NATOn sartzeko atea ireki dio Turkiak Finlandiari

Ia bederatzi hilabetez negoziatzen aritu ondoren, NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundean sartzeko atea ireki dio Turkiak Finlandiari. Izan ere, Turkiako presidente Recep Tayyip Erdoganek atzo jakinarazi zuenez, Finlandiak Mendebaldeko aliantza militarreko kide bihurtzeko aurkeztutako hautagaitzaren berreste prozesua hasiko duela Turkiako Parlamentuak. NATOko 29 estatu kideen artean Turkia eta Hungaria dira hori egin ez duten bakarrak. Hungariako Parlamentua, hain zuzen, hilaren 27an da tramitearekin hastekoa.

Finlandiako presidente Sauli Niinisto eta Erdogan Ankaran batzartu ziren atzo, eta ondoren agerraldi bateratua egin zuten. Turkiako estatuburuak ez zuen zehaztu berrespena noiz eramango duten parlamentura, baina aintzat hartu behar da presidentetzarako bozak egingo dituztela maiatzaren 15ean; berreste prozesua horiek baino lehenago gauzatzea espero du Erdoganek.

Iazko otsailean Errusiak Ukrainako inbasioa hasi eta gutxira hasi zen Finlandiako Gobernua hitz egiten NATOko kide bihurtzeko aukeraz. Suedian ere gauza bera gertatu zen. Horrenbestez, Europa iparraldeko bi herrialdeek elkarrekin aurkeztu zuten, iazko maiatzaren erdialdean, aliantzako kide bihurtzeko eskaera. Hori gogoan, Niinistok nabarmendu zuen Finlandiaren bat egitea ez dagoela «osatuta» Suedia gabe. Bien asmoa zen batera bihurtzea aliantzako kide.

NATOko estatu kideek beto eskubidea dute, eta Turkiak betoa ezarri zien bi herrialdeei, ekintzaile kurduei, hau da, PKK Kurdistango Langileen Alderdiari eta YPG Herriaren Babes Unitateei, babesa ematen dietela leporatuta. Biak ala biak «terroristak» dira Turkiarentzat. Aliantzak ekain amaieran Madrilen egindako goi bileran, baina, beto hori kendu zuen, hiru herrialdeek dokumentu bat sinatu ondoren. Ankararen arabera, bi estatuek konpromisoa hartu zuten «guztiz kooperatzeko» beraiekin «PKKren eta bere adarren aurkako borrokan».

Erdoganek pentsatzen du Helsinkik bete dituela jarri zizkion baldintza guztiak; horietako bat da, esaterako, bere lurraldean saihestea Ankarak «terroristatzat» jotzen dituen taldeen jarduerak. Turkiako estatuburuak uste du, ordea, Suediak ez duela berdin jokatu, eta hori azaldu zuen atzo: «Ez gaude Suediaren kontra, baina Suediak beso zabalik hartu ditu terroristak eta kaleak ireki dizkie. Esan nion Suediako lehen ministroari 120 terrorista bidaltzeko. Ez dizkigutenez eman, ezin dugu haienganako jarrera positibo bat eduki. Finlandiarekin ez da hori gertatu, eta gure posizioa positiboa da».

Stoltenberg, pozik

Azken hilabeteetan Ankara haserretu duten pare bat gertakari izan da Suedian; biak, urtarrilean. Stockholmen egin zuten protestan, Erdogan urkatzea itxuratu zuten. Hori, batetik. Eta, bestetik, eskuin muturreko militante batek Koranaren ale bat erre zuen Ankarak Suedian duen enbaxadaren aurrean. Horrek Suediaren kontrako protestak eragin zituen Turkian.

Jens Stoltenberg NATOko idazkari nagusiak atzo azpimarratu zuenez, «inportanteena» dela Suedia laster bihurtzea aliantzako kide, nahiz eta ez izan Finlandiarekin batera. «Pozik hartu dut Turkiaren erabakia. Finlandiaren, Suediaren eta NATOren segurtasuna indartuko ditu», adierazi zuen ohar batean, eta gogoratu aliantzaren «historia modernoko» berreste prozesurik azkarrena izaten ari dela bi herrialdeena.