Josune Aramendi Perez bertsolariak (Markina-Xemein, 1994an) pandemian ohikoa bihurtu zaigun maskarari jarri dizkio bertsoak Bertso Jarriak podcastean. Hain zuzen, kalean maskara janzteko derrigortasuna bertan behera utzi dutelarik, hura ez eramateak sortu dizkion kezkak eta galderak ditu kantagai.

Aramendi 12 urterekin hasi zen bertsotan. Bere lehenengo plazak Bizkaiko Eskolartekoan eta BBK sariketan egin zituen. 2018an parte hartu zuen lehenengo aldiz Bizkaiko Bertsolari Txapelketan.

Emakumeen %11k lipedema daukate, baina, ezezaguna izateaz gain, gutxi diagnostikatzen da. Pubertaroan hasi ohi da, eta nabarmen egiten du okerrera hormona aldaketekin. Gaitza pairatzen dutenek sarri beren poltsikotik ordaindu behar izaten dituzte tratamenduak.

Hainbat adituk iragarritakoa bete da COVID-19aren pandemiarekin. Etorkizunean halako gehiago izan daitezkeela eta, natura babestearen garrantzia azpimarratu du Fernando Valladares Ros ekologoak. Etorkizunean pandemiarik ez izateko, naturarekin dugun harremana aldatu egin behar dugu, haren iritziz. 

Pandemiari buruz dihardu Anjel Lertxundi idazleak testu honetan. Gizarteak hasieran erakutsi zuen adorea ahulduz joan dela kontatzen du, sufrimenduaren eta galeraren kronika eginez.

Ugariak dira testuan literatur obra eta pertsonaia ezagunei egiten dizkien erreferentziak; giza portaeraren adibidetzat aukeratu bide ditu, ehunka urtetan eta munduko hainbat herrialdetan errepikatu izan baitira.

Urtebetean COVID-19ak eragindako pandemiak gizartean izan duen eraginaz idatzi du Onintza Enbeita bertsolariak. Herritarrek izan dituzten zenbait jokaera kritikatu ditu, eta kezka agertu du pandemian galdu diren eskubideen inguruan.

2011ko martxoan, karanbola perfektu batek hiru hondamendi kateatu zituen Japoniako kostaldean: inoiz erregistraturiko lurrikararik handienetakoa, tsunami erraldoi bat eta istripu nuklearra.

Egun gutxian milaka biktima eragin zituen ezbeharrak —15.899 pertsona hil zituen—, eta urte asko pasatuko dira egoera lehengoratu arte: gutxienez beste lau hamarkada beharko dira zauri nuklearra ixteko.

Bakardadeari buruz ari da artikulu honetan Goizalde Landabaso kazetaria. Pandemiak behartuta, bakardadea areagotu egin da, Landabasok dioenez, baina uste du osasun larrialdiaren aurretik agertzen hasiak zirela gero eta gizarte bakartuagoan bizi garen zantzuak.

Haurren beharrizanak ez dira kontuan hartu osasun larrialdian segurtasun neurriak ezartzean, Iraide Fontaneda psikologoaren (Gasteiz, 1983) ustez; nabarmendu du, besteak beste, umeek kirola behar dutela pandemiak eragindako urduritasunari aurre egiteko.

Pandemia garaian han eta hemen zabaldu diren uste faltsuez dihardu Ana Galarraga zientzia komunikatzaileak. Egoera berri eta arrotzetan gizakiak hartu ohi dituen jarrera psikologikoen artean kokatu ditu halako uste faltsuak. Erantzun errazak bilatzea baino egokiagoa iruditzen zaio metodo zientifikoaren arabera pentsatzea.