Duela hilabete, 80 herrialde baino gehiagotako aktibistekin batera, Kairon bildu ginen gure ahotsak eta gure gorputzak batzeko, eta Gazako mugara iristen saiatzeko: blokeoa hausteko eta Israel Palestinako herriaren aurka egiten ari den genozidioaren amaiera eskatzeko. Han, bi milioi pertsona baino gehiago itolarrian utzi zituen blokeo kriminala salatu genuen, kartzelarik handienean itxita, aire zabalean, eta sistematikoki suntsitzera kondenatuta. Genozidio hori, gerraz mozorrotu nahi izan arren, garbiketa etniko planifikatua besterik ez da, Holokaustoaren orrialderik ilunenak gero eta argiago gogorarazten dituena. Guk ez ezik, Palestinarako Nazio Batuen Kontalari Bereziak, hau da, Francesca Albanesek ere argi utzi du bere txostenean: «Israel genozidio bat egiten ari da. Asmoa dago, eredu sistematikoa dago, eta zigorgabetasuna dago».
Baina mundua beste aldera begira dagoen bitartean, gobernuek eskuak garbitzen dituzten bitartean, hemen, Euskal Herrian, Eusko Jaurlaritzak Sidenor saritzea erabaki du; ikerketapean dagoen enpresa bat, Israelera altzairua bidaltzeagatik. Israelgo industria militarra elikatzen duen altzairua, hormak altxatzen, armak eraikitzen eta okupazio azpiegiturak, apartheida eta sarraskia indartzen laguntzen duena. Joan den uztailaren 10ean, Eusko Jaurlaritzak 2025eko Joxe Mari Korta saria eman zion Sidenorreko presidente José Antonio Jainagari, Imanol Pradales lehendakaria bertan zela, Donostian egindako ekitaldi batean. Saria, enpresa ibilbide «eredugarriak» aintzatestera bideratua, konpainia inguratzen duen polemika betean eman da.
Zein gobernu motak saritzen ditu gerra krimenetan laguntzen dutenak? Zer mezu bidaltzen ari zaio Eusko Jaurlaritza gizarteari genozidioan inplikatutako enpresa bat txalotzen ari denean? Erantzuna argia da: sistema honetan, etekinek giza bizitzek baino pisu handiagoa dute. Palestinako herriaren sufrimendua albo kalte onargarri bihurtzen da, atzean kontratuak, dibidenduak eta dirulaguntzak badaude.
Gizartearen presioak lorpen txiki bat ekarri du. Sidenorrek, salaketa publikoaren aurrean, Israelekiko merkataritza harremanak hautsi dituela iragarri du. Borrokak funtzionatzen duela erakusten duen erabakia. Horregatik, gure begiradak CAFera zuzentzen ditugu, Jerusalemen ekialdeko legez kanpoko kolonizazioan aktiboki parte hartzen jarraitzen duen euskal enpresara, legez kanpoko koloniak konektatzen dituzten eta apartheida iraunarazten duten azpiegiturak eraikiz. Izan ere, Eusko Jaurlaritzak ez ditu soilik saritzen Israeli laguntzen diotenak: okupazioan parte hartzen duten EAEko beste enpresa batzuk ere finantzatzen ditu zuzenean. Eta hor sartzen da CAF, egoitza Beasainen duen tren enpresa, Jerusalemgo tranbia eraikitzen ari dena. Eskandalua ez da hor amaitzen: Eusko Jaurlaritza CAFeko akzioduna da. SPRI taldearen bidez, Pradalesen gobernuak enpresan parte hartzen du. Hau da, ez dio erantzukizunik eskatzen: negozioen onuradun da. Gazakoa sarraskia da, eta Palestinak eutsi egiten dio; Eusko Jaurlaritzak, berriz, dirua irabazten du Israelgo kolonizazioarekin.
Ezin gara besoak gurutzatuta geratu, eta ezin dugu onartu herri baten aurkako okupazioa, apartheid eta indarkeria sistematikoa elikatzen duten enpresak legitimatzea gure diruarekin. Beste zauri bat da, konplizitate instituzionala pairatzen dugunekoa, baina ekintza kolektiborako deia ere bada. Euskal Herrian, koherentzia etikoa eta politikoa eskatzeko, bidegabekeriak salatzeko eta Palestinako herriaren askatasunaren eta duintasunaren aldeko borroka aktiboki babesteko erantzukizuna dugu. Apartheidaren eta okupazioaren aurkako borroka, Palestinako herriaren borroka ez ezik, justiziaren eta giza duintasunaren aldeko borroka globala ere bada.
Horregatik, CAFek, armamentu arloko eta merkataritza eta industria sektore ezberdinetako beste enpresa batzuek bezala, Israelekiko kontratu eta lankidetza guztiak berehala apurtzea eskatzen dugu. Eta Eusko Jaurlaritzak kolonizazioan eta genozidioan parte hartzen dutenak saritzeari, babesteari eta finantzatzeari uztea, eta apartheid israeldarrarekiko lankidetza instituzional, ekonomiko eta politiko oro geldiaraztea. Genozidio baten aurrean ez dago neutraltasun posiblerik. Edo bizitzaren aldean gaude edo basakeriaren aldean. Kale bakoitza eta espazio kolektibo bakoitza genozidioaren aurkako lubaki bihur dadila. Izan ere, Palestinak behar gaitu, eta gure isiltasunak konplize bihurtzen gaitu, baita hiltzaile ere.
