Instituzioak eta politika, herrenka

Ororen gainetik giza eskubideak defendatzeko konpromisoa izan behar dute erakunde guzti-guztiek, baita Irun eta Hondarribiko udalek ere». EAE Euskal Autonomia Erkidegoko arartekoa izan zen Iñigo Lamarca 2004 eta 2015 bitartean, alardeen auzia oso hurbiletik jarraitzea tokatu zitzaion sasoi hartan, eta horren harira Alardeak, ukatutako plazara libururako egin zituen adierazpenetako bat da hori, 2018. urtean jasoa, eta gizarte osoarentzat artegagarria izan behar lukeen salaketa batekin osatua: «Alkateek, gobernu batzordeek, erantzukizun handia daukate. Batetik, ez dutelako alarde parekidea babestu. Bestetik, bizikidetzaren arloan ez dutelako ezer egin. Gogorra da hori esatea, baina horrela izan da». Eta zinetan etsigarria da ikustea instituzioak eta talde politikoak ez direla kapaz izan mende laurdenean aldarri parekideari merezi duen babesa eta onespena emateko, eta, areago, aldarri horren ukazioak ekarritako jazarpen eta erasoen aurrean irmo erantzuteko. Herren eta motz ibili dira.

Udalen jarrera sarri salatu da, eta badira motiboak horretarako. Agerikoak batzuk: Irun eta Hondarribiko alkateek, adibidez, ez diete inoiz ere harrera ofizialik egin desfile parekideei, eta, aldiz, beti egin dituzte keinuak jaiaren hautu baztertzaileari onespena erakusteko. Andreen eskearen kontrako jarrera irmotzen lagundu du horrexek bi herrietan. Ezin da ahantzi auzia lehertu zenetik talde politiko biren esku egon dela alkatetza bi udalerri horietan —PSE-EE, Irunen; EAJ, Hondarribian—, eta aparteko ardura dutela bi alderdi horiek auzi honetan. Eta paradoxikoa izan da taldeon jarrera. Izan ere, Eusko Jaurlaritzan eta Eusko Legebiltzarrean ere talde horiexek izan dute urteotan guztiotan agintea eta gehiengoa, eta urtero egon dira, adibidez, EAEko Arartekoa eta Emakunde Irun eta Hondarribian desfile parekideari babesa erakusten. Urteroko argazkia izan da: etxekoen faltan, administrazio urrunagokoen babesa.

Atzera begira jarrita, badira kontu bitxiak. Esaterako, 1996an, gatazka lehertu berritan, legebiltzarreko talde politiko guztietako ordezkari andrazkoak izan ziren Hondarribian, emakumeei sostengua erakusten. Ordutik, ez da berriz halakorik errepikatu. Eta izan dira, auziaren oinarrian aldarri parekide bat dagoela kontuan hartuta, ulertzen zailak diren erabakiak ere. 2015ean, Gipuzkoako Aldundian aurrez Bilduk urratutako bidean atzera egin, eta EAJren eta PSE-EEren agintepean, Berdintasun Zuzendaritzatik atera eta Giza Eskubide eta Bizikidetza Zuzendaritzara pasatu zen auzia. Hor jarraitzen du, eta «jaia ulertzeko bi moduen» gaineko mezuak gailentzera egin da, modu horietako baten izaera baztertzailea ezkutatzera.

Ikusi gehiago:

Ixabel Alkain eta Mertxe Tranche. Alarde parekideen sustatzaileak: «Harrotasuna da gailentzen den sentipena: harrotasun kolektiboa».

Ikusi gehiago:

Txaro Arteaga: «Koldarkeria handia egon da, eta ezjakintasuna»

Maribel Castello: «Egon da iruzur instituzional bat»

Maite Asensioren analisia: Anakronismoa kronifikatzen.