Moncloarako jauzi baten bila

Geruza askotako lehia politikoa izango da gaurkoa Espainian: batetik, udalen osaera erabakiko dute herritarrek; bestetik, 11 erkidegotako parlamentu autonomikoen osaera hautatuko dute, eta, horrez gain, jokoan izango da alderdi politikoek zenbateko bultzadarekin hasiko duten Espainiako Gorteetarako hauteskundeetarako bidea —abenduan egingo dira beranduenez—. PPren helburua da azken hiru urteetan lortu dituen garaipenen ildo beretik segitzea —Galizia (2020), Madril (2021), Andaluzia (2022) eta Gaztela eta Leon (2022)—. PSOE gain behera dagoela irudikatu nahiko luke emaitza on batzuekin, baina, horretarako, beharrezkoa du sozialistei pisuzko erakunde bat kentzea. PSOEren xedea, berriz, 2019ko udal bozetan lortu zuen arrakastari ahal bezainbeste eustea da, eta PPren igoeraren aurrean sendo agertzea. Lehenengo hauteskunde norgehiagoka izango da gaurkoa Pedro Sanchezen eta Alberto Nuñez Feijooren artean, zeharka bada ere, biek izan baitute protagonismo handia kanpainan.

PSOE nagusi da udal eta autonomia mailan, PPk 2019an izan zituen emaitza kaxkarrei esker. Sozialistak agintean daude gaur jokoan diren 11 erkidegotako bederatzitan: Asturiasen, Gaztela-Mantxan eta Extremaduran bera bakarrik, eta koalizio gobernuan Aragoin, Kanarietan, Valentzian, Balearretan eta Errioxan. PPk Madrilen eta Murtzian agintzen du, eta ez du horietan agintzen jarraitzeko arazorik izango, ezusteko handirik ez bada.

Botoak zenbatu ondoren, eta irabazleak irabazle, ezker-eskuin blokeen logikak erabakiko du zer nolako gobernuak eratuko diren erakunde nagusietan, eta akordioak egiteko gaitasuna emaitza onak lortzea bezain garrantzitsua izango da.

PSOEk Unidas Podemosen babesa beharko du askotan, eta beste ezkerreko indar batzuekin, abertzaleekin edo erregionalistenekin formula zabalagoak lortu beharko ditu beste zenbaitetan. Inkestek, baina, beheranzko joera iragarri diote Unidas Posemosi, eta haren emaitza erabakigarria izango da ezkerreko gobernuak osatu ahal izateko.

PPk akordiotarako aliatu posible bakarra du ia: Vox eskuin muturreko indarra. Ciudadanos hondoratu egingo dela diote inkestek, eta bizirauteko ahaleginak egin beharko ditu, udal eta parlamentu autonomiko gehienetatik desagertuko baita, iragarpenen arabera. Alderdi horren botoak irentsiko ditu PPk. Ciudadanosen botoei esker, popularrak gehiengo osoa lortzeko aukerak dituzte Madrilgo Erkidegoan eta udalean, esaterako; baina kasu gehienetan ezinbestekoa izango zaie Voxen babesa, iaz Gaztela eta Leonen gertatu zitzaien bezala.

Voxek ohartarazi du agintea partekatzeko exijituko diola PPri bere babesa behar duen erakundeetan. Beraz, PPk erabaki beharko du. Voxi botererako atea toki gehiagotan irekiz gero, Feijook zailagoa izango du bere burua moderatu gisa aurkeztea, baina inor gutxik espero du Gaztela eta Leongo formula alboratzea.

Emaitzak giltzarri izango dira Podemosen etorkizunerako ere. PSOEtik ezkerrerako eremu politikoa batzeko ahaleginean ari da Yolanda Diaz Espainiako presidenteordea, Sumar plataformarekin, baina Podemosek ez du harekin bat egin oraindik, alderdiak batura horretan jokatu beharko lukeen rolari buruzko desadostasunengatik. Udal bozetako emaitzek indartu edo ahuldu egingo dute Sumarrekin izango dituen negoziazioei begira.

Gorteetarako hauteskundeen logikatik begiratuta, Valentziako Erkidegoan jokatuko da gaur ezkerraren eta eskuinaren arteko lehiarik garrantzitsuena. Hura eskuratzea litzateke PPk PSOEri eman ahalko liokeen kolperik handiena. Inkesten batez bestekoak aulki bakarreko aldea iragarri dute PPren eta Voxen baturaren (50), eta PSOEk, Compromisek eta Unidas Podemosek lortuko lituzketen parlamentarien artean (49).

Katalunia eta Galizia

Katalunian, lehen hauteskundeak izango dira gaurkoak Esquerra Republicanak (ERC) eta Junts Per Catalunyak (JxC) koalizio gobernua apurtu zutenetik. ERCk Bartzelonako metropolian eskura ditzake lorpenik garrantzitsuenak, eta inkestek diote JxCk Bartzelonako alkatetza eskuratzeko aukerak dituela Xavier Triasen hautagaitzarekin. PSCk gehien bozkaturiko alderdia izateko helburua du, eta Bartzelonako, Lleidako eta Tarragonako alkatetzak lortzeko lehian izango da.

Galizian, zeresan handia izango dute gobernu itunek. PSOEk BNG Bloke Nazionalista Galiziarra beharko du kide Coruñan, Lugon eta Santiagon alkatetzari eusteko; eta alderantziz, BNGk PSOEren babesa beharko du Pontevedran agintzen jarraitzeko. Inkestek ziurtzat jotzen dute Vigon PSOEren gehiengo osoa.