Lehen aldiz, Irati Kantuz ekitaldia eginen dute, Larrainen kokatua den Iratiko etxolakoek antolaturik (Zuberoa), bihartik goiti, ostegunera arte. Hiru eguneko egitaraua izanen da, kontzertuak, erakusketa, merkatuak antolatu dituzte, mendiko ohituren inguruan. Kalakan, Iban Tuta, Berzaitz anaiak, Lea eta Anuska, Canta Se Gausas eta Ahotsaz izanen dira kontzertu nagusiak.
Lehen aldia da horrelako ekitaldi bat prestatzen dutela Iratin, behintzat formula horretan. Josy Arrosagarai Iratiko etxoletako zuzendariak esplikatu duenez, iazko udan Kalakan taldeak kontzertu bat eman zuen han, eta, ondotik, txalaparta iniziazio bat egin zuten. Zuzendariak giroa arras maitatu zuen; bereziki, izan zen «partekatze» giroa. Esperientzia berriz egiteko gogoa piztu zitzaion. Hortaz, egitarau luzeago bat prestatu nahi izan zuen. Prestatzen hasi zirelarik, aski fite argi zuen ez zuela egin nahi turistei baizik zuzendutako ekitaldi bat. Ez zuen kanpotarrendako «emanaldi» bat proposatu nahi, baizik era «partekatze» eta «ikaste» momentuak. «Iratin bagara gune turistiko bat, baina, oroz gainetik, artzaintza lekua da, aberedi eta landaredia ederrekoa. Ez nuen turistendako ikusgarri bat proposatu nahi. Jiten direnei erakutsi nahi diegu gure mendiak miresgarriak direla, jendea bertan bizi delako, bizi delako. Gutaz hitz egin nahi dugu, nor garen, eta zer egiten dugun».
Bihar goizean hasiko da egitaraua. 11:00etan, txalaparta ikastaroa emanen dute Iratiko etxoletako harreran. Izen emateak aldez aurretik egin behar dira. 19:00etan, kantaldia izanen da, Berzaitz Anaiak bikotearekin, eta, ondotik, Iban Tuta musikari baionarrak kontzertua emanen du. Arrosagaraik kontatu du Iban Tuta musikariak munduaren itzulia egin zuela lekuetako musika tradizionalak ezagutzera; artista aspaldiko musiken «zaindaria» eta «kontalaria» dela deskribatu du. 21:00etan, kantu afaria eginen dute: solomoa, piperrada, Ossau-Iratiko gasna, euskal pastiza, kafea eta arnoa izanen da jateko.
Bertako lanak
Biharamunean, ostegunarekin, 09:30ean, merkatua izanen da: «Merkaturekin, erakutsi nahi genuen hemengo langileen lana», esplikatu du zuzendariak. Hamar bat erakusketari izanen dira. 11:00etan berriz txalaparta ikastaroa izanen da. Arratsaldean, artzainen zakurren erakustaldia izanen da. Ondotik, 19:00etan, Transhumance (Transhumantzia) hogei minutuko dokumentala emanen dute, artzaintzaren lana azaltzen duena. «Dokumentala, maluruski, ez da kanpotarrei baizik zuzendua izanen. Hemengo jendeok ere ez dugu bortua ezagutzen, kultura horren jakintzaren transmisioa galtzen ari baita». Filma osatzeko, bertako artzainekin trukaketa izanen da. Trukaketarekin, Arrosagaraik espero du jendea sentsibilizatuko dela: «Esplikatu behar dugu jendeari Irati ederra badela artzainen lanari esker». 21:00etan, kantaldia izanen da, Kalakan eta Lea eta Anuska bikote larraintarrekin.
Azken eguna txalaparta ikastaroarekin hasiko da, 11:00etan. 18:00etan artzain jokoak izanen dira. Gaualdia Salbatore kaperan bukatuko da, 21:00etan izanen den kantaldiarekin. Ahotsez, eta Okzitaniatik jinen den Canta Se Gausas artzain taldea arituko dira. Gaualdi oro, edatekoa eta jatekoa izanen da bertan.
«Lurralde bizi bat gara, eta gure balioak eta tradizioak erakusteko garaia da. Hiru egun horien bidez, espero dut kanpotarrek zinez ezagutu dezaten hemengo bizimodua, eta hemengoek ustez ezagutzen dutena sakonkiago ezagutu dezaten. Beti kasu emanen dugu proposatzen ditugun ekitaldiei; ez dugu dena turismoan oinarritu nahi», borobildu du Arrosagaraik, hiru egun horiek iragateko prest.
