Eusko Jaurlaritza osatzen duten alderdi biek, EAJk eta PSE-EEk, 2026ko aurrekontuak onartzeko gehiengo osoa daukate Eusko Legebiltzarrean, baina gehiengo hori zabaltzen saiatuko dira, oposizoko talderen baten babesa lortuta; helburu horrekin, hilaren 17an, EH Bildurekin, PPrekin eta Sumarrekin bilerak egingo ditu Jaurlaritzak.
Hala eman du jakitera Ogasun sailburu Noël d'Anjouk, gaur. 2026rako aurkeztu dituzten kontuak «hobetzeko borondatearekin» joango dira batzar horietara exekutiboko ordezkariak, «adostasuna zabaltzeko», baina D'Anjouk ez du ezkutatu «zailtasunak» ikusten dituela helburu hori bete dadin. Izan ere, aurreko urtearekin alderatuta beste egoera bat sumatzen du Ogasun sailburuak, sail bakoitzaren aurrekontuak aurkezteko batzordeetan oposizioak «esandakoak» aintzat hartuta.
«Iaz, alderdi politikoek esan zuten esertzeko prest zeudela, akordioak lortzeko. Aurten, badira antzeko adierazpenak, baina esan dira beste gauza batzuk ere, eta ez dakit prest ote dauden akordioetara iristeko». D'Anjouk ziurtatu du gobernuaren borondatea dela beste taldeen ordezkariak entzutea, jakiteko non dauden horien lehentasunak, baina berriro errepikatu du: «Kasuren batean egon daitezke zailtasun handiagoak adostasunerako».
Batera edo bestera, Jaurlaritzaren 2025eko aurrekontuak, azkenerako, bakarrik gobernuko bazkideen botoekin onartu zituen Eusko Legebiltzarrak, EAJren eta PSEren botoekin, eta 2026ko kontuen negoziazio tartearen hasiera honetan, Ogasun sailburua jada «zailtasunak» ikusten hasi da.
Araban, oposizioaren zain
Arabako Foru Aldundiak, berriz, ez du oposizioko taldeen babesik 2026ko aurrekontuak onartzeko, baina EAJk eta PSE-EEk gutxiengoan osatzen duten gobernuak ostegun honetan onartuko du aurrekontu proiektua, Ezohiko Foru Gobernu Batzorde batean. Ramiro Gonzalez ahaldun nagusiak helarazi du, ez EH Bildurekin, ez PPrekin, ez eta Elkarrekin-ekin ere, ez dutela lortu akordiorik egitea, baina babesak kontuen proiektua onartu ondoren iristea espero du. Hau da, Gonzalezen gobernuak irekitzat jo du negoziazio epe bat, 2026ko aurrekontuak onartu daitezen Batzar Nagusietan.
«Hurrengo astean» akordioren bat iristea nahiko luke ahaldun nagusiak, baina halakorik gertatuko balitz, jadanik Arabako Aldundiak onartutako proiektuaren gaineko negoziazio baten ostean izango litzateke. «Bi egun falta dira ezohiko gobernu kontseilurako, eta litekeena da oposizioaren babesik gabe onartzea, baina horrek ez du esan nahi ondoren akordioren bat egingo ez dela, oposizioak bere aukera izango baitu bakoitzaren lehentasunak zein diren adierazteko, proposamenak aintzat har daitezen».
Gonzalezek esan du 2026ko aurrekontuen prozesuaren «hastapenean» dagoela foru gobernua. «Bilera batzuk egin ditugu, baina ez dago oposizioko talderik aurrekontuen gainean buru-belarri jarri dena». Hala ere, ahaldun nagusiak ez du baztertu, azkenerako, babesaren bat lortuko duela gobernuak.
EH Bilduren lehentasunak
EH Bilduk bere «borondate irmoa» helarazi du Foru Aldundiarekin 2025erako adostutako aurrekontu akordioari «jarraipena emateko». «Borondate sendoa dugu iaz ireki genituen lan ildoetan sakontzeko. Ez dakit astea amaitu baino lehen akordiorik lortu ahal izango dugun, baina zuzenketak aurkezteko prozesuan negoziatzeko eta adosteko denbora egongo da», nabarmendu du Eva Lopez de Arroiabe EH Bilduko bozeramaileak Arabako Batzar Nagusietan.
Akordioa zertarako, horretan ere azalpen oso argiak eman ditu eledun bilkideak, EAJri eta PSEri esanda aukeratu beharra duela: «EH Bildu ez da egongo muturreko eskuinak eta eskuin muturrak Arabako politikaren norabidea markatzen duten akordioetan. EAJk eta PSEk ezin dituzte Alderdi Popularraren politikak normalizatu. Gure eskua luzatuta dago, baina hemen bi aukera baino ez daude: PPrekin atzera egitea edo etorkizunari begiratzea EH Bilduren eskutik», gaineratu du Lopez de Arroiabek.
Gipuzkoa eta Bizkaia
Gipuzkoan ere, aurrera doa 2026ko aurrekontuak onartzeko prozesua. EH Bilduk agerraldia egingo du bihar, kontuei buruz akordio bat egoteko bete beharko liratekeen baldintzen inguruan. Aurreko urtean, gorabeheratsua gertatu zen 2025eko aurrekontuak onartzeko ekimena. Elkarrekin Podemosen babesa lortu zuen, azkenerako, EAJk eta PSE-EEk gutxiengoan osatzen duten foru gobernuak, baina ezker konfederaleko alderdiak egindako galdeketa batek ika-mika handia eragin zuen. Gipuzkoako aurrekontuak onartzearen alde azaldu ziren afiliatu gehienak, baina zuzendaritzak ez zuen onartu emaitza, estuegia izan zelakoan, eta bigarren txanda batean negoziatu behar izan zuen berriro foru gobernuak, akordio bat lortu arte.
Bizkaiko Foru Aldundiak ere aurkeztu du bere 2026ko aurrekontuen proiektua, eta EAJk eta PSE-EEk Batzar Nagusietan duten gehiengo absolutuarekin onartuko du. Ikusteko dago, iaz bezala, aurten ere gehiengo hori zabalduko ote den. 2025eko kontuek EH Bilduren babesa lortu zuten, izan ere, negoziazio baten ostean.
