Thierry Truffautek (Baiona, 1957) hamarkadak daramatza euskal ihauteriak ikertzen. Komunitateak bere buruarekin bat egiteko garai bat dela erran du. Frantziak bere kultura ondare immaterialaren inbentarioan sartu ditu Lapurdiko ihauteriak, Euskal Kultur Erakundearen bidez: kaskarotak, etxez etxekoa, idi gizenak...

Pilula, biharamuneko pilula, kobrezko antisorgailua, antisorgailu hormonala, hormona inplantea eta diafragma osoki ordaintzen ditu Gizarte Segurantzak; bi preserbatibo marka ere urririk eskuratzen ahal dira farmazietan: Eden eta Sortez Couverts.

Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako ikasle batek baino gehiagok ikasketak Hego Euskal Herrian segitzea erabakitzen du urtero, baina ez da biderik errazena: traba administratibo andana gainditu behar izaten dute. Baionako Bernat Etxepare lizeoak entseguak daramatza bere ikasleei bidea errazteko, Iban Thikoipe zuzendariak azaldu duenez (Gabadi, Nafarroa Beherea, 1985).

Baxenabarreko zazpi lesbiana, gay eta bisexualekin egin elkarrizketetan oinarritua, liburua atera du Dom Campistronek (Aldude, Nafarroa Beherea, 1994). Zenbait libururentzat ilustrazioak egiteaz gainera, afixak egiten, logoak marratzen eta jantzietan irudiak brodatzen dihardu irudigileak. Domcampistron.com atarian ikus daitezke haren hainbat irudi.

Duela 30.000 urte inguruko mamuten, beste hainbat animaliaren eta tresnen arrastoak aurkitu dituzte Donamartiriko Izturitze haitzuloan. Garai hartan arraroa zen Euskal Herrian mamutak ehizatzea. Europako lehen Homo sapiens-en arrastoak ez ezik, Neandertalgo gizakiren arrastoak ere badaude, adituen ustez. 

Arbonako lurren okupazioaz egin ditu bertsoak Maindi Murua Berrak (Azkain, Lapurdi, 1989). Familiatik zaletasuna jaso, eta Donibane Lohizuneko ikastolako bertso eskolan egin zituen lehen urratsak. Eskolarteko txapelketetan parte hartu zuen, eta Xilaban gero, 2010., 2012. eta 2020. urteetan. 2011n Hernandorena saria irabazi zuen.

Xabier Monasterio idazleak (Bilbo, 1959) Iparreko eleak. Ipar Euskal Herriko testu laginak saiakera karrikaratu du. «Lehenbiziko testu idatziak Ipar Euskal Herrian sortu zirenez», klasiko haien testu laginak hautatu, eta beren testuinguruan kokatu ditu. 

Idazle haiei «gorazarre» egiteaz gain, «Iparraldeko lehengo idazleen eta Hegoaldeko oraingo irakurleen arteko zubi txiki bat» eraiki du Monasteriok, «mugaz alde batetik bestera zabaldu den amildegia sakonagoa izan ez dadin».

Les Réveillées: Ethnographies musicales des territoires français et francophones, 1939-1984 proiektua denen eskura jarri berri du Didomenak, Parisko Gizarte Zientzietako Goi Mailako Ikasketen Eskolako datu gordailuak.

Orotara, inoiz argitaratu gabeko 40.000 artxibo jarriko dituzte webgune batean. Mari Hirigoien musikologoak testuingurua jarri die, ulertzeko nola bilduak izan ziren Euskal Herriko artxiboak. 

Berrogei ikaslek egin dute desobedientzia ekintza, euskaraz ikasteko eskubidea aldarrikatzeko. Beren gain hartu dute beren azterketak zuzenduak ez izateko arriskua, etorkizuneko ikasleentzat baliagarri izanen delakoan. Uztailaren amaieran heldu ziren emaitzak: ikasle batek soilik gainditu du filosofiako baxoa.