik miresten zuela altzatarra, eta Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiak, berriz, «atximur bat» sentitu duela bihotzean. Jon Maia, bertsolariak, berriz, haren presentzia nabarmendu du Altzako bertso saioetan.
Zenbat aldiz Altzako bertso saioetan bere presentzia eder hori... Jakintsua, handia, Joan Mari Irigoien! https://t.co/Blm0N7DwJt
— Jon Maia Soria (@maia_jon) May 17, 2023
Pirritx, Porrotx eta Marimototsek Irigoienen omenez ondutako Antzineko zuhaitza diskoa izan dute hizpide.
Joan Mari Irigoien laguna hil zaigu eta oso triste gaude sudurgorriak. Haren olerki jolastiak asko maite ditugunez “Antzineko zuhaitza” diskoa sortu genuen, Joan Mariren hitzak eta lagun askoren maitasuna… biltzen dituena.
— Pirritx Porrotx eta Marimotots (@KatxiporretaEus) May 17, 2023
Eskerrik asko Joan Mari, abenturazale bihurri hori…
Politikagintzan ere izan da erreakziorik. Besteak beste, Gipuzkoako Aldundiko buru izateko EH Bilduren hautagai den Maddalen Iriartek idatzi du Irigoieni buruz. Irigoienek transmititzen zion «elkarrizketarako gogoa» oroitu du Iriartek. Iñigo Urkullu lehendakariaren eta Eider Mendoza EAJren ahaldungaiaren iritziz, idazlearen heriotzak «galera handia» dakarkie euskarari eta Euskal Herriari.
Euskal literaturari egindako ekarpen ederra eta elkarrizketarako beti erakutsi zenidan gogoa ez ditut ahaztuko.
— Maddalen Iriarte Okiñena (@MaddalenIriarte) May 17, 2023
Arin bekizu lurra, Joan Mari Irigoien. pic.twitter.com/6wDgGgRovS
Azken elkarrizketetan sarritan galdetu didate zein dudan liburu kuttunena. Nire erantzuna: 'Haragiaren gauak eta egunak', Irigoienena.
— Eider Mendoza Larrañaga (@EiderMendoza2) May 17, 2023
Eta gaur berri triste hau. Galera handia euskara eta Euskal Herriarentzat. Mila esker gozarazi eta irakatsi diguzun denagatik.
GB. Pena handia. pic.twitter.com/4aMX5dKleX
Euskal Herri osoan ekarri ditu erreakzioak Irigoienen heriotzak; baina, ezinbestean, sorterrian are eta nabarmenagoa izaten ari da erantzuna. Donostiako alkate Eneko Goiak nabarmen du bere belaunaldia Babilonia irakurtzen hazi dela. «Haren [Irigoienen] lan ikaragarriak euskal literatura goi mailara igo zuen. Adiorik ez», idatzi du Twitterren. Marisol Garmendia PSE-EEko Donostiako alkategaiak ere gogoan izan du Irigoien, eta «erreferentziazkoa» izan dela adierazi du sare sozial berean.
Joan Mari Irigoien zendu da. Euskal kulturaren erreferentzizko idazle donostiarra joan zaigu. Har dezatela bere senideek nire doluminak. Goian bego. pic.twitter.com/ci7nKmXjJn
— Marisol Garmendia (@PSE_Marisol) May 17, 2023
