Albistea entzun

Tortura

1979tik gaurdainoko tortura kasuak ikertuko dituzte Nafarroan

Giza eskubideen urraketei buruzko lanetarako lau laguntza deialdi adjudikatu ditu Nafarroako Gobernuak. Ikerketa lan horietako bat torturaren gainekoa da, eta EHUko Euskal Kriminologiaren Institutuak egingo du.

Martin Zabalza, iragan otsailean, Nafarroako Torturatuen Sarearen aurkezpenean, Berriozarko Musika Eskolaren kanpoaldean.
Martin Zabalza, iragan otsailean, Nafarroako Torturatuen Sarearen aurkezpenean, Berriozarko Musika Eskolaren kanpoaldean. Iñigo Uriz Tamaina handiagoan ikusi

Joxerra Senar -

2022ko ekainak 13

Nafarroan, frankismoaren urteetako eta trantsizio garaiko lehen urteetako tortura kasuak ikertu ziren, baina azken berrogei urteetakoak aztertzea falta zen.

Nafarroako Gobernuak hutsune hori betetzeko asmoa du, eta 1979tik gaurdainoko torturak aztertzeko deialdia adjudikatu du: EHUko Euskal Kriminologiaren institutuak egingo du ikerketa, Pako Etxeberriaren gidaritzapean.

Zehazki, giza eskubideen urraketak aztertzeko 70.000 euroko laguntza deialdia ireki du gobernuaren Bake eta Bizikidetza Zuzendaritzak, eta lanak eta kontratuak banatu dira. Torturaren inguruko ikerketa izango da horietako bat.

Beste deialdiak Medicus Mundi, Magale eta Cermin elkarteei adjudikatu zaizkie: Medicus Mundik prostituzioan diharduten emakumeek jasaten dituzten urraketen txostena egingo du; Magale elkarteak zaintzapeko gazteen errealitatea ikertuko du, eta Cermin elkarteak, berriz, konfinamenduak ezgaitasunak dituztenengan eta haien senideengan izandako eragina aztertuko du.

Torturari dagokionez, gogora ekarri behar da gobernuak zailtasun ugari izan dituela. Iragan legealdian, 2017an, Barkosen gobernuak giza eskubideen urraketak aztertzeko 30.000 euroko laguntza deialdia ireki zuen, eta EHUko Euskal Kriminologiaren Institutuaren esku geratu zen adjudikazioetako bat. Haatik, 1960tik 1978ra bitarte mugatu behar izan zuen ikerketa.

Izan ere, Mariano Rajoyren gobernuak helegitea jarri zuen deialdi horren kontra, Estatuaren abokatuaren bitartez eta administrazioarekiko auzi helegite baten bidez. Leporatu zion «egin ezin dituen txostenak» beste erakunde batzuei eskatzea.

2019ko urtarrilean, Nafarroako Justizia Auzitegiak arrazoi eman zioen Madrilgo gobernuari eta baliorik gabe utzi zuen adjudikazioa. Argudio gisa erabili zuen eskuin muturreko taldeen eta polizien biktimen 2015eko legea indargabetuta zegoela. EHUko Kriminologiaren Euskal Institutuak frankismoaren urteetara mugatu behar zuen torturaren inguruko ikerketa.

2019ko udaberrian, parlamentuak aurrera atera zuen motibazio politikoko biktimen beste legea, eta, 2021eko maiatzean, Konstituzionalak bide eman zion. Hala, behin bide juridiko hori ziurtatuta, oraingoan Nafarroako Gobernuak ez luke eduki beharko oztopo judizialik aurretik egin nahi zuena egiteko.

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

IIIñigo Urrutia, Idurre Eskisabel eta Miren Dobaran, solasaldia hasi aurretik. ©ANDONI CANELLADA / FOKU

HIZKUNTZA IRIZPIDEEN LANTEGIAN

Arantxa Iraola

Justiziak epai kezkagarriak eman ditu euskararen jakintza ziurtatzeko hizkuntza eskakizunei buruz; Iñigo Urrutiak, Miren Dobaranek eta Idurre Eskisabelek gaiaren inguruan gogoetatu dute solasaldi batean, epai horien ondorioez, eta funtzio publikoa euskalduntzeko landu beharreko ildoez.
Bortxa matxistaren kontrako protesta, Iruñean. ©JAGOBA MANTEROLA / FOKU

Gizon batek urruntze agindua urratu eta familiari eraso egin dio

Arantxa Iraola

Emazte ohiarengana ez hurbiltzeko agindua zuen gizonak. Alaba bati labanaz eraso dio, eta beste bi seme-alabek ihes egitea lortu dute

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...

Izan BERRIAlaguna

Zure babes ekonomikoa ezinbestekoa zaigu euskarazko kazetaritza independente eta kalitatezkoa egiten segitzeko.