EAEko osasun ikerketa zentroek Israelgo erakundeak ikerkuntza proiektuetatik kanpora ditzatela eta ikertzaileek kontzientzia eragozpenerako duten eskubidea blindatzea. Horiexek dira Researchers for Peace (R4P, bakearen aldeko ikertzaileak) taldeak gaur plazaratu dituen eskaerak. R4P izeneko taldea sortu berri dute Biogipuzkoa, Bioaraba, Biobizkaia eta Biosistemak EAEko ikerketa zentroetako ikertzaileek. Talde hori osatzeko grina piztu diete Israel Palestinan egiten ari den genozidioak eta EAEko industria armamentistikoaren gorakadak.
Mugimendu berriaren lehenengo ekintza izan da lau ikerkuntza zentroetako zuzendaritzei helaraztea 200 ikertzailek babestutako eskaera horiek jasotzen dituen gutuna.
R4Pek gogorarazi duenez, Israel Palestinan egiten ari den genozidioa nazioarteko zuzenbide humanitarioaren urraketa larria da. Hori dela eta, exijitu dute Araba, Bizkai eta Gipuzkoako osasun ikerketa zentroetako proiektuetan parte hartzen ari diren Israelgo entitate publiko zein pribatuak kanpora ditzaten.
Eskaera horiek jaso dituzte gutun batean, eta lau zentroetako zuzendaritzei helarazi dizkie gaur. Egitasmoaren berri emateko Donostian egindako prentsaurrekoan hitz egin du Ana Gorostidi Biogipuzkoako ikertzaileak. Hark azaldu dutenez, osasun ikerketa zentroetako zuzendaritzek izaten dituzte eskura Israelgo parte hartzeari buruzko datuak, eta zuzendaritza horiek badakite zenbat proiektutan eta zenbat kolaborazio ari diren egiten Israelekin.
Pablo Barcok, bestalde, argitu du haien asmoa ez dela proiektuak aldatzea edo arriskuan jartzea. Haien proposamena, ostera, zera da: «Ikerkuntza partzuegoek presioa egitea Israelgo entitateak kanporatzeko», eta etorkizunean ere parte ez hartzeko. Ikertzaileek aipatu dutenez, Horizon Europe aurrekontuek finantzatutako hainbat proiektutan ari dira parte hartzen modu zuzenean Israelgo entitateak, eta jakinarazi dutenez, horietan euskal erakundeek ere laguntzen dute.
Kontzientzia eragozpena blindatzea
Bestalde, arrazoi bioetikoengatik kontzientzia eragozpenaren eskubidea blindatzea eskatu dute, bereziki, arlo militarreko entitateek parte hartzen dutenenean, eta, bereziki, «genozidioetan edo gizateriaren aurkako krimenetan laguntzen ari diren kasuetan».
Eskaera horiek gauzatzeko bi proposamen zehaztu ditu R4Pek: batetik, Israelen partehartzeari betoa ipintzeko klausulak onartzea, eta, bestetik, aurrekontuetako partiden gardentasuna bermatzea. Modu horretan, genozidioa eta apartheid-a sustatzen duten estatuetako entitateei egiten zaien ekarpena argi eta garbi ikusi ahalko da.
Material biosanitarioari dagokionez, erosketa kontratuak berrikustea eskatu dute, eta Israelgo hornitzaileak daudela jabetuz gero, kontratu horietatik alboratzea proposatu dute. Ikerkuntza zentroetako zuzendaritzek sinatu dituzten genozidioaren aurkako neurriak ondo ikuskatzea ere exijitu dute, «horiek benetako inpaktua izan dezaten».
R4Peko bozeramaileek esan dutenez, Palestinan gertatzen ari dena genozidio bat denik jada ez du inork zalantzan jartzen. Argi utzi dute haiek ez dutela genozidio horren «konplize izan nahi».
«Lan esparruan eta arlo akademikoan boikota sustatzeko sare baten inguruan batu gara», jakinarazi dute. Hori dela eta, uste dute Israelekin kolaboratzen duten entitateen desinbertsioa eta isunak ere sustatu beharko liratekeela.
Talde sortu berri horren asmoa da ezagutza etikoki sendotzea. R4Peko ikertzaileen esanetan, osasun ikerketak ezin du neutrala edo konplizea izan, baizik eta «ikerkuntzak, hezkuntzak eta osasun jarduerak beti gizakiaren alde, nazioarteko zuzenbidearen alde eta justiziaren alde» kokatu beharko lukete, eta ez, interes ekonomikoen alde.
