Biologia-Geologia

Bi urte lurtar Marte sakon aztertzen

Bi urte lurtar Marte sakon aztertzen

Urte martetar bat, hots, bi urte lurtar igaro dira Mars 2020 misioak Marten lur hartu zuenetik. 'Perseverance' deitutako rover edo robota Marten da orduz geroztik, eta informazio anitz bildu dute planeta gorria hobeki ezagutzeko. Robot horretako pieza batzuk EHUko taldeek diseinatuak dira.

Y kromosomaren atzera kontua?

Y kromosomaren atzera kontua?

Nerea Osinalde irakasleak Y kromosoma hartu du hizpide zientziari buruzko BERRIAren iritzi zutabean. Besteak beste, azaltzen du zergatik den Y kromosoma X kromosoma baino txikiagoa; hau da, zergatik dituen gene gutxiago. Halaber, galera horri aurre egiteko Y kromosomak asmatu dituen mekanismoen berri ere ematen du.

«Herrialdearen historiako lurrikararik okerrena izan da hau»

«Herrialdearen historiako lurrikararik okerrena izan da hau»

Otsailaren 6an bi lurrikara handik astindu zuten Ekialde Hurbila: Kurdistanen, Turkian eta Sirian izaniko lehen dardarak 7,8ko indarra izan zuen, eta bigarrenak, 7,5ekoa. Kurdistanen izan zuten biek epizentroa. Dagoeneko 21.300dik gora dira hildakoak [otsailaren 10eko datuak dira].

Lurraren barne geruzak ere etenik gabeko mugimenduan

Lurraren barne geruzak ere etenik gabeko mugimenduan

Lurraren barneko prozesuen berri izateko, uhin sismikoak erabiltzen dira. Berriki, ikerketa batek erakutsi du nukleo solidoaren abiadura moteldu egin dela, eta agerian utzi du mantuaren eta nukleo solidoaren arteko abiadura aldea.

Belauneko krak bat baino zerbait gehiago

Belauneko krak bat baino zerbait gehiago

Arrazoi anatomikoak, morfologikoak eta biomekanikoak direla medio, emakume kirolariek arrisku handiagoa dute belauneko lotailu gurutzatua apurtzeko. Ander Formoso arrazoien inguruan mintzatu da, eta Esther Arrojeriak eta Marina Agouesek euren bizipenak azaldu dituzte.

Arantzazuko Gomiztegi Artzain Eskolak 25 urte bete ditu

Arantzazuko Gomiztegi Artzain Eskolak 25 urte bete ditu

310 ikasle igaro dira bertatik, eta erdiak baino gehiagok jarraitzen du artzaintzan. Ofizioa eguneratu, profesionalizatu eta duindu dute, eta sare bat josi, elkar ulertzen eta zaintzen duena.

Izokina egoera «kritikoan» da Bidasoan

Izokina egoera «kritikoan» da Bidasoan

90 izokin baino ez dituzte zenbatu Berako presako zentroan, 2022an. Zehazki, hamasei emek baino ez dute lortu ibaian gora egitea, erruteko. Lehortea eta uraren tenperaturaren igoera aipatu dituzte oraingo egoera azaltzeko. Hala ere, aztertzen ari dira arrantza debekatzea.

Bioaniztasuna babesteko bide orriez, Unai Pascualekin

Bioaniztasuna babesteko bide orriez, Unai Pascualekin

BERRIAren klima eta natura krisiari buruzko Kinka podcast saioaren zazpigarren atalak abenduan Montrealen (Quebec) egin zen COP15 biltzarra hartu du hizpide. Bioaniztasuna babesteko han adosturiko akordioen garrantzia azaltzeko, Unai Pascual Klima Aldaketarako Euskal Zentroko (BC3) eta Ikerbasqueko ikerlaria gonbidatu dute.

2022ko mugarriak zientzian

2022ko mugarriak zientzian

Joan den urtean unibertsoaren ikuspegirik sakonena lortu zuen gizakiak: Martera bidean lehenbiziko pausoak eman zituen, AEBek iragarri zuten energia errentagarria egitea lortu zuela, aurrerapenak egin ziren organo txertaketan eta txertoen teknologia berrietan, eta giza historia hobeki ezagutzeko aurkikuntza handiak ere izan ziren.