Biologia-Geologia
Arabazozoen murmurioa
Gaua iritsi aurretik milaka hegazti bildu ohi dira, eta ez sinesteko moduko formazio, dantza eta simetriak osatzen dituzte, sinkronia betean.
Arabazozoen hegaldia deszifratzea erronka zaila bihurtu zaie aspaldian matematikariei.
Erregai fosiletatik at trantsizioa bideratzeko adostasuna
Onartu dute COP28ko amaierako testua: ez du zehazki aipatzen erregai fosiletatik «ateratzea», baina «erregai fosiletatik kanpoko trantsizio bat» hastera deitu du.
Urrats historikotzat jo dute eragile batzuek, iritzita erregai fosilen amaieraren hasiera izango dela. Kontua da amaiera behar bezain azkar emango ote zaion.
Berrehun herrialdek akordioa onartu dute.
CO2 isurketek goia jo dute, eta %0,5 handitu dira iaztik
Erregai fosilen erabilerari lotutako isurketak igo dira gehien: iaz baino %1,1 handiagoak izan dira.
Txinan izandako hazkundeak eragin du igoera, bereziki; Europako Batasunean %7,5 murriztu dira.
Hilekoaren euskarazko aplikazioa
Hegazti habiagileak atlas batean
Aranzadi zientzia elkarteak aurkeztu du Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako hegazti ugaltzaileen lehen atlas modernoa: 'Euskadiko hegazti habiagileen atlasa'.
Sei urteko ikerlanaren emaitza da, eta hirurogei ornitologok baino gehiagok hartu dute parte.
Larraitz Amezaga: «Hilekoak ez du minik eman behar»
Hilekoa izatean, obulazio garaian eta harreman sexualak izateko garaian mina izatea, horiek dira endometriosiaren sintoma nagusiak. 29 urterekin diagnostikatu zioten gaitz hori Larraitz Amezagari (Donostia, 1990).
EndoFeliz liburua argitaratu zuen, gaztelaniaz, eta, orain, hura euskaratu ahal izateko kanpaina abiatu du, Verkami plataforman.
Hasi dira Garoñako zentral nuklearra husten
Zentral nuklearraren instalazioetara sartu da BERRIA, eraiste lanak bertatik bertara ezagutzeko. Burgosen (Gaztela eta Leon, Espainia) dago Santa Maria de Garoñako zentral nuklearra, Arabatik oso hurbil.
Auto kutsagarrien zirkulazioa mugatuko du udalak Bilbo erdialdean
Zehazki, 0, ECO o C bereizgarriak ez dituzten autoak ezingo dira sartu, hau da, 2006ko urtarrila baino lehen matrikulatutako gasolinazkoak, eta 2015eko iraila baino lehenagoko dieselak. Orain hirian dabiltzan autoen erdiei eragingo die.
Airearen kalitatea hobetzea eta mugikortasun iraunkorra sustatzea da asmoa. Neurriak lanegunetan ezarriko dira soilik.
Metano isuriak: iraupen laburra, eragin handia
Metanoari buruzko nondik norakoak bildu ditu 'Kinka' podcastaren ale berriak. Zehazki, abeltzaintzaren arloak eta energiaren sektoreak sortzen dituzten isuriak izan ditu hizpide [saioaren seigarren minututik aurrera].