Gernikako (Bizkaia) ekitaldiaren biharamunean, Imanol Pradalesek Felipe VI.aren isiltasuna kritikatu du, ez zuelako barkamenik eskatu 1937ko bonbardaketagatik Frank Walter Steinmeier Alemaniako presidenteak egin zuen bezala. Eusko Jaurlaritzako lehendakariak Linkedin sare sozialean idatzitako artikulu batean deitoratu egin du Espainiak atzoko aukera baliatu ez izana eta gogorarazi du biktimak oraindik Espainiako estatuaren «aitorpen zintzo baten zain» jarraitzen dutela: «Euskadik sentitzen du aukera zoragarri hau pasatzen utzi izana».
Artikuluan ez du Felipe VI.aren izenik aipatu, baina Pradalesek gogorarazi du hura Gernikan egongo zela jakin zenean, Eusko Legebiltzarrean jada eskatu ziola keinu bat egiteko Espainiako «Estatuaren ordezkaritza gorena bere gain hartzen duenari», eta esan ziola emateko Alemaniako presidenteek, Roman Herzogek gutun bidez lehenik eta Frank Walter Steinmeierrek aurrez aurre gero, «erakutsitako maila eta ikuspegi bera».
Alemaniako Estatuaren ordezkari nagusi zirenez gero, biek ala biek aitortu zuten Alemaniak erasoetan izan zuen «erantzukizun historikoa». Atzo Steinmeierrek beste urrats bat eman zuen, Gernikako hilerrian jarritako lore koroaren aurren makurtuta eta damua biktimei eta Euskal Herriari ahoz gora adierazita. Bada, lehendakariak «txalotu, aitortu eta eskertu» egin du keinu hori, eta zera adierazi du: «Keinu horrek erakusten du oroimena eta erreparazioa preskribatzen ez duten betebeharrak direla».
Izan ere, kontrakoa uste dutenei erantzunez —besteak beste, gobernu bazkide duen Alderdi Sozialistari—, azpimarratu du ez Herzogek, ez Steinmerrek ez dutela orduko Alemania naziarekin zerikusirik, baina berretsi du, Estatua ordezkatzen dutenez gero, bere gain hartu dutela zegokien «erantzukizuna». Eta gogora ekarri du Alemaniak sarri aitortu dituela naziek eragindako kalteak, eta behin baino gehiagotan saiatu dela kaltea erreparatzen. Willy Brandten eta Angela Merkelen adierazpenak jarri ditu horren adibide gisa.
«Memoriak bizikidetza eraikitzen du eta demokrazia ere interpelatzen du. Eta hori oso gogoan izan behar dugu ordezkari instituzional guztiok, biktima guzti-guztiei zor diegulako»
IMANOL PRADALES Eusko Jaurlaritzako lehendakaria
«Espainiako Estatuaren aldetik oraindik ere espero dugun zerbait da», adierazi du. Eta azpimarratu du helburua ez dela inori «errua» botatzea, ezta «zauria berriz irekitzea» ere, baizik eta «moralarekin eta printzipioekin, erantzukizun historikoarekin eta demokraziarekiko konpromisoarekin lotura duen kontu bati» erantzutea. «Hori da estatu demokratiko batetik espero dena, ez gehiago eta ez gutxiago».
Ildo horri jarraikiz, Pradalesek adierazi du «beharrezkoa» dela frankismoaren kalteak ere aitortzea, eta biktimei erreparazioa ematea. Izan ere, deitoratu du biktima horiek, Gernikako erasotik bizirik ateratako Crucita Etxabek eta Mari Karmen Agirrek bezala, «bizitza osoa» eman dutela barkamenik jaso gabe, «izugarrikeria eta sufrimendua» nork aitortuko zain. Eta salatu du «hainbat hamarkadatan basakeria hartatik jaiotako erregimenaren gezurrak» entzun ostean, «isiltasuna» ere jasan behar izan dutela.
«Memoriak bizikidetza eraikitzen du eta demokrazia ere interpelatzen du. Gernikan eraildako pertsona bakoitzak bazuen izen bat, jatorri bat, historia bat eta duintasun aldaezin bat. Eta hori oso gogoan izan behar dugu ordezkari instituzional guztiok, biktima guzti-guztiei zor diegulako», amaitu du.
