Gutxienez 812 lagun hil dira Afganistan ekialdean izan den lurrikara baten ondorioz

Lurrikara bortitz batek Afganistan ekialdea astindu du bart. Talibanen gobernuko bozeramaile Zabihullah Mujahidek gaur baieztatu du gutxienez 812 lagun hil eta 2.500 zauritu direla, eta litekeena dela datozen orduetan kopuru horiek handitzea. Ehunka etxe ere suntsitu ditu dardarak.

Ameriketako Estatu Batuetako geologia zerbitzuaren arabera, Richter eskalako sei graduko seismoaren epizentroa Nangarhar probintziatik 27 kilometro ekialdera dago, zortzi kilometroko sakoneran. 23:47an gertatu zen lurrikara, Euskal Herrian 20:47ak zirenean. Lurrikara Pakistango hiriburuan ere nabaritu da, Islamabaden, epizentrotik 300 kilometrora. Seismoak Monitorizatzeko Pakistango Zentroak bederatzi erreplika erregistratu ditu dagoeneko —horietako bi 5,2 gradukoak izan dira—, eta, zentroko zuzendari Najib Ahmad Amirren arabera, baliteke beste bi egunez erreplikak izatea.

Erreskate operazioa martxan da jada, eta, besteak beste, NBE Nazio Batuen Erakundea, Afganistango Ilargi Gorria eta gobernua mobilizatu dira. Mujahid talibanen bozeramaileak adierazi duenez, eremu horretako funtzionarioak eta biztanleak ari dira erreskate lanetan, eta laguntza emateko taldeak hara bidean dira herrialdearen erdialdetik eta inguruko probintzietatik. «Gure eskura ditugun baliabide guztiak erabiliko ditugu biziak salbatzeko», esan du. Afganistango Defentsa Ministerioak, berriz, 30 mediku eta 800 kilogramo sendagai bidali ditu Kunar probintziara —Nangarhar probintziarekin muga egiten du—, ospitaleak gainezka daude eta.

Kalterik larrienak Kunar probintzian izan dira: Pakistanekin muga egiten du probintzia horrek, eta Hindu Kush mendilerroko haranetan dago. Mendilerro horretan topo egiten dute Eurasiako plaka tektonikoak eta Indiakoak, eta lurrikarak horregatik dira hain ugariak zona horretan. Bestalde, beste zenbait faktorek eragiten dute lurrikaren kalteak are larriagoak izatea. Batetik, hango biztanle gehienak lastoz eta lokatzez egindako etxeetan bizi dira, hau da, lurrikarei eusteko ahulak diren eraikinetan. Bestetik, hara iristea ere ez da erraza, errepideak kaskarrak baitira, eta, gainera, bart gaueko lurrikarak zenbait errepide blokeatu ditu; hainbat herrixka erabat bakartuta geratu dira, eta horrek zaildu egingo du erreskate zerbitzuen lana.

Nazioartean, zenbait herrialdek doluminak eman dizkiote Afganistani. Azerbaijanek, Egiptok, Saudi Arabiak, Siriak, Turkiak, Qatarrek... Irango presidenteak, Masud Pezexkianek, elkartasuna adierazi dio herrialdeari, eta «edozein laguntza eta arta» emateko prest agertu da Telegram bidez idatzi duen mezuan: «Afganistan ekialdeko lurrikara tamalgarriak, hildakoek eta zaurituek sakon hunkitu gaituzte bai ni eta Irango nazioa». Sheshbaz Sharif Pakistango lehen ministroak ere samina adierazi du sare sozialetan. Indiako lehen ministro Narendra Modik atsekabea adierazi du lurrikaran hildakoengatik, eta «agudo» osatzea opa die zaurituei: «India prest dago kaltetuei ahal bezainbesteko laguntza humanitarioa emateko», esan du sare sozialetan. Txinako Atzerri Ministerioko bozeramaileak laguntza eskaini dio Kabuli: «Ziur gara Afganistango Gobernuaren gidaritzapean herritarrak indarberritu egingo direla hondamendiaren ostean».

Bart gaueko lurrikara Afganistanen 2023ko urritik izan den larriena da. Orduko hartan, lurrikara sorta batek 1.500 hildako baino gehiago eragin zituen Herat probintzian.