Ikasle Abertzaleek VIII. eta azken kongresua egin dute. Bai, behintzat, izen horren pean. Izan ere, antolakundeak «beste etapa bati» ekin dio, eta aurrerantzean IAS siglen pean arituko da: Euskal Herriko Ikasle Antolakunde Sozialista. Berriozarren (Nafarroa) egin dute kongresu amaierako ekitaldia, eta bertan «bide orri sozialista iraultzailea» defendatu dute: «Bidea Mugimendu Sozialistaren parte izanda egitea erabaki dugu».
Ikasle antolakundeak barne prozesu betean eman ditu azken hilabeteak, eta horren ondorioak plazaratu dituzte Berriozarren egindako ekitaldian. Propio aukeratu dute udalerri hori: Iruñerrian sortu zen IA 1988an, eta han egin zuten antolakundearen azken kongresua ere, 2019an; orduan erabaki zuen IAk bere burua «antolakunde sozialista iraultzaile» gisa definitzea. Hautu hori defendatu du Jon Arrondo bozeramaileak, eta adierazi hezkuntzatik «iraultzari ekarpena egiten jarraitzea» dela antolakunde eraberrituaren xedea.
Hartara, azaldu du kongresuan adostu duten txostenean «bide orri iraultzaile bat» proposatzen zaiela «ikasle langileei». Haren xedeak lirateke ikasle horiek «zapalkuntzatik askatzea» eta «hezkuntza sistema sozialista» eraikitzea. Izan ere, argudiatu du ikasleen bizi eta ikas baldintzek okerrera egin dutela azken urteetan. «Unibertsitatea garestitzea, etxebizitzaren arazoa, segregazioak goia jotzea, eta, hezkuntza zerbitzuek, behea», adierazi du, besteak beste.
Arrondok aipamena egin dio eskuin muturraren gorakadari ere. «Faxismo berri bat daukagu ate joka, gobernuetan eta kaleetan», esan du, eta horri aurre egiteko «lan ideologiko eta mobilizatzailea» ere garatu nahi dute ikastetxe eta unibertsitateetan: «Ikasleen artean arrazakeriaren, matxismoaren eta, oro har, faxismoaren aurkako kontzientzia hedatzeko ardura gure egiten dugu».
June Egino eledunak, berriz, nazio auziari erreparatu dio bere hitzaldian. Nabarmendu du Euskal Herria dela antolakundearen jardun eremua, eta «nazio zapalkuntza bukatzea lehentasunezkoa» dela gehitu du. Horretarako, bi hautu daudela uste du: «bide erreformista» eta «bide orri sozialista iraultzailea». Bozeramaileak bigarrena defendatu du, eta beharrezkotzat jo du zapalkuntza horri aurre egiteko borroka «nazioarteko sozialismoaren eraikuntzaren baitan lerratzea».
Era berean, Eginok adierazi du euskara izango dela aurrerantzean ere antolakundearen lan hizkuntza, eta gehitu du euskararen aldeko borroka eurena ere badela: «Ikasle antolakunde gisa, euskaraz ikasteko eskubidearen alde borrokatzea dagokigu».
«Deuseztatu»
Ekitaldian, ez dute izena aldatzea Ikasle Abertzaleen historiaren haustura gisa identifikatu nahi izan. Hala, 37 urte borrokan leloa ere presente izan da ekitaldian, eta 30 urtetik gorako ibilbidean antolakundeak egindako ekimen ugari biltzen dituen bideo bat ere jarri dute. Horixe bera irudikatu nahi izan dute kongresura batu diren kideekin ere. Antolakundeko 500 militante inguru batzeaz gain, aurrez IAn aritutako beste 200 lagun ere elkartu dituzte.
Horietako bat da Manex Gurrutxaga. Hark eskerrak eman dizkie iraganeko zein gaur egungo militanteei, eta esan du oraingoak lehengoen oinordeko direla. «Sozialdemokraziaren kontrolpetik ihes egiten zuen antolakundea zen, eta bertan bildu zen ezker abertzalearen egituretan kabitzen ez den borondate iraultzailea», gehitu du, azken urteetan IAk hartutako bideari erreparatuz. Hain zuzen, hark gogor hitz egin du ezker abertzalearen aurka, eta IA «deuseztatu» nahi izatea egotzi dio: «Horretan ahaleginduko dira bihartik aurrera ere. Lehen, IAk bere kontrolpetik ihes egiten zuelako; orain, komunisten aurkako guda bete-betean daudelako».
Gurrutxagaren esanetan, baina, IA eta, oro har, Mugimendu Sozialista gai izan dira Euskal Herriko panorama politikoan «marxismoaren bidea berretsi» eta «espazio politiko iraultzaile bat» irekitzeko. Hala, uste du Euskal Herrian oraindik «bizi-bizirik» dagoela komunismoaren grina, «krisi kapitalistari» eta haren ondorioei erantzuteko.
