Bizigiro saileko azken albisteak

'Boletus edulis', udazkeneko onddo zuria, Gorbeialdeko Parke Mikologikoan. PATXI GIRALDO

Parke mikologiko handiena

Unai Etxenausia Uribarren

Gorbeiaren magaletan sortu dute Euskal Herriko parke mikologikorik handiena, perretxikoen bilketa arautu eta natura babesteko; helburua ez da debekuak ezartzea, baizik eta basoa eta ondare mikologikoa arduraz eta era jasangarrian kudeatzea.

Jordi Roca sukaldaria, Gastronomikako bere hitzaldian. JON URBE / FOKU

Plastilina eta arkatz zaporeko postreak

Enekoitz Telleria Sarriegi

Donostia Gastronomikaren azken eguna egin dute Kursaalean: denaren eta izan daitekeenaren erakusleiho erraldoi bat da. Jordi Rocaren jarduna, horren adibide.

Xabier Larrazabal, astelehen goizean, Bilbon. MONIKA DEL VALLE / FOKU

Xabier Larrazabal: «Misterioagaz jolasean dabilen film labur bat da 'Kume'»

Ane Insausti Barandiaran

Basoan girotu du Larrazabalek bere bigarren film laburra: 'Kume'. «Egonezina» eragin nahi dio ikusleari, eta nork bere interpretazioa egin dezan bultzatu. Donostiako Donosskino Film Laburren Jaialdian emango du gaur.

Bi surflari Rio de Janeiroko hondartza batean, abenduan. ANTONIO LACERDA / EFE

Zabalegia, ilunegia, misteriotsuegia

Amaia Igartua Aristondo

Ezjakintasunagatik izaten zaio beldurra itsasoari: garunak ez duenez behar besteko daturik, arriskuarekin bete ditzake eremu zuri horiek. Itsasoa leku mehatxagarri gisa irudikatzen duten istorioek eta usteek hauspoa eman diezaiokete joera horri.

Josu Jimenez Maia, Karrikiri elkartearen atarian, Iruñean. IÑIGO URIZ / FOKU

Josu Jimenez Maia: «Haikuak noizik behin hartu behar dira; aski da bat edo bi irakurtzea»

Kristina Berasain Tristan

Haikuek, poema japoniarrek, une batean gertatzen dena transmititzen dute, sentipen zehatz bat. Jimenezek sorta eder bat jaso du bere azken liburuan: «Haiku ehiztari baten gisa sentitu naiz ni. Beti ibiltzen dut kaier txiki bat».

49. Kilometroak Elgoibarren, atzo. GORKA RUBIO / FOKU

Euskararen alde 'salto-saltoka' ibili dira Elgoibarren

Urtzi Urkizu

Nahiz eta eguraldiak ez zuen lagundu, giro onean ospatu zuten atzo Elgoibarren (Gipuzkoa) Kilometroak jaia. Lazkaoko San Benito ikastolak hartu du lekukoa datorren urterako. 50. Kilometroak izango da 2026koa.

Kilometroak jaia, gaur, Elgoibarren. GORKA RUBIO / FOKU

'Salto-saltoka', milaka lagun elkartu dira Elgoibarren

Paulo Ostolaza

Euriaren mehatxuari aurre egin, eta urte osoko lanari ginga jarri diote Kilometroen jaian. Pedrosa sailburuak «interkulturalitatea besarkatzera» deitu du.

Onddo bat, herenegun, Joandabertanen. ENEKOITZ TELLERIA

'Esporantzara' kondenatuta

Enekoitz Telleria Sarriegi

Makal eta berandu hasi da onddo denboraldia aurten, baita Joandabertanen ere, lehen aleak agertzen hasi diren arren. Mikologoak klima aldaketak eragindako joera bat hasi dira antzematen.

Juanito Gallastegi, irailaren 12an, Durangon. OSKAR MATXIN EDESA / FOKU

Juanito Gallastegi: «Hizkuntza ez da ulertzeko bakarrik: ez da berdin 'aita' esatea edo 'papá'»

Amaia Igartua Aristondo

Juanito Gallastegi giro erabat erdaldun batean jabetu zen euskara babestearen garrantziaz: abadetza ikasketak egiten ari zela, Comillasen. Hamarkadak daramatza elizako edukiak itzultzen. «Liturgia bizkaieraz ere behar da; oraingoz, behintzat».

Nagore Aranburu, 'Zeru ahoak' telesailean. PRIMERAN

Zeru beltzetik elur zuria ari du

Gaizka Izagirre

Euskaraz inoiz egin den telesailik indartsuenak, ‘Hondar ahoak’-ek, badu jarraipena: ‘Zeru ahoak’. Arnasa berriturik, kontakizun horrek bestelako ikuspegiak, gaiak eta baliabideak jorratzeko aukera eman dio Koldo Almandozi.

Iruñeko gaiteroak aurtengo sanferminetako txupinazoan, beso basoak inguratuta. VILLAR LOPEZ / EFE

Musikaren zerbitzuan, herritarren zerbitzuan

Mikel Elkoroberezibar Beloki

Musika gauza asko da, baina zerbitzu publikoa ere bai. Asko dira erakunde publikoek babestutako taldeak: musika bandak, txistulariak, gaiteroak, Euskadiko Orkestra... Musika tradizioaren lema daramate.

Gizon bat komikiak hautatzen, gaur, Getxoko Komiki Azokan. ARITZ LOIOLA / FOKU

Nostalgiaz hartutako erabakiak

Amaia Igartua Aristondo

Hainbeste nobedaderen artean, klasikoentzako eta bigarren eskuko liburuentzako tokia ere badago Getxoko Komiki Azokako postuetan. 40 urtetik gorakoek erosi ohi dituzte halakoak.

Fernando G. Baptista infografista lanean, Washingtonen duen bulegoan. FERNANDO G. BAPTISTAK UTZITAKOA

Fernando G. Baptista: «Infografiaren bidez, testuek edo argazkiek kontatzen ez dituzten istorioak azaldu nahi ditut»

Itsaso Jauregi

Hainbat gai ikertu eta infografietan islatzen ditu Baptistak: «Dokumentatzen ari naizen lekura ere joan naiteke, hango adituekin hitz egitera; zorte handia da».

Zientziatik osasun publikora

Iraia Garcia Santisteban

Ana Herce, atzo, Bilboko Abando auzoan. MONICA DEL VALLE / FOKU

Ana Herce: «Soinua ukiezina da, horregatik ez da kontuan hartzen»

June Montero Viguera

'Sonidos de la ciudad' proiektuak irudi bilakatu ditu Bilboko auzo ezagunenetako hotsak. Arte digitalaren bitartez, soinuak herritarren egunerokoan duen eragina azaleratu nahi izan du Hercek.

Rostia, antxoekin eta barazkiekin

Iker Markinez

Miguel Angel Elkoroberezibar, Okinari buruzko liburua eskuetan duela, herenegun, Donostian. JON URBE / FOKU

Miguel Angel Elkoroberezibar: «Miguel Okinak eta hura bezalako maisuek duintasuna eman zioten pinturari»

Enekoitz Telleria Sarriegi

Miguel Okina margolari bergararrari buruzko liburu bat ondu du Elkoroberezibarrek: ‘Miguel Okina. 1924-2021. Artea etxeetara iritsi zenekoa’. Erakusketa bat ere jarriko dute bihartik aurrera, Bergarako Aroztegi aretoan.

Errenteriako Erromeria Eguneko argazki bat. Aurten 25 urte bete ditu. ANDONI CANELLADA / FOKU

Erromeriaren «aurpegi guztiak»

Ane Insausti Barandiaran

Bizkaiko Erromeria Eguna ospatuko dute etzi, lehendabiziko aldiz, Durangon. 30 taldek baino gehiagok parte hartuko dute bertan.

Pablo Otxoa de Olzaren 'Bartzelonako pareta' margolana. PABLO OTXOA DE OLZA

Grafitiak egiteko «beharra»

Maddi Iturriotz Alkorta

Grafitigintzak 60 urte bete ditu aurten. Pablo Otxoa de Olzak eta Nextor Otañok urteak daramatzate grafitiak egiten. Lehenak, egun, grafitien apologia egiten du, eta bigarrenak muralismoan jardunez atzerrira joateko aukerak baliatu nahi ditu.

Sinestesia da: entzuten duzu irudi hau?

Enekoitz Telleria Sarriegi

Fenomeno neurologiko bat da sinestesia: zentzumenen uztarketa bat, eta ez zentzumenen nahasmendu bat. Biztanleen %4 dira sinestesiadunak. Koloreak aditu ditzakete, soinuak ikusi, eta zaporeak ukitu. «Ez dakit entzuten ikusi gabe».