Bizkaiko metalgintzako lan itunaren negoziazio prozesua hasiko da bihar. Lau sindikatuak eta FVEM patronala elkartuko dira negoziazio mahaia osatu eta lehen bileren egutegia ezartzeko. 57.000 langileren lan baldintzen oinarriak arautzen ditu itunak, eta ondorioz langile kopuru handienari eragiten dion Euskal Herriko lan hitzarmena da. Azken bi aldietan CCOO, UGT eta LAB sindikatu hirukoarekin berritu da, eta ordezkaritza portzentajeak askorik aldatu ez direnez, berriz ere sindikatu abertzalea da korapiloa askatzeko gakoa. FVEM patronala, bere aldetik, hilabeteak daramatza esaten sektorea ez dagoela bere onenean.
Duela bi urte sinaturiko hitzarmena urte amaieran iraungiko da. Lehenago berritzen ez bada, egungo lan hitzarmenak jarraituko du indarrean urte berrian. Ultraktibitate klausula deitzen zaio babes horri. Indarrean jarraitu bai, baina berritu ez, eta ondorioz, besteak beste, ez dira aplikatzen KPIaren araberako soldata eguneraketak. Negoziazioa luzatzen bada, eta ez litzateke harritzekoa —aurreko negoziazioa hamahiru hilabetez luzatu zen, hainbat greba deialdirekin—, akordioak bere barnean hartzen ditu hilabete horietan aplikatu gabeko soldata igoerak. Aurrekoan %15eko soldata eguneraketa adostu zuten 2022-2025eko eperako.
2022an hau zen sindikatuen ordezkaritzaren banaketa Bizkaiko metalgintzan: ELA %40; CCOO %25; LAB %21,5, eta UGT %13. Aurtengorako ez da aldaketa nabarmendik espero
Eta zein da jokalekua? Bada, ELAk jarraitzen du ordezkaritza handiena duen sindikatua izaten, baina ez du akordioa bakarrik lortzeko moduko indarrik. 2022ko negoziazio mahaiko ordezkaritza horrela banatu zen: ELAk %40ko ordezkaritza zuen; CCOOk %25ekoa; LABek %21,5ekoa, eta UGTk %13koa. Gaur jakingo dira portzentaje berriak, baina ez da aldaketa handirik espero, ez behintzat indar banaketa aldatzeko modukoak.
UGT eta CCOO eskutik ibiltzea ohikoa izan da aurreko negoziazioetan. CCOOk uste du egungo akordioa ona dela baina baldintzak «berritu» behar direla, eta «eskubide berriak» lortu. ELAk, aldiz, ez ditu sinatu izan aurrekoak, baldintzak nahikoak ez direla argudiatuz eta beti kritikatu du beste sindikatuek ez dutela konfliktibitatea luzatu nahi izan. Gauzak hala, LABengan erortzen da akordioaren pisu handiena, eta horrek jakitun, agerraldi publiko bat egin zuen iragan astean bere jarreraren berri emateko.
Iratxe Azkue Bizkaiko Industria Federazioko arduradunak diskurtso eraikitzailea egin zuen, eta ardura eskatu zien alde guztiei. Elkarrizketen tonua markatu nahi izan zuen, eta aurreratu zuen ez diotela uko egingo, esaterako, aldi baterako lan enpresak erabilera mugatzearen eskaera historikoari. Halaber, aurreratu zuen gatazkarako prest ere badaudela.
Eta patronala?
ELA-LAB bikoaren eta patronalaren arteko harremanak ez daude bere onenean. Gutxieneko soldata propioaren auziak giroa tenkatu du eta Confebask salatu dute EAEko Auzitegi Nagusian. Gogoratzekoa da Tamara Yague egungo Confebaskeko presidentea aurretik FVEMeko presidente izan zela eta agerikoa da bi enpresari elkarteen arteko zilborreste bat badela. Ikusi beharko da tentsio horiek negoziazioak zipriztintzen dituen. Hori bai, esan gabe doa, Bizkaiko metalgintzak ezartzen dituen soldata txikienak gutxieneko soldata baino hobeak direla.
FVEMen, baina, pisu handia dute autogintzarekin harreman zuzena duten enpresek —estanpazioa, siderurgia, piezen ekoizpena…— eta haren krisiak negoziazioak uzkurtu ditzake. Esportazioen txakalaldia ere ezaguna da, eta ikusi beharko da enpresariek absentismoaren aurkako neurriak sartu nahi dituzten ala ez. Azken barne inkestetan hura agertu da enpresarien ardura nagusi bezala, eta haien arabera %9,48koa da sektorean. Hala bada, orduan bai, asko katramilatu daitezke negoziazioak.
Petronorren epaiketa, ostegunean
Petronorreko langile batzordeak enpresaren aurka jarritako salaketaren epaiketa ostegun goizean izango da, Bilbon. Aurreko deialdia atzeratu egin zen epaileak enpresaren azken eskaintza bozkatzera behartu zituelako langileak. Ez zutenez onartu, etzi itzuliko dira gizarte arloko epaitegiko saletako batera. Muskizko (Bizkaia) findegiko langileek enpresari egozten diote lan baldintzen aldaketa sakon bat egin izana batzordearekin adostu gabe, eta bi hilabete daramatzate greban protesta gisa. Oinarrian dago enpresak lanorduetatik kanpo utzi duela langileek arropak eta babesak janzteko duten ordu erdia, eta ez dute bidezkoa ikusten. Batzordea eta zuzendaritza gaur dira biltzekoak berriz, eta langileek eskaintza berri bat eramango dute. Akordioa balego, epaiketa eragotzi daiteke.
