«Guztiak bake planaren puntuez hizketan ari diren bitartean, Errusiak gerrarako bere planarekin aurrera jarraitzen du». Mezu hori idatzi du sare sozialetan Ukrainako Atzerri ministro Andri Sibigak gaur, Errusiako armadak beste behin Kiev bonbardatu ostean. Gutxienez hiru hildako eragin dituzte Ukrainako hiriburuan egindako erasoetan, eta beste bi, herrialdearen hego-ekialdean egindakoetan, Dnipropetrovsk eskualdean. Bien bitartean, negoziazioek aurrera jarraitzen dute: Kievek delegazio bat bidali du AEBetara, Washingtonek eta Moskuk joan den astean aurkeztutako planaz hitz egiteko.
Bihar egingo dituzte bilera horiek. Eta, oraingo honetan, Rustem Umerov Defentsarako eta Segurtasun Nazionalerako Kontseiluko idazkaria izango da Kieven negoziazio taldeko buru. Steve Witkoff Etxe Zuriaren mandatari berezia eta Jared Kushner aholkularia izango dira AEBen ordezkaritzaren buru. Umerovek Andri Jermaken lekukoa hartuko du, hark dimisioa eman baitzuen atzo ustelkeria auzi baten harira. Volodimir Zelenski Ukrainako presidentearen kabineteburua zen Jermark, eta hura izan zen Kieven ordezkaritzaren burua igandean Genevan (Suitza), AEBekin Ukrainarako planaz mintzatzeko eginiko negoziazioetan.
Gaur Zelenskik jakinarazi duenez, Umerovi eman dio ardura hori datozen elkarrizketetarako. Ukrainako presidentearen arabera, Kieven ordezkaritza Genevan hasitako lana amaitzera doa Washingtonera: «Zeregina argia da: gerra amaitzeko eman beharreko urratsak zehaztea». AEBek eta Errusiak aurreko astearen amaieran aurkeztutako 28 puntuko proposamenaz mintzatu ziren bi delegazioak Genevan, eta bilkuraren ostean iradoki zuten aldaketak egin zizkiotela planari. Izan ere, lehen proposamenean aurreikusten zuten, besteak beste, Ukrainak kontzesio batzuk egin behar izatea lurralde batasunari dagokionez; eta hori marra gorria da Kieventzat.
errusiak legez kanpo utzi du HUman rights watch erakundea
Errusiako Fiskaltza Nagusiak «erakunde arbuiagarri» izendatu zuen atzo HRW Human Rights Watch gobernuz kanpoko erakundea. 2015eko lege baten arabera, delitua da izendapen hori duten erakundeetako parte izatea. Hortaz, giza eskubideen defentsan jarduten duen talde horrek ezingo du Errusian jardun hemendik aurrera, eta zigortu egin ahal izango dituzte HRWekin lan egiten dutenak. Erakunde horrek behin baino gehiagotan leporatu dio Moskuri disidenteak erreprimitu izana; baita Ukrainan gerra krimenak egin izana ere.
Negoziazioak negoziazio, erasoek ez dute etenik. Errusiako armadak 36 misil eta ia 600 drone jaurti ditu gaur goizaldean Ukrainara. Eraso horien ondorioz, gutxienez hiru pertsona hil dituzte Kieven, baita dozenaka zauritu ere. Aste honetan bigarren aldia du Moskuk Ukrainako hiriburua bonbardatzen duena; asteartean zazpi lagun hil zituzten. Gainera, Energia Ministerioaren arabera, gaurko erasoen ostean 500.000 lagun inguru elektrizitaterik gabe geratu dira Kieven. Errusiako Defentsa Ministerioak esan du azpiegitura militarren eta energetikoen aurka egin dutela eraso.
Ukrainak ere egin ditu erasoak. Itsaso Beltzaren ertzean, Novorosiisk portuan petrolioa kargatzen zuten gune bat bonbardatu dute droneekin. Eta, Itsaso Beltzean bertan, bi petroliontziri egin die eraso; hala kaleratu dute Ukrainako hedabideek.
Zelenskiri, «arazorik» ez
Jermakek, kargua utzi badu ere, errugabea dela eman du aditzera The New York Post kazetari egindako adierazpenetan: «Higuingarria iruditzen zait egia dakitenek babesik eman ez izana», idatzi du atzo arte Zelenskiren bigarrena izandakoak egunkari horri bidalitako mezu batean. Halere, adierazi du ez diola «arazorik» sortu nahi Zelenskiri, eta orain gerra frontera joango dela.
Ustelkeria auzi hori da, hain zuzen ere, gerra hasi zenetik Ukrainako Gobernuak izan duen eskandalurik handiena. Duela bi aste pasa, dimisioa aurkeztu zuten Justizia ministroak eta Energia ministroak ere. Zelenskiren kabineteburuaren etxea miatu zuten agentzien arabera, hainbat pertsonak komisioak jaso dituzte Energoatom enpresa publikoarekin lotutako kontratuak egitearen truke. Sare horrek gutxienez 100 milioi dolar —86 milioi euro inguru— eskuratu ditu hamabost hilabetez gerra garaian. Gainera, Zelenskiren hurbileko beste pertsona bat ere zipriztindu du auziak: Ustelkeriaren Aurkako Fiskaltza Bereziak Timur Minditx enpresaria jotzen du sare horren burutzat; hain zuzen, Zelenskiren bazkidea zen presidenteak duela urte batzuk —estatuburu izan aurretik— sortutako ekoiztetxean.
