Albisteak

Sorginen mitoa, edo nola estali jazarpen politiko bat
Asisko Urmenetak Sugarren mende album ilustratua ondu du, Helena Xuriok egindako ikerketetatik abiatuta. Sorgin ehizek motibazio «politikoa» izan zutela azaltzea izan da helburu nagusia.
Inkisidoreek ezarritako etiketei muzin eginez, jazarpena jasan zuten herritarren irudia garbitzeko eta memoria historikoa berreskuratzeko saiakera bat da liburua.

Euskarazko hip-hopa: 20 urte, 20 diskotan
Selektah Kolektiboak 2000. urtean atera zuen lehen diskoa, eta lan hori jo ohi da euskarazko lehen hip-hop lantzat. Hogei urtez adarkatuz eta egonkortuz joan da estiloa, eta mugimendu horren parte diren bi kidek, Odei Barrosok eta Eneko Axpe Maisha MC-k, hogei diskotan laburbildu dituzte euskarak rapean eman dituen bi hamarkada horiek BERRIArentzat.

Duela 500 urte idatzitako euskarazko poema bat aurkitu dute
Ezagutzen den euskarazko lehen testu lirikoa izan daitekeena aurkitu dute Oñatin, Gipuzkoako Probintziako Artxibo Historikoan. Eskuizkribu anonimoa da, eta 1508 eta 1521 artean idatzia dela pentsatzen dute hura ikertzen ari diren adituek. Uste dute «euskaraz gorde diren poemarik zaharrenak» direla.

‘Egunkaria’-ren itxiera, oholtza gainean
Euskaldunon Egunkaria-ren itxieran oinarritutako obra bat taularatu du Tanttaka antzerki taldeak: Sisiforen paperak. Harkaitz Canok idatzi du, eta Fernando Bernuesek zuzendu.
Kazetaria eta polizia. Elkarrizketa eta galdeketa. Aldi berean ikusiko da erredakzioan nola ari diren eguneroko lanean eta, bitartean, nola dituzten atzetik epailea eta poliziak.

NASAk Ilargian ura dagoela baieztatu du
Azken behaketen arabera, satelitean izotz erreserba handiak daude, eta baliteke funtsezkoak izatea hara egingo diren misio tripulatuetan, edateko ura lortu ahal izango baita. NASAk asmoa du Ilargirako misio bat egiteko 2024. urtean.
Ura izoztuta mantendu da Ilargiko Clavius kraterrean, Eguzkiak inoiz ez baitu han jotzen.

Tiktok, nerabeen sakelakoen jabe
Tiktok aplikazioak arrakasta handia lortu du nerabe eta gazteen artean. Bertan ikus daitezkeen 15 eta 60 segundo arteko bideo labur horiek Interneten jabe bilakatu dira, hilean 800 milioi erabiltzailetik gora lortzeraino. Aplikazioaren erabiltzaile gehienak nerabeak eta gazteak dira, eta emakumezkoak.

Herri kirolen eskolak, gazteak plazara ateratzeko
Herri kirolek ikusgaitasun gutxi dutela eta, mundu txiki horretan dabiltzanek lan handia dute etorkizuna bermatzeko. Gazteak erakartzeko xedez, Euskal Herri osoan badira han-hemenka herri kirolen eskolak eta gazteei zaletasuna transmititzen diharduten kirolari beteranoak.

Instagram: sare sozialetan nagusi
Munduan erabiltzaile gehien duten sare sozialetako bat da. Gazteak dira erabiltzaile gehienak, hau da, 18 eta 34 urte bitartekoak. Komunikazio adituen ustez, tresna azkar eta erraza da. Soiltasunak bermatu dio nagusitasuna.

Fosfanoa topatu dute Artizarrean
Galesko Cardiff hiriko unibertsitateko zientzialari talde batek fosfanoa (PH3) izeneko gasa atzeman du Artizarreko atmosferan. Jakin-min handia piztu du aurkikuntzak, gas hori prozesu biologikoen ondorioz sortzen delako Lurrean. Hala ere, ikertzaileek nabarmendu dute PH3 atzeman izana ez dela biziaren froga sendoa, «baizik eta azaldu gabeko kimika anomalo batena».