Nazio Batuen Erakundearen Batzar Nagusiak Palestinako auzian bi estaturen irtenbidearen aldeko ebazpen bat onartu zuen ostiralean; AEBek, ordea, kontra bozkatu zuten. Izan ere, Israelen aliatu militar eta diplomatiko nagusia dira, eta horren erakusle da Marco Rubio AEBetako Estatu idazkariak hara bidaiatu duela. Ekialde Hurbilean ez da giro, gainera: Rubio Israelek Dohan egindako erasoaren ostean heldu da hara, eta, haren esanetan Donald Trump AEBetako presidentea «kontent» ez den arren, horrek ez du bi aliatuen arteko harremana aldatuko. Bien bitartean, herrialde arabiarrak eta islamiarrak Dohan daude bilduta, eraso horri eta Gazako setioari erantzuna emateko: «Genozidioa, garbiketa etnikoa eta gosetea dira [Israelen] ekintza bortitzak». Hala kaleratu du Reuters berri agentziak, bilerako adierazpen bateratuaren zirriborroa aipatuz.
AEBetako eta Israelgo zenbait ordezkari bildu dira gaur Jerusalemen; tartean, Rubio bera eta Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa. Bileraren osteko prentsaurrekoan, Rubiok esan du Palestinako Estatua aitortzeak «zaildu» egingo duela Gazako setioa amaitzea, Hamas «hauspotzea» dakarrelako —irailaren 22an, zenbait herrialdek Palestinako Estatua aitortuko dute Batzar Nagusiaren beste saio batean—. Hamasek gatibu dituenak askatzeko konpromisoa ere berretsi du —guztira, 48; horietatik hogei daude bizirik—, eta talde islamista «desagerrarazi» behar duela nabarmendu du. Netanyahuk, berriz, gogoratu du «erabaki guztiz independentea» izan zela Hamasen buruzagien kontrako Dohako erasoa: «Gure gain hartuko dugu ardura». AEBetako Estatu idazkariak erantsi du «atezuan» egongo direla zer gerta ere; hain zuzen, Qatarrera joango da bihar, The Washington Post egunkariak bere iturriak aipatuz kaleratu duenez.
Dohako bonbardaketaren ondoren, Trumpek esan zuen, sare sozialetan, bonbardaketa horrek ez diela laguntzen AEBen eta Israelen «helburuei», baina Hamas «ezabatzea» badela «goresgarria». Gaur, New Jerseyko aireportu baten zegoela, kazetarien aurrean adierazi du Qatar «aliatu handia» dela, eta Israeli eskatu dio «oso-oso erne» jokatzeko Ekialde Hurbileko herrialde horrekin: presidentearen esanetan, «zerbait egin behar da Hamasekin», baina «jendeari eraso egitean, kontuz ibili behar da».
Atzo, Erosten harresian egon zen Rubio Estatu idazkaria, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroarekin batera, errezoan. Hori «erasotzat» eta musulmanen kontrako «probokaziotzat» jo zuen Hamasek, ohar batean. «Ohore bat da Erosten harresia eta Israelen betiereko hiriburua bisitatzea», esan zuen Rubiok. Aintzat hartu behar da Trumpen lehen agintaldian, 2017an, hiri zaharra Israelen hiriburu deklaratu zutela AEBek, Tel Aviven ordez.
80Zenbat erakundek eskatu duten Israelen Zisjordaniako kokalekuekin merkataritza etetea. Giza eskubideen aldeko 80 erakundek baino gehiagok herrialdeetako gobernuei eskatu diete salerosketak eten ditzatela Israelen Zisjordaniako koloniekin. Datu bat ere eman dute: Israelen legez kanpoko koloniek Zisjordaniaren %42 kontrolatzen dute. Nazioarteko Zigor Auzitegiak iaz ebatzi zuen legez kanpokoa zela Israelen okupazioa —ebazpena ez da loteslea, eta Israel ez da auzitegi horren kidea—.
Herrialde arabiarrek eta islamiarrek atzo hasi zuten Israelen Dohako erasoari erantzun bateratua emateko bilera, Qatarren, eta gaur amaituko dute. Qatarko lehen ministro eta Atzerri ministroak, Mohammed bin Abdulrahman Al-Thanik, adierazi du Doha ahaleginetan zegoela «genozidio bihurtu den palestinarren kontrako gerra amaitzeko», eta Israelen eta Hamasen arteko elkarrizketetan akordio bat lortzear zeudela: «Negoziazioetako alderen bati behin eta berriz eta sistematikoki eraso egiten dionak zera lortuko du, negoziazioak oztopatzea». Honako galderak ere bota ditu: «Israelek Hamaseko buruzagiak erail nahi baditu, orduan, zergatik negoziatu? Baina gatibuak askatu nahi ditu. Zergatik erailtzen ditu, hortaz, negoziatzaile guztiak?».
Arabiar Ligak eta OIC Kooperazio Islamikorako Erakundeak deitu dute bilerara, iragan asteartean Israelgo armadak egindako erasoaren harira —Qatarko hiriburuan eraikin bat bonbardatu zuen, Hamaseko buruzagiak hiltzeko asmoz, zeinak Gazan su eten bat ezartzeko AEBen azken planteamendua aztertzen ari ziren; talde islamistako bost kide hil zituen, baina buruzagiak onik atera ziren—.
Bileran parte hartu dute eskualdeko dozenaka herrialdek, eta guztiek gaitzetsi dute Israel Gazan egiten ari den «genozidioa». Irango presidente Masud Pezexkianek nabarmendu du horren aurrean ezinbestekoa dela herrialde islamiar guztiak «batzea», eta bide beretik jo du Irakeko lehen ministro Mohammed Xia a-Sudanik, zeinak NATO Ipar Atlantikoko Itun Erakundearen gisako «defentsarako» talde bat sortzea proposatu duen, herrialde arabiarren «segurtasuna bermatzeko».
Al-Thanik atzo esan zuen, halaber, «bitartekaritzaren printzipioei» eraso egin ziela Israelek, nahiz eta horrek ez duen eragingo su etenerako negoziazioak etetea; izan ere, AEBekin eta Egiptorekin batera, Qatar ari da Israelen eta Hamasen arteko bitartekari lanak egiten. «Heldu da garaia Israel zigortzeko egin dituen krimen guztiengatik», esan zuen Al-Thanik Atzerri ministroen bileran, eta agerian utzi zuen Israelen aurka ez dela nahikoa egin: «Adorea ematen dio isiltasunak, ardurak egozteko nazioarteak duen gaitasunik ezak».
Mossad Israelgo zerbitzu sekretuetako zuzendariak, David Barneak, ez du uste Dohako bonbardaketak onik egin dionik Israelen eta Hamasen arteko elkarrizketei, Channel 12 telebista katearen arabera. Mossad agentziako langileei bidalidako gutun batean, adierazi du balitekeela Hamasek AEBen azken menia proposamena onartzea, baina, aldi berean, proposamen horrek negoziazioetara itzultzeko aukera eman zezakeela.
Gaza hiria, bonben azpian
Israelen bonbardaketek gutxienez 37 hildako utzi dituzte gaur Gazako zerrendan, Al-Jazeera hedabidearen arabera; horietako 25 Gaza hirian hil dira. Israelek dozenaka eraikin eraisten jarraitzen du bertan, eta, Philippe Lazzarini UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoko zuzendariaren arabera, azken egunetan erakundearen hamar eraikin jo ditu; tartean, zazpi eskola eta bi klinika, non milaka desplazatuk aterpe hartzen duten. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, azken egunean hiru lagun hil dira goseak jota —dagoeneko 425, 2023ko urrian setioa hasi zenetik—.
Aurrera doa Israelek Gaza hiria bere gain hartzeko duen plana, baina horren xehetasunak ez ditu ezagutzen ezta armadak ere. Ynet Israelgo hedabidearen arabera, Eyal Zamir Israelgo armadako buruak parlamentuko zerbitzu sekretuen batzorde bati esan zion Netanyahuk beretzat dituela gordeak Gaza hirirako asmoak: «Lehen ministroak ez digu esan zer datorren; ez dakigu zertarako egon behar dugun prest». Gauzei bere izenez deitzeko ere eskatu zion: «Gobernu militarra nahi badute, orduan esan diezaiotela gobernu militarra».
Bestalde, Gazara bidean da jada Global Sumud Flotilla, Tunisian astebete eman eta gero. Berez joan den asteazkenean abiatzekoak ziren zerrendarantz, baina itsasoratzeko ordua atzeratu egin zen, astelehenean eta asteartean ontzidiko 'Familia Madeira' eta 'Alma' itsasontziei eraso egin zietelako, hurrenez hurren. Flotilla atzo atera zen herrialdearen iparraldeko Bizerte portutik, eta, bidean, Siziliatik (Italia) abiatu diren beste zenbait itsasontzirekin elkartuko da. Laguntza humanitarioa darama, eta Israelen blokeoa haustea da flotillaren helburua.
ALBANESEK SALATU DU ISRAELEN EKINTZEK ESKUALDEA «HANKAZ GORA» JARTZEN DUTELA
Francesca Albanese NBEren Palestinarako kontalari bereziak ohartarazi du Israelen inpunitateak «hankaz gora» jartzen duela nazioartearen ordena, eta Gazako sarraskiak eragiten diola Ekialde Hurbilaren segurtasunari zuzenean. Al-Jazeera hedabideari egindako adierazpenetan, zera erantsi du, «genozidioa» dela zerrendakoa, eta zenbait eragileren «laguntzarik gabe» inoiz ez zitekeela gertatuko. Horrez gain, prentsaurreko bat egin du Genevan (Suitza), eta ohartarazi du urriaren 7az geroztik Israelen Gazan hildakoen kopurua egun erregistratuta dagoena baino hamar aldiz handiagoa izan zitekeela egiaz, aintzat hartuta ehunka lagun desagertatuta daudela, edo bonbardatutako eraikinen hondakinen azpian.
