Salaketa ez da berria. 2020-2021eko ikasturtean egin zuten urratsa ikasleek: Dantzerti Euskadiko Arte Dramatiko eta Dantzako Goi Mailako Eskolako hainbat ikaslek eszena zuzendari baten kontrako salaketa bat aurkeztu zuten, haiekin «jokabide desegokiak» izatea leporatuta. Diziplinazko espedientea ireki zioten orduan eszena zuzendariari, eta ikerketa bat jarri zen abian. Are, kasua argitzeko asmoz, besteak beste, deklaratzera deitu zituzten salaketa egin zuten ikasleak. Eta, gutxi-asko, hori da ezagun den azken neurria: isilunea heldu baitzen gero. Ordutik aitzinera gertatutakoetan eta, batez ere, egin ez diren urratsetan gelditu da agerian hutsunea.
Hiru urte iragan dira, eta salaketa jarri zutenek beraiek ere ez dute jakin irakaslearen kontra zabaldutako diziplinazko espedientea nola ebatzi zen azkenerako, ez eta bestelako neurri edo zigorrik ezarri ote dioten ere. Kasua ebatzitakoan, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak uko egin zion haiei deus jakinarazteari, eta isiltasunari eustea erabaki du harrezkero. Bai eta 2022aren hondarrean Arartekoak jokabide hori txarretsitakoan ere. Akusatuari egotzitako «jokabide desegokiak» sexu jazarpenarekin lotuak dira, eta ikastorduetan gertatuak.
Eta salaketa aurkeztu eta prozedura martxan jarri ondorenean Hezkuntza Sailak izandako jokabidean atzeman zuen arartekoak arau haustea: hain justu ere hori biltzen du 2022ko azaroaren 21eko data daukan txosten batek.
Horren arabera, behin gertatutakoa aztertuta, gobernuarekin harremanetan jarri zen arartekoa, galdetzeko zergatik egin zion uko salatzaileei espedientearen ebazpena jakinarazteari. Nolatan ez zen ordutik deusen berri izan. Horri erantzunez, urriaren 1eko 39/2015 legearen 62.1 eta 62.5 artikuluen arabera jardun izana argudiatu zuen Hezkuntza Sailak, artikulu horretan jasoa baitago «salaketa baten berri izateak» ez duela administrazioa espediente bat abiaraztera behartzen; baina hala eta guztiz baldin eta administrazioak erabakitzen badu hori aintzat hartzea eta espedientea irekitzea, aurrez salaketa jarri duenak ez duela «interesdun» rolik prozedura horretan. Hezkuntza Sailak hori izan zuen helduleku Dantzertiko eszena zuzendariaren kontrako salaketa jarri zuten ikasleei ebazpenari buruzko inolako informaziorik ez emateko.
Arartekoaren txostenaren arabera, Hezkuntza Sailak ez zuen egoki jokatu, ez eta bere jokabidea argudiatzeko baliatutako legeari begira ere. Eta lege horretako 64.1 artikuluan dago gakoa, horretan jasotzen baita, auziaren motiboa zer sektoretan gertatzen den, bestelako erregelamendu batzuk ere hartu behar direla aintzat. Hori hala, Dantzertiko auzirako Espainiako Administrazio Orokorreko diziplinazko erregimenaren arautegia ere obeditu behar luke administrazioak, eta arau sorta horretan biltzen da, hain zuzen ere, hau: «Baldin eta prozedura salaketa baten ondorio gisara abiarazi bazen, salaketaren sinatzaileari ebazpena jakinarazi beharko zaio». Horra hor, txostenaren arabera, Hezkuntza Sailak eginiko arau haustea.
Arartekoaren txostenaren arabera, Hezkuntza Sailak ez zuen egoki jokatu, ez eta bere jokabidea argudiatzeko baliatutako legeari begira ere
Hezkuntza Saila isilik izan den urte hauetan guztietan, «jokabide desegokiak izateagatik» ikerketapean izandako eszena zuzendariak sare publikoan segitu du lanean, hark zuzendutako obrek diru laguntza publikoak jaso dituzte, eta luze izan dira Euskal Herriko zein kanpoko antzoki entzutetsuenetan programatuta. Eta, ez Dantzertin, baina gaur egun ere irakasle ari da beste zentro batzuetan.
Hitz egin duenik ere bada, ordea. Salaketa jarri zuten ikasle taldeaz gain, batek baino gehiagok gaitzetsi dituzte bai eszena zuzendariaren jokabidea bai eta auziari dagokionez administrazioak izandakoa ere. Akusatutakoarekin lan egin zuen aktore batek 2024an sare sozialetan eginiko salaketa da horren adibide. Plazaratutako komunikatu horretan, iradoki zuen Dantzertiren ingurukoen eta oro har Bilboko arte eszenikoen giroan aski ezagunak zirela gizonaren kontrako akusazio «larriak», eta erabakimena dutenen isiltasuna kritikatu zuen. Hain justu ere, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren jarrera jarri zuen auzitan, besteak beste.
