Jaka

Sarri entretenitzen gara hitanoaren eta zuketaren mapekin: senideen artean zuka, koadrilan beti hika, neskekin gutxitan noka… Asko dira hitanoaren eta zuketaren mapak baldintzatzen dituzten faktoreak: solaskidearenganako ahaidetasuna, adina, sexua, uste sozialak, elkarren ezagutza, euskararen jarioa…

Inoiz imajinatuko ez nuena, jaka bat izatea erabakigarri. Orain pare bat aste, Aretxabaletan nintzelarik jardunaldi batzuetan, aspaldiko ezagun batek, ni baino gazteagoa bera, zuka egin zidan goiz osoz. Gure adinen aldeari egotzi nion. Bazkal garaian elkarren ondoan eseri ginen, eta hika hasi zitzaidan. Eskerrak eman nizkion. Aulkiaren bizkarrean neukan jaka seinalatu zidan berak: «amerikana kendu duk, eta…».

Itxura fisikoa edo janzkera bezalako faktoreek euskararen erabileran luketen galgaren usnan itzuli nintzen etxera, eta soziolinguistikako ikastaro batean baino galdera gehiago eginez gorde nuen jaka armairuan.